“Düşünmürəm ki, Avropa İttifaqı Ermənistan-Azərbaycan məsələsində Fransanın diktəsi ilə hərəkət edir. Avropa İttifaqı rəhbərliyi bu məsələdə yalnız öz maraqlarını güdür”.
Bu sözləri politoloq İlqar Vəlizadə Brüssel görüşünün nəticələri, Qarabağda son vəziyyət, Rusiya və Qərbin regionda geosiyasi maraqları barədə danışarkən bildirib. Politoloq Ednews - a açıqlama zamanı qeyd edib ki, Cənubi Qafqazda dayanıqlı sülhün və sabitliyin təmin olunması Avropa İttifaqının maraqlarına xidmət edir, çünki bu regionda Avropa ölkələrinin şirkətləri fəaliyyət göstərir və layihələri həyata keçirilir.
O, hesab edir ki, Aİ-nın vasitəçilik missiyası ilə Ermənistan və Azərbaycan arasında hər hansı problemin həll edilməsi onun regionda siyasi və iqtisadi nüfuzunu daha da artırır.
Mayın 22-də Brüsseldə Aİ-ın lideri Şarl Mişelin iştirakı ilə təşkil olunan üçtərəfli görüşdə sərhəd məsələsi ilə bağlı qarşılıqlı razılaşmalara toxunan İlqar Vəlizadə qeyd edib ki, sərhəd məsələsi ilə bağlı gələcək görüşlərdə erməni və Azərbaycan rəsmiləri kartoqrafik xəritələrdən müzakirə predmenti kimi istifadə edə bilər.
“Bildiyimiz kimi, Prezident İlham Əliyev və Baş nazir Nikol Paşinyan tərəfindən hər iki dövlətin sərhəd komissiyalarının tərkib hissəsi təsdiq olunub və hər iki komissiya yaxın gələcəkdə mütəmadi görüşlər keçirməkdə qərarlıdırlar. Bununla belə, hər iki dövlətin nümayindələri delimitasiya müzakirələri zamanı sovet dövründə tərtib edilən xəritələrən istifadə etməyə çalışacaqlar. Belə desək, danışıqlarda Azərbaycan SSRİ və Ermənistan SSR - in sərhədlərini əks etdirən kartoqrafik xəritələri xüsusi diqqətə almaq labüdlüyü yaranacaq. Rusiyanın Baş Qərargah İdarəsində bütün bu lazımi xəritələr var. Bir məsələni də diqqətə çatdırım ki, Ermənistan tərəfinin ölkəmizə qarşı ərazi iddialarının davam etdiyi təqdirdə, Azərbaycan buna qarşılıq Xalq Cümhuriyyətin sərhədlərini əks etdirən xəritələri masa üzərinə qoya bilər”.
Zəngəzur məsələsindən söz açan politoloq qeyd edib ki, əgər rəsmi İrəvan Qarabağın dağlıq hissələrində yaşayan ermənilərə muxtariyyətin verilməsini tələb etməyə cəhd edərsə, onda Azərbaycan da 1988-ci ildə deportasiyaya məruz qalan azərbaycanlıların öz doğma torpağı – Zəngəzura qayıtmasını, eləcədə bu bölgədə onların xüsusi muxtariyyətlə təmin olunmasını danışıqların gündəliyinə salmağa haqqı olacaq.
“Bu kimi məsələlərdə bütün razılaşmalar qarşılıqlı şəkildə olmalıdır. Biz bu prinsipi əsas tutmaqla Ermənistanı Qarabağla bağlı torpaq və ya dırnaqarası muxtariyyət iddialarından çəkindirə bilərik”.
Rusiyanın və Avropa İttifaqının Cənubi Qafqazda geosiyasi maraqlarına gəlincə isə, İlqar Vəlizadə Moskvanın və Brüsselin hər iki qonşu ölkə arasında münaqişənin yenidən ərsəyə gəlməsində maraqlı olmadıqlarını vurğulayıb.
“Şəxsi düşüncəmə görə, həm Brüssel, həm də Moskva Ermənistan və Azərbaycan arasında uzunmüddətli problemlərin çözülməsinə çalışırlar. Əlbəttə, demək olar ki, Moskva bəzi məsələlərin həllində konkret fikirlər ortalığa qoymur, hətta bəzi hallarda Bakı və İrəvanın ortaq məxrəcə gəlməsini də istəmir. Əslində bu Moskvanın xeyrinə deyil. Problemlərin həllinin yubadılması münaqişənin yenidən alovlanmasına gətirib çıxara bilər. Hər iki tərəf Ermənistan və
Azərbaycan arasında konstruktiv dialoqun davam etdirlməsinə yardımçı olmalıdır”.
Sonda İlqar Vəlizadə Qarabağ ermənilərinin Azərbaycan cəmiyyətinə reinteqrasiyası, o cümlədən bu bölgədə azərbaycanlılar və ermənilərin birgə yaşayışının mümkünlüyü məsələsinə də münasibət bildirib.
“Belə məsələləri nəzərdən keçirməzdən əvvəl ilk növbədə dövlət strukturları və beynəlxalq qurumlar tərəfindən təhlükəsizliklə bağlı müvafiq tədbirlər görülməlidir. Bu istiqamətdə rasional və ciddi işlərin aparılmalısına ehtiyac var. Eyni zamanda Qarabağ erməniləri Azərbaycan vətəndaşlığını qəbul etməli, Azərbaycan konstitusiyasına və qanunlarına hörmət bəsləməlidir. Bu şərtlərin həyata keçdiyi təqdirdə Qarabağda birgə yaşayışdan söhbət etmək olar”.
Yunis Abdullayev
