- Türkiyə Prezidenti Ərdoğan Amerikaya səfərini “sancılı bir müddət” olaraq dəyərləndirmişdi.

Tramp rəsmi Tvitter səhifəsində “Prezident Ərdoğanı noyabrın 13-ü səbirsizliklə gözləyirəm” deyə paylaşım etmişdi.

Türkiyə Prezidenti Ərdoğan Tramp üçün xilasedici amildir. Belə ki, Tramp hal-hazırda ikinci impiçment prosesinə məruz qalıb. Trampa senatorlar, mətbuat, iş adamları, yəhudi lobbisi inanılmaz təzyiq göstərir. Tramp senator ilə görüşdə Türkiyənin tezislərini heç cür qəbul etdirə bilmədi. Buna görə də Ərdoğan ilə üzbəüz görüşü israrla istədi. 

Görüş sonrasında Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan təqdim etdiyi sənəd və video materiallar ilə senatorları razı saldı. 

Məhz bu tərəfdən prezident bir daş ilə iki quş vurmuş oldu. Həm Tramp üzərindəki ağır təzyiqləri yüngülləşdirdi, həm də Türkiyə-ABŞ münasibətlərinin qopma həddinə gəldiyi bir vaxtda qarşılıqlı maraqlar üçün inanılmaz bir sürət qazandırdı. Prezident Ərdoğanın bu isti mesajları və Senatın nəzərindəki Türkiyəyə qarşı təbliğatı əngəlləməklə Tramp olduqca böyük güc qazandı. Məhz buna görə Tramp Ərdoğanı səmimi qarşıladı. 

- Bu məsələdə daha öncə dəfələrlə qeyd etdiyim sözlərimin arxasındayam. Belə ki, Türkiyə həm S-400 ü aktif istifadə edəcək, həm də F-35 i təqviminə uyğun olaraq əldə edəcəkdir. Hətta Tramp-Ərdoğan görüşündə Türkiyənin istədiyi baş verib. Yəni bir komitə qurulub. Açığı, paralel təyin olunacaq, bu paralelin cənubunda S-400 işlək vəziyyətə gətirilməyəcək. Beləliklə, İsrail S-400-ün 600 kilometrlik radar baxış bucağından qurtulmuş olacaq. Onsuz da ABŞ-ın məqsədi də budur. Bunun qarşılığında isə F-35 vaxtında əldə ediləcək. 

- ABŞ Senatının qondarma “erməni soyqırımı”nı blok etməsinin görülməyən tərəfi nədir, sizcə? Türkiyə nə verdi ki, istədiyini əldə etdi?

- Əvvəla, bunu bildirim ki, ABŞ siyasəti daxilində bəzi senatorlar prezidentdən daha böyük təsir gücünə malikdir.

Bu senatorlar ABŞ-ın iş adamları ya da Neocon/Evanjelist din adamlarıdır (misalçün Prezident Ərdoğan ilə görüşən Pence, Senator Graham ve Senator Jeffrey kimi). Trampın qarşısında bu senatorlar böyük təsirə malikdir. Trampın qarşısında çarəsiz qalan senatorlar ilə Türkiyə Prezidenti Ərdoğan üzbəüz görüşdü və onları razı salmağı bacardı. Xarici siyasət ticarət kimi deyil. “Al gülüm, ver gülüm” anlayışı yoxdur. Qarşılıqlı dövlət maraqları ön planda durur. Bunun nəticəsində qondarma “erməni soyqırımı”, CAATSA embarqosu da rəflərə qaldırılmış oldu. Prezident Ərdoğan rahib Bransonun sərbəst qalması ilə Trampın gələcəkdə seçimləri qazanması üçün şərait yaratdı. 

Bunun xaricində “Sülh Çeşməsi” əməliyyatında 120 saatlıq razılaşma ilə də senatorların Tramp üzərindəki təzyiqləri bir anda aradan qaldırmış oldu. Buna başqa bir maddə də əlavə edə bilərəm. Qaşıqçı cinayətində MİT-in əlində Trampın kürəkəni Kushner-in ölüm əmri verdiyi səs yazıları var. Türkiyə əgər bunu BMT-yə gətirib beynəlxalq mətbuat ilə paylaşmış olsaydı, Tramp siyasi cəhətdən çox çətin vəziyyətə düşəcəkdi. Bütün bunlar nəzərə alınarsa, Trampın Türkiyəyə inanılmaz dəstəyi var.