Son zamanlarda 30-40 yaş aralarında kişilərin miokard infarktı və insult keçirərək dünyasını dəyişməsi haqqında xəbərlərə tez-tez rast gəlirik. Bu yaxınlarda din xadimi Hacı Şahin Həsənlinin də ürək çatışmazlığından qəfil ölümü məsələni yenidən gündəmə gətirib.

Hazırda dünyada olduğu kimi Azərbaycanda da ürək patologiyaları ümumi xəstəliklər içində həm rast gəlmə tezliyinə, həm də yarada biləcəyi fəsadlara görə birinci yerdədir. Ürək-damar xəstəlikləri geniş spektri əhatə edir. Bura ürəyin tac damarlarının və ürək qapaqlarının xəstəlikləri, arterial hipertenziya nəticəsində əmələ gələn ürək problemləri, ürək çatışmazlığı və bir sıra digər səbəblərdən əmələ gələn damar xəstəlikləri daxildir. Ani ölümlərin də başlıca səbəbi əsasən damar xəstəlikləri göstərilir. 

Azərbaycan Tibb Universitetinin Tədris Terapevtik Klinikasında pediatr-kardioloq, professor İbrahim İsayev Ednews-a bildirib ki,  hazırda kardioloji problemlər günü-gündən artır. Bu probelmlərin  artmasının bir-neçə səbəbi var:

“Qidalanma, qeyri-sağlam yaşayış tərzinin, atmosferin təmizliyi və sosial faktorların təsiri nəticəsində orqanizimdə gedən adaptasiyanı zəifləyir. Əslində ürək-damar  xəstəliyi digər xəstəliklərdən say baxımdan həmişə çox olub. Amma son illərdə uşaqlarda da rast gəlmə tezliyi artıb. Bunun çoxalmasının səbəbi informativ üsulların yəni o xəstəliklərin aşkar etmək üçün müayinə üsullarının çox olması ilə bağlıdır. Yəni əvələr bu qədər imkanlar yox idi ki, uşaqlarda olan ürək-damar xəstəliklərini aşkar etmək üçün imkanları məhdud sayda idi. İndi həddən artıq informativ üsullarımız var. Buna görə də daha rahat işləyə bilirik. Xəstəyə diaqnoz qoymaq asan olur. Həmçinin, genetik faktorlar ürək-damar xəstəliklərində daha çox rol oynayır.  20-25 faiz sonra qazanılan ürək-damar xəstəliyi olur. Lakin 80 faiz isə genetik olur. Bu xəstəliyə uşaqlara arasında ən çox yeni doğulan körpələrdə rast gəlinir. Yuxarı yaşlarda isə arterial təzyiq daha çox olur”. 

Mövzu ilə bağlı kardioloq Zöhrab Sultanov öz fikirlərini bölüşüb. 

O, vurğulayıb ki, kişilərdə ürək-damar xəstəliyindən əziyyət çəkən xəstələrin sayı qadınlara nisbətdə  5-10 faiz daha çoxdur. 

“Yaş faktoru burada çox rol oynayır. Rast gəlmə tezliyi  40-50 yaşlarda daha çox olur. Qan təzyiqi və şəkər xəstəliyi olan insanlarda bu xəstəliyə daha çox rast gəlinir. Bu infark keçirən xəstələr mütləq həkim nəzartində olmalıdırlar. Müəyyən dərmanlar qəbul etməlidirlər. Ağır fiziki işlərlə məşğul olmaq onlara qadağandır. Bundan başqa onlar Tam sağlam qidalanmaya keçməli,spirtli içkilərdən, tütün məhsullarından, yağlı yeməklərdən uzaq olmalıdırlar”.

Sonda mütəxəssis qeyd edib ki, ürək xəstəliyiklərinin əsas yaranma faktorları genetikdir. 

“Lakin iddia edildiyi kimi qohum evliliyinin bu xəstəliyə heç bir adiyyatı yoxdur. Amma ki, ata, ana və yaxud babada bu xəstəlik olubsa, yeni doğulan  uşaqda özünü göstərə bilər. Ürək-damar xəstəliyi adətən irsi yolla ötürülür”.

Aysel Şahmar