Hərbi münaqişələr ətraf mühitin korlanmasına səbəb olur Anastasia Lavrina

Cəmiyyət 17:41 07.03.2019

BAMF (Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondu) prezidentinin köməkçisi Anastasiya Lavrina BMT İnsan Haqqları Şurasının 40-cı Sessiyasında su çatışmazlığı və ekoloji cinayətlər barədə çıxış edib. Eurasia Diary çıxışın mətnini oxuculara təqdim edir:

Hörmətli xanımlar və cənablar, möhtərəm qonaqlar!

Bu gün burada olmaqdan və su qıtlığı və ekoloji cinayət kimi çox həssas və mühüm məsələ barədə danışmağa çox məmnunam.

Bu iki böyük problem heç də həmişə insan fəaliyyətinin sürətli inkişafının nəticəsində yaranmır. Bu gün bir çox hallarda ətraf mühitin korlanması artmaqda olan hərbi münaqişələr nəticəsində baş verir. Ölkələr hər hansı bir ərazi uğrunda mübarizə apararkən, işğalı dəstəkləyərkən ətraf mühiti korlayır və qanunları pozur.  Hərbi böhranlar ətraf mühitə qloballaşma və texniki tərəqqidən daha az ziyan vurmur.

Ətraf mühitə mənfi münasibət ekologiyanı korlayır və milyonlarla insanın, xüsusilə də, qadınlar və uşaqların yaxşı şəraitdə yaşamaq hüququnu pozur. Su amili çox vacibdir və davamlı inkişaf, stabillik, sülh, sağlam bir mühit, gender bərabərliyi və iqtisadi artıma nail olmağı nəzərdə tutan 2030-cu il  Davamlı İnkişaf Məqsədlərinin həyata keçirilməsilə birbaşa bağlıdır.

Ermənistanla Azərbaycan arasında Dağlıq Qarabağ münaqişəsi təxminən 30 ildir davam edir və dünyanın ən uzun və qanlı münaqişələrindən biridir. BMT Təhlükəsizlik Şurasının dörd qətnaməsinə əsasən, erməni qoşunlarının Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərindən dərhal, tam və qeyd-şərtsiz çıxarılması tələb olunur. 25 ildən artıqdır ki, bu münaqişə işğal olunmuş ərazilərdə, həmçinin Azərbaycanın cəbhəyanı bölgələrində insanın inkişaf etməsi, iqtisadiyyat, sənaye və kənd təsərrüfatı sahələrində çətinliklərə səbəb olur. Ermənistana qanunsuz olaraq faydalı qazıntılar, qiymətli daşlar aparılır. İşğal olunmuş ərazidə və istifadə olunmayan sahələrdə daimi məskunlaşmanın olmaması gəmiricilərin bura axın etməsi üçün yaxşı bir mühitdir və onlar get-gedə sərhədyanı ərazilərə yaxınlaşır ki, bu da  kənd təsərrüfatının inkişafına təhlükə yaradır. Yaxınlıqda yerləşən kəndlərin davamlı bombardman olunması, işğal olunmuş ərazidə yerləşən Sərsəng su anbarından gələn su təchizatının bloklanması (hansı ki, bir az öncə ekranda izlədiniz) ekoloji fəlakətə gətirib çıxarır və bunun miqyası gündən-günə artmaqdadır. Su çatışmazlığı və daimi bombardman səbəbiylə, hər iki tərəfdə  geniş ərazilər suvarılmır. Bundan əlavə, torpaqda məhsuldar qatın məhvinə də gətirib çıxarır. Bitki örtüyünün olmaması torpağın məhsuldarlığına mənfi təsir göstərir. Həmçinin, gəmiricilərin tez-tez meydana gəlməsi yer qatının deşilməsinə və regional inkişafın iqtisadi səmərəliliyinin azalmasına səbəb olur.

Qeyd etmək lazımdır ki, işğal olunmuş ərazidə meşə sahələrinin məhv edilməsi məqsədilə yanğınların törədilməsi hamımıza məlumdur. Alov ətrafa yayılır, bütün bitki örtüyünü yandırır və ətraf mühitə və təbiətə ciddi ziyan vurur. Bir çox insanların pul qazanmağının əsas yolu torpaq mülkiyyətinə sahib olmaqdır. Məhsulun məhv edilməsi isə insanların ailələrinin gəlir əldə etmək qabiliyyətini və qida ehtiyatını tükəndirir. Bundan əlavə, cəbhə bölgələrinin daim bombardmana məruz qalması açıq sahələrdə kənd təsərrüfatı ilə məşğul olmağı həyat üçün  təhlükəli edir.

Suyun çirkləndirilməsi və ona zəhərli maddələrin qatılması da mütləq qeyd olunmalıdır. İllər boyu Ermənistanın çirkli sularının mütəmadi olaraq bölgənin çaylarına axıdılması çay hövzəsinin ölü bir zonaya çevrilməsinə gətirib çıxarıb.

Bu cür davranışla, Ermənistan təkcə digər dövlətin ərazi bütövlüyü prinsiplərini deyil, eyni zamanda, işğal olunmuş dövlətin daşınar və daşınmaz əmlakının məhv edilməsini qadağan edən bir sıra konvensiya və qətnamələri pozmuş olur. Bundan əlavə, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ətraf Mühitə dair Proqramının tərəfdaşı kimi bu dövlətin mövcud siyasəti BMT-nin ekoloji standartlarına ziddir.

Dünya ictimaiyyətinin bəzi nümayəndələrinin, assosiasiyaların və xüsusi yaradılmış monitorinq qruplarının uzun sürən Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin səbəb olduğu ekoloji fəlakətin qarşısının alınması ilə bağlı çağırışlarına baxmayaraq,  erməni icması bütün bu çağırışları gözardı edir. Bundan başqa, mütəxəssislərin işğal olunmuş ərazilərə ziyarət etmələri və artmağa olan ekoloji fəlakətin miqyasını qiymətləndirməyə imkan vermirlər.

Bununla yanaşı, ümumi suların və birgə idarə olunan sərhədyanı su ehtiyatları dialoq, sülh, regional və siyasi sabitlik və iqtisadi artımın təmin olunmasında mühüm birləşdirici faktordur.

Azərbaycan bugün bu problemlə üzləşən yeganə ölkə deyil. Hərbi təcavüz, su qıtlığı və ekoloji problemlərdən əziyyət çəkən bir çox dövlətlər var. Bugün biz gələcək ekoloji cinayətlərin qarşısını almaq üçün səylərimizi birləşdirməli və birgə çalışmalıyıq. Bu sahədə fəaliyyət göstərən beynəlxalq ekspertlərin, beynəlxalq təşkilatların, hüquq-mühafizə orqanlarının, QHT-lərin, vətəndaş cəmiyyəti fəallarının və akademik strukturlardan ibarət güclü bir şəbəkəsi yaradılmalıdır.

Xankəndi şəhərində İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının 17-ci Zirvə görüşü keçirilir

Xəbər xətti

Starmerin reytinqi aşağı düşüb
02:06 07.07.2025
Çin Aİ-dən Tibbi Texnika İdxalına Məhdudiyyət Tətbiq Etdi
01:38 07.07.2025
BRİCS Sammitindən İsrailə Sərt Mesaj: "Suriya Ərazisindən Geri Çəkil "
01:07 07.07.2025
Dünyanın sürəti artır
00:32 07.07.2025
Ermənistan Ukraynaya cavab verdi
23:59 06.07.2025
İsrail prezidenti girovların azad edilməsi üçün çətin qərarların qəbul edilməsini istisna etmir
23:26 06.07.2025
Şir zooparkdan qaçdı
22:58 06.07.2025
"Formula 1": Lando Norris Böyük Britaniya Qran-prisini qazandı
22:30 06.07.2025
Zelenski Rusiya və Ukrayna arasındakı əsir mübadiləsindən danışıb
22:00 06.07.2025
Tesla robot istehsalını sonlandırmağa qərar verdi
21:30 06.07.2025
Mask “Amerika” partiyasının qeydiyyatı üçün müraciət edib
21:00 06.07.2025
XİN Xankəndi Kommunikesi barədə məlumat yayıb
20:42 06.07.2025
Paşinyan "Hraparak"ı məhkəməyə şikayət edib
20:30 06.07.2025
Zakir Həsənov türkiyəli həmkarına başsağlığı verib
20:20 06.07.2025
Zelenski Rusiyaya qarşı yeni iqtisadi sanksiyalar açıqladı
20:00 06.07.2025
Türkiyə Ordusunda faciə: 19 əsgər zəhərləndi, 5-i şəhid oldu
19:53 06.07.2025
Türkiyə ordusunun 5 hərbçisi şəhidlik zirvəsinə yüksəlib
19:30 06.07.2025
Pakistan Milli Assambleyasının sədri Azərbaycanda rəsmi səfərdədir
19:00 06.07.2025
Qaçış üzrə yeni rekord qırıldı
18:30 06.07.2025
İki şəhər arasında hava əlaqəsi pozuldu
18:00 06.07.2025
Qırğızıstan rusiyalılara pasport verilməsini dayandırdı
17:30 06.07.2025
Kamaləddin Qafarov: İƏT-in inkişafında Azərbaycanın rolu artmaqdadır
17:00 06.07.2025
Bu pasportların dəyişdirilməsi Rusiya vətəndaşları üçün zəruridir
16:30 06.07.2025
XİN ABŞ-yə başsağlığı verdi
16:00 06.07.2025
ABŞ-də seldə ölənlərin sayı artdı
15:30 06.07.2025
DİM təhsil haqqında dəyişiklik edib
15:00 06.07.2025
Təl-Əvivdə hava limanına hücum olub
14:30 06.07.2025
Yaponiyada zəlzələ baş verib
14:00 06.07.2025
Azərbaycanlı güləşçi qızıl medal qazandı
13:30 06.07.2025
İlon Mask yeni siyasi partiyasını elan etdi
13:00 06.07.2025
"İƏT üzvü olan ölkələrlə əməkdaşlığımız sistemli şəkildə dərinləşdirir"
12:26 06.07.2025
Günəşdə Rekord Aktivlik: Bir Həftədə Altıncı dəfə...
12:00 06.07.2025
Əsvanda Ptolemey dövrünə aid qəbirlər aşkarlanıb
11:29 06.07.2025
Rusiya Xarkova PUA hücumu həyata keçirib
11:11 06.07.2025
"Almaniya müdafiə olunmalıdır”
10:51 06.07.2025
Almaniya Ukraynaya Patriot sistemi almaq istəyir
10:16 06.07.2025
İsrailin Qəzzaya endirdiyi son hava hücumlarında 78 nəfər ölüb
09:52 06.07.2025
Xamenei ortaya çıxdı
09:29 06.07.2025
Böyük Britaniyada COVID-19-un yeni ştamı yayılır
08:52 06.07.2025
Şirkət maşını dərəyə aşıb
08:19 06.07.2025
Hamısı