Azərbaycanda bank kredit faizlərinin yüksək olması uzun illərdir danışılan, cəmiyyət arasında müzakirə olan mövzulardandır. Lakin buna baxmayaraq, mövzu hələ də aktuallığını və həll edilməz bir dalana dirəndiyi mövqeyini qoruyub saxlaya bilir.
Bəzi kommersiya bankları istehlak və digər növ kreditlərin faizlərini aşağı olduğunu bildirsələr də, lakin kiçik araşdırmamızdan bəlli olub ki, əksər banklarda kredit faizləri 17-25 faiz arasında dəyişir. Müqayisə üçün qeyd edək ki, Türkiyədə istehlak kredit faizləri illik 1.5, Almaniyada – 1.9, ABŞ-da – 3.25 faizdir, Rusiyada isə 6-9 faiz arasında dəyişir.
Göründüyü kimi Azərbaycanda banklar hələ də faiz dərəcələrini ikirəqəmli mövqelərində qoruyub saxlamaqda israrlıdırlar.
Azərbaycanda kredit faizləri niyə yüksəkdir?
İqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli Ednews-a açıqlaması zamanı deyib ki, bu, kifayət qədər problemli məsələdir.
“Əsasən də biznes kreditləri çox bahadır. Bu isə kiçik və orta sahibkarlara işlərini genişləndirməsində maneçilik yaradır.
O, Azərbaycanla müqayisədə qonşu ölkələrdə kredit faizlərinin qat-qat aşağı olduğunu bildirib.
“Rusiyada kredit faizləri bizdən qat-qat aşağıdır. Gürcüstanda, Qazaxıstanda da aşağıdır. Türkiyədə uçot dərəcəsi 17 faizə qalxdıqdan sonra faizlər 20 civarındadır. Dövlətin bəzi proqramlarında ucuzdur, məsələn “Ziraat Bank” kənd-təsərrüfatı sektorunda çalışanlara ucuz kredit verir, amma bu geniş yayılmayıb”.
Bəs, problem necə həll olunmalıdır?
İqtisadçı Azərbaycanda yüksək kredit faizi probleminin həllinin iki üsulunu görür.
“Birincisi inzibati üsuldur. Mərkəzi Bank indi 9,25 faiz olan uçot dərəcəsini aşağı çəkir və bunun nəticəsində kreditlər də ucuzlaşa bilər. Daha dayanıqlı və iqtisadi yolu isə rəqabətli mühitin artırılmasıdır. Yəni xarici - əsasən də Avropa və ABŞ banklarının birbaşa ölkəyə daxil olmasına icazə verilməlidir. Onlar rəqabətli mühitdə daha aşağı faiz təklif edəcəklər. Nəticə etibarilə Azərbaycan bankları da buna uyğunlaşmalıdır”.
Gülnar Səlimova