Münaqişə zonalarında öldürülən uşaqların sayı 1 ildə təxminən 10% artıb.
BMT- nin Uşaq Hüquqları Departamenin məlumatlarına görə, son beş ildə münaqişə və onun təsirləri nəticəsində 550.000-dən çox azyaşlının öldüyünü təxmin edilir. Beş yaşa qədər uşaqlar üçün ümumi say 868 000 nəfərdir.
Uşaqlara şiddətin azalmasına baxmayaraq, 2021-ci ildə gündə orta hesabla 22 uşaq öldürülür və ya əlil olur.
Ukraynada ölən azyaşlılar...
Ukraynada müharibənin alovlanması münaqişə zamanı ölən uşaqların sayını görülməmiş həddə çatacağı təxmin edilir. Yeni təhlil göstərir ki, Ukrayna 2022-ci ilin ilk doqquz ayında 2021-ci ildə uşaqların münaqişədən ən çox təsirlənən 10 ölkə ilə müqayisədə mediada beş dəfə çox işıqlandırılıb. 2018-ci ildən bəri münaqişə zamanı öldürülən uşaqların qeydə alınmış sayı təxminən üçdə bir azalsa da, 2021-ci ildə 8000-dən çox uşaq – orta hesabla gündə 22 uşaq həlak olur. Ukraynadakı müharibəyə görə bu rəqəmlərin 2024-ci ildə faciəvi şəkildə artacağı gözlənilir.
Yəmən...
“Save the Children” təşkilatının təhlilinə əsasən , Yəmən 2021-ci ildə uşaq olmaq üçün ən təhlükəli konflikt zonaların 10 ölkə siyahısında başda durur. Uşaq ölümlərinin statistikası qeydə alınan ciddi pozuntuların sayına, münaqişənin intensivliyinə, regionda yaşayan uşaqların artımına və sayına əsaslanır. Uşaqlara qarşı kobud pozuntular – məcburi iş, oğurluq, cinsi zorakılıq, humanitar yardımın qadağan edilməsi, məktəblərə və xəstəxanalara hücumlar, öldürmə və yaralamadır. Ümumi buna bənzər proseslər onların həyatına fiziki travmadan tutmuş psixoloji travmayadək səbəb olur.
Yəməndən olan 9 yaşlı Zeyd dostları ilə çöldə oynayan zaman güllələnib nəticədə ayağını itirib.
“Ayaqsız olmaq çətindir. Mən sadəcə evdə qalıram və oyuncaqlarımla oynayıram. Zədələnməmişdən əvvəl futbol oynayırdım. Dostlarımla qaçıb oynayırdım, amma sonra ayağıma dəyən mərmi nəticəsində ayağım amputasiya edildi”,- deyə Zeyd qeyd edir.
Həmin dövrdə münaqişədə uşaq olmaq üçün ən təhlükəli ölkə olan Yəmən Ukrayna ilə müqayisədə mediada cəmi 1.5 dəfə çox işıqlandırılıb
Save the Children International təşkilatının baş direktoru İnger Ashing deyib:
“Uşaqlar müharibələrə səbəb olmur və ya başlatmır, lakin onların hər hansı bir münaqişədə ən böyük və ən həssas qurbanlar olduqlarını inkar etmək olmaz. Keçən il olan ciddi pozuntular bir qədər azalsa da, gündə orta hesabla 22 uşaq hələ də əlil olub və ya ən pisi - öldürülüb. Ukrayna, Yəmən və Konqo kimi ölkələrdə münaqişələr davam etdikcə bunun daha da pisləşəcəyi gözlənilir.
Dəhşətli statistika…
.jpg)
Ukraynadakı müharibəyə diqqət bir çoxumuza münaqişənin qəddarlığını və onun uşaqlar üzərindəki dəhşətli təsirlərini xatırlatdı. Bütün dünya dövlətləri uşaq hüquqlarını təmin etmək və həyatlarını xilas etmək üçün kifayət qədər kollektiv siyasi və maliyyə yardımı aparmalıdır.
2021-ci ildə dünya üzrə təxminən 449 milyon uşaq (6 uşaqdan 1-i) münaqişə zonasında yaşayırdı ki, bu da əvvəlki illə müqayisədə (450 milyon) cüzi azalmadır.
Münaqişədən ən çox təsirlənən uşaqların sayı Afrikada (180 milyon), Asiyada (152 milyon) və Amerikada (64 milyon) gəlir.
Yaxın Şərqdə münaqişə bölgələrində yaşayan uşaqların ən yüksək nisbəti (hər 3 uşaqdan 1-i) yaşayır.
Münaqişədən təsirlənən uşaqların ümumi sayı və nisbəti Avropada ən aşağı olsa da, Ukraynada zorakılığın artması səbəbindən bu rəqəmlər 2023-ci ildə sürətlə artıb.
Təşkilat öz tövsiyələri arasında dünya liderlərini, donorları, BMT üzvlərini və QHT-ləri bu pozuntuların səbəbkarlarını məsuliyyətə cəlb etməklə, bütün müvafiq siyasət və qanunvericilik bazalarının ratifikasiya edilməsini və həyata keçirilməsini təmin etməklə və maliyyələşdirməyə üstünlük verməklə uşaqları müdafiə etməyə çağırır.
Gülməmmədov Xəyal
