Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevdən sonra Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan da, noyabradək sülh müqaviləsinin imzalanmasının mümkünlüyünə diqqət çəkdi. Belə bir zaman kəsiyində və ya bundan tez müqavilənin imzalanması üçün zəmin varmı?
Mövzu ilə bağlı Ednews-a politoloq Elşən Manafov bildirdi ki, tərəflər arasında bu gün baş tutan görüşdə sülh müqaviləsinin baza prinsipləri ətrafında müzakirələrin gedəyəcəyini düşünürük, rəsmi Bakı bu prinsiplərə bir neçə ay əvvəl aydınlıq gətirib:
"Ermənistanın danışıqları Qərbin təklif etdiyi platforma üzərində aparılması ilə bağlı təklifləri baza prinsipləri ətrafında ayrıca götürülmüş görüşdə müzakirələrə imkan verməyib, əks halda artıq Alma Atada sülh muqaviləsinin ilkin variantı ətrafinda razılığa gəlmək olardı, beynəlxalq hüquda bu barışıq müqaviləsi anlamında qəbul olunur. Alma Ata görüşü özünün bir sıra məziyyətlərinə görə əhəmiyyət kəsb edəcək. Əvvəla bu ilk görüş olacaq ki, vasitəçilərsiz, ən azı regionda geosiyasi maraqları olan qlobal güclərin iştirak etmədiyi görüş olacaq. Digər tərəfdən Alma Ata Qərb və eyni zamanda Rusiya ilə, habelə münaqişə tərəfləri olan İrəvan və Bakı ilə strateji tərəfdaşlıq münasibətlərində olan tərəfdir. Azərbaycanla Türk Dövlətlərinin Əməkdaşlıq Şurasında, Ermənistanla isə KTMT da, habelə Avrasiya İqtisadi İttifaqında müttəfiqlik münasibətlərinə malik tərəfdir. Ən başlıcası bu görüş prezident Əliyevin regionun təhlükəsizlik problemlərinin həllinə dair 3+3 formatında əməkdaşlığın mümkün olduğuna əyani sübutdur. Bu format regionun təhlükəsizlik problemlərinin yalnız region dövlətlərinin iştirakı ilə nizamını məqbul bilir".
Politoloq hesab edir ki, görüşdə demilitasiya və demarkasiya ətrafında müzakirələrin aparılacağı birmənalıdır:
"Paşinyan bu görüşə Ermənistandaki durumun onun iqtidarının xeyrinə olmayaraq tədricən dəyişə biləcəyi şəraitdə gedir. Burada erməni müxalifəti diaspora və kilsə ilə birlikdə marginal qrupları Paşinyanın real Ermənistan konsepsiyasına qarşı etiraz aksiyalarına cəlb edə bilib. Ermənistanda güc strukturlarının Paşinyana tabe olması kontekstində nümayişçilərin etirazçı çıxışlarının nəzarətdən çıxacağı hələlik gözlənilən deyil. Lakin Paşinyanın iki geosiyasi qüvvə arasında tərəddüd etməsi onun uzun muddət iki stulda otura bilməyəcəyinə dəlalət edir.
E.Manafov qeyd etdi ki, hazırki şəraitdə Paşinyan siyasi iradə nümayiş etdirib:
"İlkin sülh müqaviləsinin şərtlərinə razılığını versə, bu onun hakimiyyətinin dayanıqlı olması üçün etibarlı olar. Bu halda Ermənistan yaxın perspektivdə Azərbaycanla iqtisadi, ticari münasibətlərin bərpasına nail olar, bölgə ilə bağlı geosiyasi tutumlu layihələrdə yer alar, rəsmi Bakı onun enerji təhlükəsizliyinə töhfə vermiş olar. Sosial peoblemlərin səngiməsi Paşinyan iqtidarına hətta millətçi kəsim tərəfindən olan təzyiqlərin azalmasına səbəb olar. Lakin Paşinyan hələ də Moskva razılaşmasının bəlli 9-cu maddəsinin şərtlərini yerinə yetirməkdən boyun qaçırır. O məlum razılaşmada Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı ifadənin olmamasından çıxış edir. Bu isə Naxçıvan amilində Azərbaycanın, dəhlizdə Rusiya sərhədçilərinin statusu ilə bağlı məsələlərdə qeyri-müəyyənliyin qaldığına görə Kremlin narazılığına səbəb olur".
Oğuz
