Xəbər verdiyimiz kimi, Vaşinqtonda ABŞ-ın dövlət katibi Entoni Blinken, Azərbaycanın Xarici İşlər naziri  Ceyhun Bayramov və Ermənistanın XİN başçısı Ararat Mirzoyan arasında üçtərəfli görüş keçiriləcək.

Görüşdə Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin həlli Rusiyanın, Aİ-nin, yoxsa ABŞ-ın vasitəçiliyi ilə bağlıdır?  Müzakirələr mümkün sülh sazişinə nə dərəcədə yaxındır və ya uzaqdır? Həmçinin Brüssel görüşündən sonra niyə Vaşinqton?

Ednews bu barədə politoloqların münasibətini öyrənib.

Politoloq Cümşüd Nuriyev qeyd edib ki, Soçidən sonra Vaşinton görüşü çox önəmlidir. Çünki, Soçidə irəli sürülən Moskva sənədlərini Azərbaycan heç bir vəchlə qəbul edə bilmədi və Prezident İlham Əliyev iradəsini ortaya qoydu.

“Həmin sənədlərə yox dedi. Noyabrın axırına qədər sülh sazşinin ilkin variantı hazır olmalıdır. Hələlik çərçivə sazişinin heç bir variantı yoxdur. ABŞ yumşaq söyləsək, kömək etmək istəyir. ABŞ-ın Ermənistana təsiri çox böyükdür. Hətta Rusiyadan belə çoxdur. Nikol Paşinyanı hakimiyyətə məhz onlar gətiriblər. İndi də Paşinyana verilən mükafatın əvəzini istəyirlər. Onun əvəzi də sülh sazişinin olmasıdır. Sülh imzalanandan sonra artıq sülhməramlı adı ilə Qarabağda yerləşdirilmiş rus ordusunun orada qalmaq ehtimalı yoxdur. Çünki Ermənistan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıyandan sonra Azərbaycanın mövcud qanunvericiliyinə görə ölkə ərazisində hər hansı bazanın olmasına icazə yoxdur. Rusiyanın narahatlığını bu mənada anlamaq olar, amma bütün hallarda bu Azərbaycanın daxili işidir, buna kimsə qarışa bilməz. Ona görə də Vaşinqon görüşünün bu istiqamətdə müsbət tərəfləri ola bilər”.

Siyasi analitik Natiq Cəfərli hesab edir ki, Avropa Birliyi və ABŞ-ın hazırladığı sənədlərin yaxın gələcəkdə, hətta noyabr ayı ərzində müzakirəyə çıxarılması məsələsi gündəmdə olacaq.

“İndi Rusiyada bir sənəd imzalanıbsa, çox güman ki, ilin sonunadək ya Brüssel, ya da Vaşinqtonda konkret məsələlərin həllini özündə ehtiva edən hansısa sənədin imzalanması da mümkündür. Əslində Qərb və Rusiyanın Cənubi Qafqazdakı rəqabəti Azərbaycanın xeyrinədir. Çünki bölgədə iki tərəfdən birinin hegemon olması Azərbaycana qarşı təzyiq amilinə çevrilə bilər. Azərbaycanın da çox doğru olaraq, hər iki tərəflə danışıqlar aparması nə Qərb, nə də Rusiyanın dominantlığına imkan yaradır”, - deyə o qeyd edib.

Onun qənaətincə, Rusiya bölgədə region ölkələrinə təsir rıçaqlarını itirə biləcəyindən qorxduğu üçün sülhün olmasında maraqlı deyil.

“Sülh müqaviləsi imzalansa, Rusiyanın həm Azərbaycan, həm də Ermənistana təsir və təzyiq mexanizmləri zəifləyəcək. Qərbin isə belə bir dərdi yoxdur. Qərb istəyir ki, məsələ həll olunsun. Amma bunun hansı formada həll ediləcəyi onu o qədər də maraqlandırmır. Qərb məsələnin tezliklə - bu ilin sonunadək həll olunmasında maraqlıdır. “Vaşinqton" sənədində də yer alıb ki, Qərb Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin imzalanmasını istəyir".

N.Cəfərliyə görə, əgər ortaq məxrəcə gəlib ciddi bir sənəd imzalanacaqsa, bu, sülh müqaviləsinin prototipi ola bilər:

 “Onda bunun Vaşinqtonda imzalanacağı daha məntiqli görünür. Hətta bunun ABŞ Prezidenti Co Baydenin də iştirakı ilə imzalanacağı daha məntiqlidir. Əgər Ermənistan öz xülyalarından əl çəkib həqiqətən sülh istəsə, noyabr ərzində, dekabrın əvvəllərində və ya ilin sonunda Qərb ölkələrindən birində böyük sülh müqaviləsinin ilkin şərtlərinə dair sənədin imzalanması mümkündür”.

Oğuz Ayvaz