Yaxın aylarda Türkiyə tərəfi Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlı işə başlayacaq və Azərbaycan tərəfi bu istiqamətdə işlərini davam etdirir.
Bu məsələ ilə bağlı ötən günlərdə Türkiyənin Nəqliyyat və İnfrastruktur Naziri Əbdülkadir Uraloğlu, “Biz bu dəhlizin həyata keçirilməsində müəyyən bir mərhələ keçdik, inanıram ki, Azərbaycan, Türkiyə və Ermənistan yaxın gələcəkdə bu layihəni həyata keçirəcək” – deyə İstanbulda Türk Dövlətləri Təşkilatının (OTT) təşkil etdiyi Multimodal Nəqliyyat və Logistika Forumu zamanı mediaya bildirib.
Görünür Türkiyə Zəngəzur dəhlizinin Şərqlə Qərbi birləşdirən mühüm logistika nöqtəsinə çevrilməsinə böyük ümidlər bəsləyir.
Zəngəzur dəhlizinin açılması nəticəsində region və dünya ölkələrinə yaradacağı imkanlarla bağlı iqtisadçı ekspert və Atatürk Universitetinin Prof. Dr. Kərəm Qarabulut, Ednews – a özəl müsahibəsində bu barədə fikirlərini bölüşüb:
“Zəngəzur dəhlizinin açılmasının böyük strateji əhəmiyyəti var. Çünki bu yol vasitəsilə Türkiyə nəinki quru yolu ilə Azərbaycanla birləşəcək, həm də Orta Asiyaya açılacaq. Azərbaycan isə bu dəhlizlə Avropaya açılacaq. Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə Qars-İğdır-Naxçıvan dəmir yolu Türkiyənin dəmir yolu əlaqəsinin qurulması üçün gündəmə gələcək məsələlərdən biri olacaq. Bu dəhlizin açılması ilə Türkiyə ilə Azərbaycan arasında həm turizmin, həm də xarici ticarətin indiki səviyyədən 2-3 dəfə artacağını gözləmək lazımdır. Bu yol ilə bağlı İrəvan; “Türkiyə sərhədlərini bizə açsa, yolun çəkilməsinə icazə verərik” deyə israr edə bilər. Yəni bu dəhlizin müqabilində Ermənistan çox güman ki, Türkiyənin sərhəd qapılarını açmaq üçün ciddi cəhdlər göstərməyə başlayacaq. Ələxsus bu dəhlizdə Ermənistanın iştirakı yalnız Ermənistanın Azərbaycana qarşı münasibəti dəyişdiyi halda mümkün ola bilər”.
Ekspert müsahibəsində bu dəhlizin dünya siyasi – iqtisadi prosesləri üçün yeni bir dövr olacağını da vurğulayıb:
“Bunu qeyd etmək lazımdır ki, bu dəhlizin açılması dünyada heç bir dövlətə ziyan vuracaq xüsusiyyətə sahib deyil əksinə, həm region, həm də dünyanın siyasi-iqtisadi və sosial sabitliyinə töhfə verəcəkdir. İlk başda qeyd etdiyim kimi Ermənistan bu dəhlizin açılması ilə xeyir əldə edəcək və mövcud çətin vəziyyətini bərpa etməyə doğru başlayacaqdır. Həmçinin Rusiyanın da burada siyasi-iqtisadi maraqlarının olduğunu vurğulamaq lazımdır. Rusiyanın məhsulları da bu dəhliz vasitəsilə dünyaya təqdim oluna bilər. Ayrıca Rusiyanın müttəfiqi Çin bu məsələnin gerçəkləşməsində istəyi olan ölkələrdən biridir, dəfələrlə bunu bəyan edib. Naxçıvan-Bakı-Aşqabad yolu, hətta Çinə nəqliyyat təmin olunacağından həm kənd təsərrüfatı, həm heyvandarlıq, həm də sənaye sahələri inkişaf edəcəkdir. Bu vasitə ilə süqut etmiş keçmiş İpək Yolu yerini, Dəmir İpək Yolu ilə əvəzləyəcəkdir. Avropa ölkələrinin də mənfəəti bu dəhliz üzərindədir ki, bu yolla Dəmir İpək Yolu üzərindən orta asiya və çinə nəqliyyat daha asan olur. Təbii ki, bu yolun siyasi aspektləri də vardır. Xüsusən də İran məsələdə Ermənistan tərəfi nümayiş edir, lakin bunun əksinə dəhlizdə iştirakı təmin edilsə, öz ərazisindəki dəmir yollarının da ticari cəhətdən aktivləşməsinə gətirib çıxaracaqdır. Qısaca onu deyə bilərəm ki, bu dəhlizin açılması ilə bağlı işlər tam sürətləm davam edir və bu dəhliz yeni dövrün başlanğıcı olacaqdır”.
Əkbər Novruz
