Yaşıl Enerji necə Ukrayna müharibəsinin mirasına çevrildi? - ARAŞDIRMA

Analitika 15:30 16.02.2024

Təkcə Avropada deyil, həm də dünya miqyasında Rusiya-Ukrayna müharibəsi dövlətlərin hərbi, siyasi və iqtisadi məsələlərə baxışını dəyişib. Müharibəyə görə, Avropaya edilən qaz ixracının dayandırılması qitə dövlətlərinin çətin vəziyyətə düşəcəyi gözləntisi yaratsa da Avropa İttifaqı problemə Yaşıl Enerji faktorunu əlavə edib.

Uzun zamandır həyatımızda olan Yaşıl Enerji məhz hansı səbəblərə görə son illərdə ön plana çıxıb?

Bütün siyasi-sosial vəziyyətlərdən asılı olmayaraq energetika daimi fəaliyyətdə olan sahədir. Avropa uzun illər ərzində əhalisinin enerji təlabatını Rusiyadan alınan ucuz qazla təmin edib. 2022-ci ildə Aİ-nın dəyərli kapitalı ilə Rusiyanın çoxsaylı təbii sərvətləri arasında yaradılmış balanslı enerji mübadiləsi bir siyasi marağın qurbanı olub. Ukraynaya qarşı aqressiv fəaliyyətlərinə görə sanksiya edilən rəsmi Moskva artıq heç bir Avropa dövləti ilə energetika əməkdaşlığı etmir.

Bəs Avropa hansı resurslarla enerji ehtiyacını qarşılayır?

Hər iki tərəf bu barədə hər nə qədər səssiz qalsa da, Rusiya hələ də öz neft və təbii qazını Avropaya ötürür. 2022-ci ildə Rusiyanın üzərinə qoyulan ən vacib sanksiyalardan biri ölkə neftinə qoyulan 60 dollar limiti olub. Bu rəqəm qlobal şəkildə qəbul edilmiş neft qiymətinin minimumudur. Rusiya buna görə öz neftini Hindistana satır. Hindistanda xam neft emal olunur və Qərb dövlətlərinə ixrac edilir. Bu prosesin sonunda Avropa dövlətləri yenə də nefti təxmini olaraq eyni qiymətə almış olur. Rusiya isə yenə də Qərbə satılan neftdən rüsum alır.

Özünün təbii qaz ehtiyatlarını satmaq istəməyən Norveç və neft-qaz ixracında maraqlı olan Azərbaycan kimi dövlətlər isə Avropa qitəsində hələ ki, həlledici rol oynayır. Norveçin yeri yaxın gələcəkdə Afrika ölkələri ilə əvəz olunacaq. İtaliya artıq Afrikadan neft və qaz alaraq qonşu ölkələrə ötürməsi planlaşdırılan “Mattei” planına start verib. 

Yaşıllaşan enerji məhz nəyə görə indilərdə investorların diqqətini cəlb edib?

Təbii ki, bilavasitə ixrac edilən ənənəvi enerji məhsulları Avropanın sadəcə qısa müddət üçün düşündüyü tədbirdir. İlk növbədə əhalinin gündəlik enerji təlabatının ödənilməsində əsas yeri alternativ enerjiyə vermək planlaşdırılıb. Ukrayna müharibəsindən sonra Aİ Parlamentində Yaşıl Enerjiyə əlavə 16 milyard avro sərmayə qoyulması ilə bağlı  Avropanın alternativ enerjiyə yönəlməsi İnkişaf Etməkdə Olan Dövlətlərin də bu sahəyə daha çox sərmayə ayırmasına təkan verib.

Enerji ehtiyacı olduğu kimi qalsa da mənbələr sürətlə dəyişir. Tesla şirkətinin sənayeyə veridiyi təkan, indi bütün dünyada elekromobillərin ənənəvi modellərdən daha çox istehsal olunmasına yol açıb. 

Gördüyümüz kimi, hər hansı bir sahə məhsuldarlıq göstərirsə, həmin sektorda sürətlə rəqabət yaranır.  Dövlətlərin hazırda Yaşıl Enerji rəqabətinə girməsinin də səbəbi budur. Təsadüfi deyil ki, günəş panellərindən alınan enerji həcmi 2023-cü ildə iki dəfə artıb. Bu sahə hər nə qədər bahalı olsa da, yetəri qədər sərmayə qoyulması onu real alternativə çevirib.

Yenilənə bilən enerjidən istifadə edilməsi üçün XX əsrin sonu, XXI əsrin əvvəllərindən bəri təşviqat fəaliyyətləri aparılsa da dünya dövlətləri bu sahəni ancaq ənənəvi mənbələrdən məhrum olduqdan sonra ciddi şəkildə qəbul edib. Neft qiymətləri üzərində dolların təsirini azaltmaq üçün keçən il Rusiya və Səudiyyə Ərəbistanının neft ixracını azaltmasını müşahidə etdik. Sonradan bu siyasət OPEC+ dövlətlərində də həyata keçirildi. Bu neft qiymətlərinin qalxmasına təbii ki, təsir etdi. Amma bu təəccüblü şəkildə ixrac artımına şərait yaratmadı. Bu o deməkdir ki, dövlətlər ənənəvi enerji idxalına davam etməkdənsə, ehtiyat fondlarından istifadə edərək təlabatın çoxluq faizini Yaşıl Enerjiyə yönəltməyə çalışırlar.

Lakin, dünya enerjisinin birdən-birə yaşıllaşmasına nə ekologiyanın qorunması, nə də təbii sərvətlərə qənaət etmək xoşniyyəti təkan verib. Yaranan siyasi vəziyyətin dövlətləri buraxdığı iqtisadi dilemmadan Yaşıl Enerji trendi formalaşdı. Bəlkə də, irimiqyaslı müharibələr və siyasi gərginliklər təkcə insanların ölümünə yol açmır, həm də onların həmişəkindən fərqli düşünməsinə təsir edir.

Fərid

 

Rusiyada pələng deputatı parçaladı

Xəbər xətti

BAMF BMT-də Ermənistandan deportasiya olunan və Qarabağda münaqişədən təsirlənən uşaqlardan danışdı
17:10 28.03.2025
Kral III Çarlz xəstəxanaya yerləşdirildi
11:33 28.03.2025
Ölkəmizdə kifayət qədər enerjidoldurma məntəqəsi varmı?
11:24 28.03.2025
BMT-nin Baş katibi tekstil sənayesinin ətraf mühitə vurduğu ziyanın qarşısını almağa çağırıb
11:14 28.03.2025
"Avropa İttifaqı Gürcüstanla münasibətləri düzgün yola qaytarmalıdır"
11:09 28.03.2025
Taylandda və Myanmada 7,9 bal gücündə baş verib
11:07 28.03.2025
" Kanada və ABŞ arasındakı köhnə əlaqələr başa çatıb"
10:53 28.03.2025
Dünya birjalarında neft ucuzlaşıb
10:44 28.03.2025
İsrail ordusu HƏMAS-ın jurnalist kimi maskalanan döyüşçüsünü zərərsizləşdirdi
10:43 28.03.2025
Ermənistanda Avropa-Rusiya atışması və Aİ üçün "saman çöpü"
10:31 28.03.2025
Ekrem İmamoğlunun vəkili də saxlanıldı
10:25 28.03.2025
Tələbə qız atasının qəbrinin yanında intihar etdi
10:12 28.03.2025
İranda polislər güllələndilər
09:39 28.03.2025
Konqoda 28 milyon insan münaqişə səbəbindən kəskin aclıqla üzləşib
09:09 28.03.2025
Tramp Ağ evdə iftar süfrəsinə qatılıb
09:03 28.03.2025
Qazaxıstanda güclü zəlzələ olub
08:59 28.03.2025
Məşhur İtaliya brendi "Qazprom"un idarəçiliyindən çıxarıldı
08:06 28.03.2025
İran Trampın məktubuna cavab verdi
08:02 28.03.2025
Avropa Azərbaycan Mərkəzi ABŞ Beynəlxalq Dini Azadlıq Komissiyasının qərəzli hesabatı ilə bağlı bəyanat yayıb
07:57 28.03.2025
Cənubi Koreya meşə yanğınları ilə mübarizə aparır
07:55 28.03.2025
Türkiyə və Somali liderləri arasında Ankarada danışıqlar aparılıb
07:49 28.03.2025
Fransa prokurorluğu Sarkoziyə 7 il həbs cəzası tələb edir
07:45 28.03.2025
"Ramşteyn" görüşü iştirakçıları Kiyevə hərbi yardımın artırılmasını müzakirə edəcək
07:40 28.03.2025
Aqrar İnnovasiya və Təchizat şirkətində yoxlama: İşçinin 100 minlik yeyintisi aşkarlandı
07:36 28.03.2025
Amsterdamın mərkəzində bıçaqlı hücumbaş verib
07:32 28.03.2025
Mixail Saakaşvilinin partiyası qadağan ediləcək
07:28 28.03.2025
Göygöldə 41 yaşlı kişinin qonşusu tərəfindən bıçaqlandığı iddia olunur
07:23 28.03.2025
"Kim Çen Inın Rusiyaya səfəri hazırlıq mərhələsindədir"
07:19 28.03.2025
Almaniya və Avstriyanın daxili işlər nazirlərinin Suriyaya səfəri təxirə salındı
07:15 28.03.2025
"Ankara ərzaq böhranının qarşısının alınmasına töhfə vermək üçün mümkün olan bütün addımları atmağa hazırdır"
07:09 28.03.2025
Misirdə 3600 yaşlı naməlum fironun məzarı aşkarlandı
06:12 28.03.2025
Cənubi Koreyanın nəhəngləri Rusiyaya qayıdacaq
05:33 28.03.2025
"Barselona"nın baş məşqçisi klub tarixində qələbə faizinə görə ikinci pilləyə yüksəlib
02:03 28.03.2025
Kanada ABŞ-la Ticarətini Yenidən Gözdən Keçirəcək
01:07 28.03.2025
Floridada bir qadın və üç uşaq güllələndi
14:11 27.03.2025
Ukrayna və Rusiya arasında ilkin razılaşma: Atəşkəs, yoxsa imitasiya?!
14:01 27.03.2025
Naxçıvanda həyat yoldaşını qətlə yetirməkdə şübhəli bilinən şəxs həbs edilib
13:57 27.03.2025
İlham Əliyev və Mehriban Əliyeva Ağdamın Sarıcalı kəndinin birinci mərhələsinin açılışında iştirak edib
13:55 27.03.2025
Gürcüstan prezidenti İlham Əliyevə təbrik məktubu göndərdi
13:49 27.03.2025
Gümrüdə "Ana Ermənistan" fraksiyasının qərargahında axtarışlar aparılır
13:46 27.03.2025
Hamısı