20 Yanvar günündə Flora Kərimovadan gecikmiş etiraf ÖZƏL MÜSAHİBƏ

Müsahibələr 16:19 20.01.2022

32 il əvvəl, soyuq yanvar günündə, küçəyə, sovet tankları ilə mübarizəyə yollanan bir qadın var idi. 49 yaşında olmasına rəğmən gəncliyini və gümrahlığını itirməyən, çılğın və vətənpər bir qadın, bir ana idi O. 8 yaşındakı qızını dayəsinə tapşırıb çıxmışdı evdən, bir qeyri-müəyyənliyə doğru yola düşmüşdü, eşitdiyi hər atəş səsi onu övladından əbədi ayrılmaq qorxusuna, gördüyü hər cansız bədən vətən, millət dərdinə qərq edirdi. Göz yaşları və nalələrlə keçən gecəni havaya və insanlara açılan atəşdən savayı bir də “O” işıqlandırırdı. Axı, o Azərbaycan incəsənətinə doğan bir günəş idi. O FLORA KƏRİMOVA idi...

Flora Kərimova aysız, qızıl rəngli, qan dolu gecədə gördüyü və yaşadıqlarını həmsöhbəti jurnalist Nicat İsmayılova belə danışıb:

-Flora xanım, məşhur bir müğənnini, müğənnidən savayı, bir ananı 19 yanvarda küçələrə çıxaran səbəb nə idi?

-O gecə mən nə bir müğənni, nə bir ana, nə də bir qadın deyildim, sadəcə vətəndaş idim. Bütün Azərbaycan o ərəfədə ayaq üstəydi. Həmin ərəfədə ağsaqqalından, ağbirçəyindən, gəncinə, yeniyetməsinə qədər bütün azərbaycanlılar mübarizəyə qalxmışdı. Mən də sadəcə onlardan biri idim...

- Sizcə, o gecə biz xalq olaraq qalib gəldik, ya məğlub olduq?

- İndi bunu demək çətindir, çünki o gecə çox günahsız qanlar töküldü. Lakin o səviyyədə bir kütləvi qırğın belə Azərbaycan xalqını çökdürə bilmədi. Bir gecədə yüzlərlə şəhidlər verən xalq, səhəri gün onların dəfninə milyonlar olaraq çıxdı və o şəhidlərin qanından bir müstəqillik dastanı yazdı. Biz müstəqil olduqsa deməli qalib gəldik.

- Tanklara qarşı yalın əllərlə çıxan bir xalq və onu güllə-baran edən sovet ordusu. O gecə xalqın imdadına hansısa bir qurum, güc strukturu çatdımı?

- Mən, bu məsələdə yeganə olaraq Azərbaycan Donanmasının adını çəkə bilərəm. Onlar gecə ilə “SOS” siqnalı verərək Bakıdakı qırğınla bağlı dünya ictimaiyyətinə məlumat vermişdilər. Donanmanın yeganə xidməti “SOS” siqnalı deyildi. Bakıda qırğın təşkil edən qoşunlar törətdikləri faciənin qorxusuna qapılmışdılar. Çünki səhər yuxudan oyanan vətəndaşlar küçələrdə uzanan cansız bədənləri görsə böyük bir qəzəblə yeni qiyama qalxa bilərdilər. Ona görə də sovet hərbi birləşmələri qətlə yetirdikləri vətəndaşlarımızın meyitlərini dənizə atmaq istəyirdilər. Bunun qarşısını almaq üçün bütün gəmilər Xəzər buxtasına yanaşdılar və şəhidlərimizin cənazələrinin Xəzərə tökülməsinin qarşısını aldılar. Xalqı bundan xəbərdar etdilər. 20 yanvarın səhəri günü xalq dəniz kənarında növbə çəkməyə başladı (kövrəlir).

- 19-u gecədən etibarən xalqı meydanlara, sovet qoşunlarını isə Bakıya çağıran, müxalifəti və iqtidarı təmsil edən bəzi siyasətçilər yoxa çıxmışdılar. Bəs, siz o ağır günlərdə hansısa siyasətçini xalqın içərisində, xalqla çiyin-çiyinə bir vəziyyətdə gördünüzmü?

- Ağız gərək gözün gördüyünü danışsın. Mənim gözümsə o günlərdə cəmi bir nəfərdə idi, rəhmətlik Elmira xanım Qafarovada...

Bəziləri evlərindən çıxmağa qorxarkən, gizlənərkən bu mərd qadın xalq içində odlu-alovlu çıxışlar edir, mərkəzi komitəni və SSRİ rəhbərliyini sərt şəkildə qorxmadan tənqid edirdi. Onun səsi qəlbi yaralı, qəzəbli və məyus xalqımıza ürək-dirək verirdi. Elmira xanım o vaxt Ali Sovetin Rəyasət Heyətinin sədri idi. Və məhz onun xalqpərəts mövqeyi nəticəsində ilk dəfə Azərbaycanda xalqla hökumət arasında birlik, həmrəylik təsis olundu. 20 yanvar faciəsindən sonra isə o xalqın Kremli titrədən etiraz səsinə çevrilmişdi.

-Flora xanım, siz 19 yanvara qədər və sonrasında hərakatda, istiqlal meydanlarında idiz. Bəs sizdən savayı hansı sənət adamları bu hərakatda iştirak edirdi? Sizinlə yan-yana üzü tanklara gedən ikinci bir insəcənət xadimi var idimi?

-Bilirsiz, mən istəməzdim ki, bunu qabardasız, bu mənim yaralı yerimdir. Heç kim yox idi. Əksinə, mən meydanlara çıxanda, yürüşlərə qatılanda bəzi sənət adamları, həmkarlarım məni lağa qoyur, mənə gülürdülər (ağlayır). Sonra çoxları dedi ki, mən də orada idim, lakin yalandır, heç kim yox idi. Bircə, xalq artisti Əminə xanım Dilbazi 20 yanvarın səhəri günü nümayişlərin önündə iştirak edirdi, əlində bir taxta, taxtanınsa başında bir qara köynək, bu bizim bayrağımız idi...

- 32 il əvvəl sizə lağ edənləri bu gün heç kim xatırlamır, lakin siz o dövrdə sovet süngüsünə üsyan edən Azərbaycan qadınının simasına çevrilmisiz. Biz sizinlə fəxr edirik, sizə minnətdarıq.

Kövrəlir, danışa bilmir, sadəcə bir neçə təşəkkür cümləsi eşidilir...

-Flora xanım, 50 yaşınızda müstəqil Azərbaycanı, 78 yaşınızda azad Şuşanı görmək sizə qismət olub, bu il 81 yaşınız olacaq, bu yaşınızda nəyi görməyi Allahdan istəyərdiz?

-Xocalıda soyqırım abidəsini, Xankəndidə Azərbaycan bayrağını görmək istəyirəm. Allah mənə bunu da görməyi qismət eləsin, sonra ürək rahatlığı ilə bu dünyadan köçə bilərəm.

 

Nicat İsmayılov

Bu hadisə Azərbaycan tarixində bir ilk oldu - Sahib Məmmədov və Əbülfəz Mehdiyev ilə MÜZAKİRƏ - VİDEO

Xəbər xətti

Azərbaycanda bu şəxslərin MAAŞI ARTIRILIR - MƏBLƏĞLƏR
14:42 29.03.2024
Tacikistanda “Crocus”dakı terror aktı ilə bağlı saxlanılanlar  var
Tacikistanda “Crocus”dakı terror aktı ilə bağlı saxlanılanlar var
14:35 29.03.2024
Rusiya hücumları elektrik stansiyalarına ziyan vurdu
Rusiya hücumları elektrik stansiyalarına ziyan vurdu
14:33 29.03.2024
Siyavuş Novruzov: Yalnız 3 jurnalist güzəştli ipoteka krediti alıb
Siyavuş Novruzov: Yalnız 3 jurnalist güzəştli ipoteka krediti alıb
14:30 29.03.2024
Müharibə veteranları üçün yeni güzəşt MÜƏYYƏNLƏŞİR
14:25 29.03.2024
Milli Məclisin növbəti iclasının tarixi məlum olub
14:15 29.03.2024
Bu halda ipotekaya xitam VERİLƏCƏK
Bu halda ipotekaya xitam VERİLƏCƏK
14:05 29.03.2024
Azərbaycanda kişilərin 5 il erkən pensiya hüququ tanınacaq
14:00 29.03.2024
Füzulidə daha 35 ailəyə mənzillərinin açarları təqdim olundu
13:55 29.03.2024
Nazim Bəydəmirlinin həbs müddəti uzadılıb
13:50 29.03.2024
Filippində İsa Məsihin çarmıxa çəkilməsi canlandırılıb
Filippində İsa Məsihin çarmıxa çəkilməsi canlandırılıb
13:45 29.03.2024
Umud Mirzəyev: “Aİ-nin Cənubi Qafqaza səfəri regionu öz təsir dairəsində saxlamaqdır”
13:36 29.03.2024
Narkotik istehlak etməsi müəyyənləşdirilən şəxslər vergi orqanlarında xidmətə qəbul olunmayacaq
13:25 29.03.2024
Xüsusi rütbə vergi orqanlarının vəzifəli şəxslərinə ömürlük veriləcək
13:20 29.03.2024
Fransada inflyasiya kəskin artıb
Fransada inflyasiya kəskin artıb
13:15 29.03.2024
Bakıda yeni elektrik avtobusu istifadəyə verildi
13:05 29.03.2024
OPEC-dən həyacan təbili: Enerji qiymətləri kəskin bahalaşa bilər
OPEC-dən həyacan təbili: Enerji qiymətləri kəskin bahalaşa bilər
13:00 29.03.2024
Ötən il Azərbaycana xaricdən 1,7 mlrd. dollar pul baratı daxil olub
12:49 29.03.2024
Bu hadisə Azərbaycan tarixində bir ilk oldu - Sahib Məmmədov və Əbülfəz Mehdiyev ilə MÜZAKİRƏ - VİDEO
12:45 29.03.2024
Oğurluqda ittiham olundu, özünü güllə ilə vurdu - Maraqlı faktlar
12:30 29.03.2024
Cənubi Koreyada uşaq sahibi olan cütlüklərə 75 min dollar ödəniləcək
Cənubi Koreyada uşaq sahibi olan cütlüklərə 75 min dollar ödəniləcək
12:20 29.03.2024
“Crocus”da xəsarət alanların sayı 382 nəfərə ÇATDI
12:18 29.03.2024
AzTV Arayikin müsahibəsini niyə yayımlamadı? – RƏSMİ AÇIQLAMA
AzTV Arayikin müsahibəsini niyə yayımlamadı? – RƏSMİ AÇIQLAMA
12:15 29.03.2024
İndi dünya daha yavaş dönür
12:10 29.03.2024
“Pulu olmayan bələdiyyə necə fəaliyyət göstərsin?!” – Fazil Mustafa
12:05 29.03.2024
Aİ-nın Cənubi Qafqazda səfəri sülh prosesinə necə təsir edəcək? – Amerikalı Ekspert Açıqlayır – ÖZƏL
12:00 29.03.2024
Netanyahu Mossad rəhbərinin sülh təklifini RƏDD EDİB
11:55 29.03.2024
Şuşa şəhərində yeni məscidin təməli qoyulub
11:52 29.03.2024
Rusiya “Yars” raketi ilə təlimlərə çıxıb
Rusiya “Yars” raketi ilə təlimlərə çıxıb
11:50 29.03.2024
Lavrov Aİ-nın müşahidə missiyasını qınayıb
Lavrov Aİ-nın müşahidə missiyasını qınayıb
11:45 29.03.2024
Sosial xarakterli fövqəladə mühit rejimində qaydalarına riayət edilməməsinə görə cərimələr müəyyənləşir
11:42 29.03.2024
Hakim vəzifəsinə namizədlər üçün 30 yaş tələbi ləğv edilir
Hakim vəzifəsinə namizədlər üçün 30 yaş tələbi ləğv edilir
11:40 29.03.2024
Sanksiyalar Rusiyaya mane olur, ödənişləri almaq üçün mübarizə aparır
Sanksiyalar Rusiyaya mane olur, ödənişləri almaq üçün mübarizə aparır
11:38 29.03.2024
ABŞ yeni ittifaq yaradır... - ANALİTİKA
11:33 29.03.2024
Azərbaycanda bu maşınlar kəskin UCUZLAŞDI - Satmaq istəyənlər isə 3 dəfə artdı
11:28 29.03.2024
ABŞ və Aİ Ermənistanı niyə silahlandırır? – SƏBƏB VƏ MƏQSƏD
11:22 29.03.2024
Bakı-Sumqayıt şosesində yaranan sıxlığın SƏBƏBİ bilindi
11:17 29.03.2024
Rusiyalı səfir: ABŞ-la münasibətlər düzəlməyəcək
Rusiyalı səfir: ABŞ-la münasibətlər düzəlməyəcək
11:15 29.03.2024
Milli Məclisin iclası başlayıb
11:05 29.03.2024
Hikmət Hacıyev: "Azərbaycan Mərkəzi Asiya ilə Avropanı birləşdirən təbii əlaqədir" - VİDEO
11:00 29.03.2024
Hamısı