“NATO çətiri altında özünü müdafiə olunmuş hesab etmək sadəcə bir illüziyadır”.
Bu fikirlər almaniyanın “Deutsche Wirtschafts Nachrichten” xəbər saytında dərc edilən məqalədə yer alıb. Bundan əlavə məqalədə qeyd edilib ki, Alyansa üzv olmağı arzu edən ölkələr nədənsə onun müqavilə müddəalarını diqqətlə incələmirlər. Yəni üzv olmaq arzusunda olan ölkələr NATO-ya daxil olarkən vacib məqamı nəzərdən qaçırırlar.
Müəllifin fikirlərinə görə, NATO üzvünə edilən hücum dərhal hərbi hücumla müşayiət olunur. Bu barədə NATO nizamnaməsində də belə bir qanun yoxdur. Müttəfiqlər öz mülahizələri əsasında yardım göstərə bilər və bu da bəzən birgə məşvərətlə məhdudlaşır.
Ukrayna böhranı başlayandan sonra üç ölkə alyansa qoşulmaq istəyini bildirib. Bunlar arasında ən yaxın gündə üzvlüyü təsdiqlənəncək ölkələr Finlandiya və İsveçdir. Mediada dərc olunanlarla bağlı Ednews türkiyəli hərbi ekspert, sabiq tuğ general Yücel Karaüzün fikrini öyrənib.
Onun fikrincə Avropada NATO-ya qarşı yaranan bu cür rəy Fransa, Almaniya və İngiltərə daxil olmaqla bu tip ölkələrin özbaşına apardığı liderlik mübarizəsi ilə bağlıdır.
“1990-cı illərdə Sovetlər rejimi dağıldıqdan sonra Avropada NATO-ya ehtiyac azaldı. Hətta bir zamanlar Fransanın sabiq prezidenti Nikola Sarkozi “NATO-ya Avropanın ehtiyacı varmı,” - deyə belə bir sual vermişdi. Lakin Rusiyanın yenidən Ukraynaya hücumundan sonra digər Şərqi Avropa ölkələrinin də təhdidə məruz qalması, təhlükəsizlik baxımından NATO-ya olan ehtiyacları artırdı. Bu səbəbdən də üzvlükdən kənarda qalan Norveç, İsveç və Finlandiya yaxında NATO tərkibinə qatılmaq üçün öz növbələrini böyük həyəcanla gözləyir".
Ekspert Almaniya mediasının bu kimi fikirlərini digər bir prizmadan yanaşaraq da dəyərləndirib.
“NATO-nu bir qədər etibarsız hala gətirən səbəblərdən biri də onun müddəalarında yer alan 5-ci maddənin alyans tərəfindən icra olunmamasıdır. Bu maddə əslində bu günə qədər alyansın ətrafında birləşən 30 üzv ölkəyə təhlükəsizlik qarantı verməli olsa da, həmin maddənin icra baxımdan kəsəri olmayıb. Buna misal olaraq Türkiyəninin hazırda Suriya və İraq sərhədlərində üzləşdiyi terror təhlükəsi və bu gün də apardığı anti-terror mübarizəsini göstərmək olar. Türkiyənin NATO üzvü olmasına baxmayaraq, ittifaq üzv olduğu ölkəyə terrora qarşı dəstəkdə 5-ci maddəni yerinə yetirmir. Heç şübhəsiz ki, NATO-nun ona üzv olan ölkələrə qarşı bu cür davranışı digər üzv olmayan ölkələrdə tərəddüd yaratmağa başlayır”.
Sabiq general Yücel Karaüz Almaniya mediasında NATO-ya qarşı səsləndirilən fikri də özünəməxsus dəyərləndirib.
“Əslində, Almaniya NATO-nun yaradıldığı ilk zamandan bəri ittifaqın bütün imkanlarından ən çox faydalanan ölkədir. Hətta hazırda Rusiya-Ukrayna müharibəsi ilə bağlı Amerika və NATO-nun əsas qüvvələri Almaniyada cəmləşdirilib və Almaniya bütün hərbi məqsədlər üçün büdcəni bir qədər də genişləndirib. Belə bir durumda alman mediasının bu cür fikir bildirməsi o qədər də anlaşıla bilən deyil”.
Elnur Ənvəroğlu
