Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Şuşada çıxış edərkən "3+3" formatı (Rusiya, Türkiyə, İran, Azərbaycan, Ermənistan və Gürcüstan) barədə də danışıb. O, Milli Məclisdəki çıxışında yenidən “Altılıq formatı” mövzusu üzərində dayanaraq platformanın əhəmiyyətini bir daha vurğulayıb. Ərdoğan bölgənin təhlükəsizliyi və güclənməsi baxımdan böyük əhəmiyyətə malik "3+3" formatı ideyasının müəllifidir. O, Vətən müharibəsindən sonra bu niyyətini bir neçə dəfə dilə gətirib və Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin də dəstəyini alıb.
Parlamentdəki çıxışında Ərdoğan, “Türkiyə sərhədlərinin açılmasının Ermənistana verəcəyi faydalar saymaqla bitməz”, “Zəngəzur dəhlizində fəaliyyətə başlayacaq dəmir yolu ilə ermənilər də rahatlıqla Moskvaya və bütün dünyaya çıxa biləcəklər və beləliklə özləri də özlərini saldıqları blokadadan xilas ola biləcəklər”, “Gürcüstanın Rusiya ilə problemlərinin həllinə bu platforma töhfə verəcək” kimi fikirlər söyləyib: “Bir daha Qafqazın boynuna kimsənin əsarət zənciri vura bilməməsi üçün qarşımıza çıxan fürsətləri hamımız birlikdə ən yaxşı şəkildə dəyərləndirməliyik. Biz bu mübarizəni özümüz və dostlarımızla birlikdə “Dünya beşdən böyükdür” deyərək qlobal səviyyədə də aparırıq”.
Mövzu ilə bağlı politoloq Elxan Şahinoğlu Eurasia Diary-yə açıqlama verib.
“Rəcəb Tayyib Ərdoğanın irəli sürdüyü “3+3” formatı hamının xeyrinədir. Müharibə bitib, artıq əməkdaşlıq etməyin zamanıdır. İndi əsas iki dövləti yola gətirmək lazımdır - Ermənistan və Gürcüstanı. Ermənistanda parlament seçkilərinin nəticələrini gözləmək lazımdır. Amma onlar iki şərti yerinə yetirməlidir. Azərbaycan və Türkiyənin ərazi bütövlüyünü tanımaq və Zəngəzur dəhlizinin işə düşməsinə mane olmamaq. Bu zaman bu formatda yer ala bilərlər və əməkdaşlıq imkanlarında, regional layihələrdə də iştirak edə bilərlər”.
Politoloqun sözlərinə görə, Gürcüstanla vəziyyət bir az fərqlidir, çünki Gürcüstanın torpaqları Rusiya tərəfindən ilhaq olunub və Rusiya da onları geri qaytarmır: “Rusiya Gürcüstanla 2008-ci il müharibəsindən sonra Abxaziya və Cənubi Osetiyanı faktiki ilhaq edib. İki dövlət arasında diplomatik əlaqələr yoxdur, dəmiryolu da işləmir. Ona görə Gürcüstanda Rusiya ilə əməkdaşlığa bir az mənfi baxırlar. Amma Türkiyə Prezidenti onu da izah edib ki, gürcüləri yola gətirməyə çalışmışıq və bu onların da xeyrinə olacaq. “Altılıq” platformasına qoşulmaq üçün Gürcüstan Rusiya ilə nəqliyyat layihəsi üzərindən əməkdaşlığı qəbul etməlidir. Gürcüstan üçün qərar vermək əlbəttə ki, çətin olacaq. Çünki Rusiya Abxaziya və Cənubi Osetiyadan vaz keçən deyil”.
Ekspert Rusiyanın platformada iştirakı barədə bildirib ki, layihə Rusiyanın xeyrinədir: “Çünki dəhlizlər və əməkdaşlıq formatı vasitəsiylə bir qədər Qərbin sanksiyalarından qurtulacaq. Bir az daha çox dost və tərəfdaş dövlət qazanacaq. Bu isə Rusiyanın əslində xeyrinədir. Sadəcə Rusiyadan tələb olunan odur ki, nəzarət etdiyi, nökəri olduğu Ermənistanı yola gətirsin və Ermənistan artıq təxribatçı siyasətindən vaz keçsin”.
Gülnar Səlimova
