Çin prezidenti Si Cinpin Fələstin-İsrail münaqişəsinin həlli üçün genişmiqyaslı sülh konfransı keçirməyə çağırıb. Bəs bu konfrans Yaxın Şərqdə sülhə, Həmas - İsrail müharibəsinə necə təsir edəcək?
Məsələ ilə bağlı siyasi elmlər professoru və Milli Sosial və Kriminoloji Tədqiqatlar Mərkəzinin İctimai Rəyin Öyrənilməsi və Ölçülməsi şöbəsinin müdiri Dr. Hanan Abuskin Ednews -a özəl açıqlama verib:
“Çin digər ölkədən fərqlənir bunun da bir sıra səbəbləri var: Birincsi Çin ABŞ-a rəqibdir, ikincisi Çin özünü ABŞ və Qərbə alternativ kimi təqdim edir. Üçüncüsü Çin beynəlxalq sistemdən narazı olduğu üçün bu sistemi dəyişdirməyə çalışır, Bütün bunları nəzərə alaraq Çinin Yaxın Şərqdə sülhə dair beynəlxalq konfrans keçirmək dəvəti böyük əhəmiyyət daşıyır. Çinin belə bir konfransın keçirilməsi ABŞ-ın dünyaya təsir edə biləcək yeganə ölkə olmadığını göstərir”.
Ekspert həmçinin ABŞ-İsrail münasibətlərinə də toxunub:
"ABŞ İsrailə müttəfiqdir, ona görə da hazırda iki ölkə arasında Qəzza müharibəsi ilə bağlı olan problemlər yanlız “taktiki fikir ayrılıqları”dır. ABŞ-ın xarici siyasətində əsas xətt İsraillə onların arasında olan müttəfiqlik və hərtərəfli əməkdaşlıqdır, hətta biz də siyasi Analitiklər olaraq deyə bilər ki, İsrail Amerika Ştatlarından biridir və ABŞ bunun üçün digər ölkələrin daxili işlərinə qarışır.
Çin isə regionda mövcudluğuna və nəhəng investisiyalara sahib olduğuna baxmayaraq digər ölkələrin daxili işlərinə qarışmır ABŞ və Çin arasında olan əsas fərq məhz budur. Çin həmçinin münaqişələrdə etibarlı vasitəçidir, bu konfrans, onun ərəb-İsrail münaqişəsində ilk siyasi iştirakıdır və Qəzzada müharibəni dayandırması ilə ilk çağırşıdır".
“Çin-Amerika rəqabətinin digər gizli tərəfi isə, ABŞ-ın Çin dəhlizi olan “İpək Yolu” ilə rəqabət aparan “Hindistan dəhlizi” layihəsini qəbul etdiyini elan etməsidir ona görə Çin regionda maraqlarını qorumaq məqsədi ilə Fələstini dəstəkləyir”.
Ekspert keçriləcək konfransın Qəzza müharibəsinə təsirindən də danışıb:
"Bu konfrans müharibənin dərhal bitməsinə səbəb olmayacaq, çünki heç bir müharibə bir gecədə bitmir. Lakin bu, İsraildə daxili ictimai rəydə daha çox problemlərə səbəb olacaq, çünki İsrail cəmiyyəti əmin olub ki, Netanyahu müharibəni idarə edə bilmir və bu günə qədər də məqsədlərinə çatmayıb, hətta Netanyahunun Şura Müharibəsindəki ortağı Benny Gantz, ona müharibənin ertəsi günü ilə bağlı hesabat təqdim etməsi üçün 8 İyun tarixinə qədər vaxt verdi və əgər o, bunu təqdim etməsə, İsrail ordusu Qəzzadan çəkiləcək. Bundan əlavə, bu konfrans Netanyahu əleyhinə etirazların artmasına səbəb olacaq".
Loğman Yunis
