İqor Pankratenko,
şərqşünas, tarix elmləri doktoru
özəl olaraq Eurasia Diary üçün
İsrail Baş naziri "qəzəbli" Netanyahu anti-İran şoular təşkil etməklə ictimaiyyəti heyrətləndirməyə və təəccübləndirməyə davam edir. Onun BMT tribunasından Tehranda nüvə bombasının işlənib-hazırlanması ilə bağlı təkzibedilməz sübutları nümayiş etdirməsindən elə də çox vaxt keçməyib. Şən idi lakin çox az adam inanırdı.
Başqası olsaydı depressiyaya düşər və ümumiyyətlə anti-İran danışıq janrına bir də üz tutmazdı. Lakin Netanyahu yox. "Şəkilli yapraq inandırmadı? Daha iddialı bir şey istəyirsinizmi? Məndə var"- deyə yorulmaq bilməyən İsrail baş naziri qərar verdi. Və cari ilin 30 aprel İsrail Hava qüvvələrinə aid döyüş təyyarələri Suriyada İrana aid raket deposunu ələ keçirərkən "Yarım tonluq gizli İran sənədlərinin" başlığı altında yeni şounun premyerası oldu.
Əvvəlcə 2015-ci ildə birgə hərtərəfli fəaliyyət planı imzalanmasından sonra İran hakimiyyəti İranın nüvə proqramı ilə bağlı bütün gizli sənədləri məhv etməyib və gizlədib. Və hər hansı gizli bazada deyil, paytaxtın ərazisində Şorabad adlı yerdə sahibsiz anbarların birində və heç bir ciddi qorunma olmadan.
Daha sonra İsrailin bir növ anonim xeyirxahı (çox güman ki, bu Təl-Əvivin İslam Respublikasında ən yaxşı dostları və etibarlı agentlərindəndir). Daha sonra isə Tehrandan İsrailə boşaldılan 55 min sənəd və 183 kompakt diskin daxil olduğu yarım tonluq gizli məlumatlar.
MAQATE "gizli arxivin" əsas sənədlərinə dair şərh ilə tanış olub, Netanyahunun şousunun sonda xəcalət verə biləcəyi aydın oldu.
Belə aydın oldu ki, İsrailin baş nazirinin göstərdiyi bu qovluq və disklərdə İranın 2009-cu (!) ildən sonra nüvə silahı yaratmaq üçün ciddi işlər gördüyünü sübut edən bir sənəd yoxdur.
Ancaq sənədlər "köhnə" idisə - bu sirk nəyə lazım idi? Dünyaya danışılsın ki, Tehran 2000-ci illərin əvvəllərində öz nüvə proqramının hərbi tərkibi üzərində işləyirdi? Axı bu heç kimə sirr deyil, iranlılar da bunu inkar etmir.
Aydındır ki, Netanyahu "gizli arxiv" şousu ilə Trampa onun JPOA ilə mübarizəsində dəstək çıxırdı. Amma yalnız İranın 2015-ci ildə imzalanmış müqaviləni pozduğunu sübut etməkdə bacarıqsızlıq nümayiş etdirmiş oldu.
Trampa JPOA-nu tərk etmək üçün arqumentlər verməyə çalışan Netanyahu nəticədə nüvə silahının işlənib-hazırlanmasının qarşısını almaq üçün zəmanət kimi İranla müqavilənin əhəmiyyətini vurğulayan beynəlxalq ictimaiyyətin mövqeyini gücləndirdi.
Bir sözlə, İsrailin baş nazirinin davranışı bir rus siyasətçisinin sözlərinə tam uyğun gəlir: "Yaxşı olmasını istəmişdilər, amma hər zamanki kimi oldu". Hollivud blokbasterinin "gizli arxiv" əhvalatı isə "Zoluşka"dakı kimi gecə saat 12-ni vuranda yarım tonluq xoşagəlməz iy verən gizli sənədlər olan qalağa çevrildi.
1_0.jpg)
