Qonşu İranın bölgədə tutduğu mövqenin necə olduğunu, xüsusən də Azərbaycana və azərbaycanlılara münasibətini bilirik. Son illərin hadisələri göstərir ki, molla rejiminin hədəfi təkcə Azərbaycan Respublikasının daxilində öz nüfuz dairəsini genişləndirmək, təxribatlarla, bölücülüklə məşğul olmaq deyil, eyni zamanda da azərbaycalıların kompakt yaşadığı digər ölkələrin ərazilərinə sızmağı, öz ideologiyasını soydaşlarımız arasında yaymağı əsas xətt olaraq götürüb.
İllərdir eşidirik, son zamanlar tez-tez məlumat alırıq, sosial şəbəkələrdə də yayılır ki, İran Gürcüstanda yaşayan azərbaycanlıların içinə nüfuz etməyə başlayıb, azərbaycanlıların kompakt yaşadığı rayonlarda müxtəlif istiqamətlərdə ideoloji-siyasi işlər aparır, din pərdəsi altında öz siyasətini orada yeritmək istəyir. Azərbaycanlılar yaşayan rayon və kəndlərdə məscidlər açır, eyni zamanda azərbaycanlı uşaqları aparıb Qumda oxudur. Məlumatlara görə, onlara orada dərslə yanaşı təlimlər də keçilir. Sosial şəbəkələrdə yazılanlara görə, İran eyni zamanda azərbaycanlılar arasında məzhəb bölücülüyünə yol açan siyasət aparır.
Bu halların qarşısının alınması üçün hansı tədbirlər görülməlidir ki, İranın təsiri aradan çıxsın? Bu, soydaşlarımızın həyatı üçün də problemlər yaradır, onlar müəyyən işlərə təşviq edilə bilərlər. Bu təhlükəli vəziyyətə qarşı nə etmək lazımdır? İranın məqsədi nədir ki, Gürcüstana qədər gedib çıxıb, orada soydaşlarımız arasında təbliğat aparır?
“Hesab edirəm ki, onlar bu məqsədlərinə də nail ola bilməyəcəklər”
Siyasi ekspert Elşad Həsənov “Bakı-Xəbər”ə şərhində “Bəli, son illər Gürcüstanda olan boşluqdan istifadə edən İran-molla rejimi öz emissarlarını bu ölkənin azərbaycanlılar yaşayan yerlərinə, xüsusilə də Marneuli ərazisinə göndərərək, orda əhalinin çətin vəziyyətdə yaşamasından istifadə edərək dini mövhumatı yaymağa başladı. Demək olar ki, o rayonun hər bir kəndində İranın maliyyə dəstəyi ilə məscidlər açıldı, şiəlik geniş yayılmağa başladı. Gənclər arasından seçdikləri şəxsləri oxumaq üçün Quma göndərdilər və böyük əksəriyyəti təhsil alıb geri qayıtsa da, gəlməyib orada qalanlar, Suriyada döyüşlərdə iştirak edənlər də var. Bilirik ki, Qum şəhərində təkcə dini təhsil verilmir, orada həm də gənclərin beyinləri yuyulur. Orda onlara ifrat dərəcədə dini mövhumat aşılanır və o gənclər gələcəkdə İran üçün canlarından keçməyə hazır olan əsgərlərdir, fədailərdir, döyüşən qüvvələrdir. Yəni İran belə adamları seçib aparıb hazırlayıb, yenidən Gürcüstana gətiriblər. Təbii ki, buna çox böyük maliyyə vəsaitləri ayrılır.
Gürcüstandan, xüsusilə də Marneuli rayonundan tarixən çox böyük alimlər, dövlət xadimləri çıxıb, orda elmə, təhsilə xüsusi önəm verilib. Amma bu gün nə görürük? Təsəvvür edin ki, dini ayinlər, əsasən də “şaxsey-vaxsey” zamanı Marneulinin mərkəzi küçələri bağlanır, gənclərin, əhalinin müəyyən bir qismi “şaxsey-vaxsey” deyə-deyə gedir, önlərində İran mollaları, yanlarında da Marneulidə rəhbər vəzifədə işləyən şəxslər gedir. Hətta Gürcüstan parlamentinin üzvləri də buna qoşulur və guya özləri xalqın içindədirlər kimi təsəvvür yaradıb bu ziyanlı işləri yayırlar. Bu çox acınacaqlı və ürəkağrıdıcı bir məsələdir. Hesab edirəm ki, Gürcüstan hakimiyyəti buna müvafiq qaydada diqqət yetirməlidir. Hiss edirəm ki, artıq son iki ildə vəziyyət müəyyən mənada dəyişilir, qaragüruhçuların fəaliyyətinin qarşısı alınır, mövhumat yayanlara qarşı Gürcüstan hökuməti tədbirlər görür”.
E.Həsənov İranın Gürcüstan azərbaycanlıları arasında apardığı neqativ siyasətin məqsədinə də münasibət bildirdi: “İranın məqsədi tam aydındır. Bu gün İranın həm Livanda, həm Fələstində, həm Suriyada proksi qüvvələri var. İran indi də həmin o proksi qüvvələrini Gürcüstanda yaratmaq istəyir, bu səbəbdən də azərbaycanlıların kompakt yaşadıqları yerləri seçiblər. İran bunu Azərbaycanda yarada bilmədi. Azərbaycanda onların tərəfdarları var, amma biz bu prosesin qarşısını vaxtında aldıq, ona görə də bizim ölkədə kök sala bilmədilər.
İran Gürcüstanda olan boşluqdan istifadə edib həmin proksi qüvvələri orada yaradır ki, gələcəkdə nəyəsə nail olsun. Yəni hansısa bir məsələ qalxanda onlardan “mücahid” kimi istifadə etsinlər. Ancaq hesab edirəm ki, onlar bu məqsədlərinə də nail ola bilməyəcəklər”.
Siyasi ekspert vurğuladı ki, bizim apardığımız işlər kimi, Gürcüstan hökuməti də bu istiqamətdə müvafiq işlər aparır: “Hesab edirəm ki, İranın Gürcüstanda apardığı iş yaxın zamanlarda dayanacaq. Bizim oradakı soydaşlarımız XXI əsrə, inkişafa öz töhfələrini verəcəklər”.
E.Həsənovun sözlərinə görə, Azərbaycanın Gürcüstandakı səfirliyi də orda çox böyük maarifləndirmə işləri aparır, azərbaycanlılara dəstək olur, azərbaycanlıların kompakt yaşadıqları yerlərdə əhalinin sosial vəziyyətinin yaxşılaşdırılması üçün SOCAR xəttilə mühüm işlər görülür, kəndlərin qazlaşdırlması, yolların asvaltlaşdırılması, bəzi yerlərdə idman mərkəzlərinin tikilməsi, bağçaların tikilməsi həyata keçirilir. “Bütün bunlar təbii ki, həmin o qaragüruh qüvvələrin qarşısının alınması üçün görülən tədbirlərdir. Bu tədbirləri daha da genişləndirmək lazımdır. Bu gün ürəkaçıcı məqamlardan biri odur ki, Gürcüstan dövlət universitetlərində azərbaycanlı gənclər ali təhsil alır. Təsəvvür edin ki, orda hüquq, tibb, mühəndislik, pedaqoji və sair ixtisaslar üzrə yaxşı oxuyan azərbaycanlı tələbələr var. Onlar həm də gürcü cəmiyyətinə inteqrasiya etmək üçün həm gürcü dilini gözəl bilirlər, həm də ingilis dilində təhsil alırlar. Mənim tanıdığım ailədən bir neçə uşaq var ki, Tibb Univetsitetini bitirib Tiflisdə klinikada çalışıblar, hazırda isə Almaniyada doktorantura təhsili alırlar. Belə məsələlərə baxanda adam sevinir. Bu gün ordakı azərbaycanlı gənclər arasında polis, prokurorluq orqanlarında işləyənlər var. Məsələn, gənc bir qızımız Gürcüstanda bölgə prokurorluğunda işləyir. Belələrinə bizim ümidlərimiz daha çoxdur, nəinki bu gün dini mövhumatı, dini qaragüruhu təbliğ edənlərə. Heç kim heç kimin dini inancına qəsd etmək, onu dini inancından döndərmək istəmir. Biz XXI əsrdə yaşayırıq, ancaq hesab edirəm ki, bu gün sinəsinə, başına döyüb meydanlarda, küçədə gəzənlər bizi millət kimi Gürcüstanda yaşayan xalqlar qarşısında utandırırlar. Bu mənada, fikrimcə, orda görülməli işlər var, çoxdur. Əsas da elmə, təhsilə ciddi fakir verməliyik, bu sahədə də Azərbaycan öz dəstəyini göstərir, SOCAR orada həm təhsil, həm sosial məsələlərin həlli sahəsində mühüm işlər görür. SOCAR orada ali məktəblərdə oxuyan tələbələrə təqaüd verir. Ona görə də hesab edirəm ki, getdikcə vəziyyət daha yaxşı olacaq. Çünki dini mövhumatla, o qaraguruhla gələcəyi qurmaq olmaz, gələcək ancaq elmdə və təhsildədir” - deyə E.Həsənov vurğuladı.
Müəllif: İradə SARIYEVA
Mənbə: "Bakı Xəbər"
