“Azad iqtisadi zonalar yerləşdiyi ölkədə qüvvədə olan kommersiya, maliyyə və iqtisadi sahələrə aid hüquqi və inzibati tənzimləmələrin tətbiq edilmədiyi və ya qismən tətbiq edildiyi zonalardır. Bunlar sənaye və kommersiya fəaliyyətləri üçün daha geniş stimulların verildiyi və ölkənin digər əraziləri ilə sərhədləri konkret şəkildə müəyyən edilən bölgələrdir”.
Bu sözləri iqtisadçı professor Elşən Bağırzadə Ednews-a açıqlamasında Ələt azad iqtisadi zonası haqqında danışarkən bildirib. O, qeyd edib ki, dünya ölkələri ilə yanaşı Azərbaycan da inkişafla əlaqədar azad iqtisadi Zonaların səlahiyyətləri artırılır:
“Azad iqtisadi zonaların konkret üstünlükləri onların təsis sənədləri ilə müəyyən edilən təşviq və istisnalardan asılıdır. Bunun dünyada standart yanaşması yoxdur.
Müxtəlif azad iqtisadi zonaların müxtəlif üstünlükləri ola bilər.
Azad iqtisadi zonaları mal və xidmətlərin idxal oluna, saxlanıla, emal oluna, istehsal oluna və ya təkrar ixrac oluna biləcəyi planlı investisiya zonaları kimi də ifadə etmək olar.
Bu gün 135-dən çox ölkədə 5000-ə yaxın müxtəlif təyinatlı azad iqtisadi zonanın olduğunu bilirik. Bunların sayı getdikcə də artır”.
Ekspert Azad İqtisadi Zonaların ümumi üstünlüklərini belə sıralayıb:
“Birincisi, bu zonada fəaliyyət göstərən müəssisələr üçün vergi güzəştləri və ya müəyyən müddət ərzində vergilərdən tam azad edilməni təmin edir.
İkincisi, dəniz, hava və quru nəqliyyat infrastrukturu, xüsusilə də limanlar vasitəsilə yüklərin ardıcıl və inteqrasiya olunmuş şəkildə daşınmasına imkan verən yüksək səviyyəli infrastruktur təmin edir.
Üçüncüsü, məhsulların saxlanmasını və mühafizəsini asanlaşdırır.
Dördüncüsü, strateji əhəmiyyətli coğrafi ərazilər formalaşdırırlar və bu bölgələrdə iqtisadi fəallığı əhəmiyyətli dərəcədə artırırlar. Beşincisi, idxal və ixrac qarşısındakı tarif və qeyri-tarif maneələrini azaldaraq və ya tamamilə aradan qaldıraraq, beynəlxalq ticarətin inkişafını sürətləndirirlər, ölkənin ixrac imkanlarını genişləndirirlər.
Bütün bunları nəzərə aldıqda, Ələt Azad İqtisadi Zonasının qeyd etdiyim inkişaf səviyyəsinə gəlib çatması arzuolunandır və ölkənin inkişaf hədəflərinə uyğundur”.
Qeyd edək ki, “Ələt azad iqtisadi zonası”nın ərazisi 24 hektara yaxın genişləndirilir.
Prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə “Ələt Azad İqtisadi Zonasının yaradılması və fəaliyyətinin təşkili haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2020-ci il 22 may tarixli 1032 nömrəli Fərmanının 3-cü hissəsinə əsasən, Bakı şəhəri Qaradağ rayonunun inzibati ərazisində yerləşən və Ələt azad iqtisadi zonasının ərazisinə daxil edilir.
Bir çox inkişaf etmiş ölkələrdə (İngiltərə, Sinqapur və s.) AİZ ölkə iqtisadiyyatına böyük təsir göstərir.
Xəyal Ramiz
