Trampın, yoxsa Baydenin vədləri qalib gələcək? - Amerikalı analitik Şərh edir ÖZƏL

Müsahibələr 11:45 04.10.2023

ABŞ-ın keçmiş lideri Donald Tramp ABŞ-ı potensial Üçüncü Dünya Müharibəsindən kənarda saxlamağa söz verərək, belə bir münaqişənin dünyanın “məhv edilməsi” ilə təhdid edəcəyini vurğulayıb. Bununla belə, ABŞ prezidenti Co Bayden demokrat həmkarları arasında ən uyğun namizəd olduğuna inandığını bildirib. "Düşünürəm ki, Tramp qalib gəlməli olduğu qənaətinə gəlib. Və onlar bütün dayanacaqları aradan qaldıracaqlar", deyə Bayden öz şərhində bildirib.

Donald Tramp prezidentliyi dövründə Amerikanı III Dünya Müharibəsindən kənarda saxlamaq iddiasını dəstəkləmək üçün hansı konkret işlər həyata keçirib? Prezident Co Bayden hansı üsullarla Trampı məğlub etmək üçün ən yaxşı namizəd olduğunu iddia edir və o, Trampın xarici siyasətə yanaşmasında qəbul edilən çatışmazlıqları necə aradan qaldırmağı planlaşdırır? Hər iki namizədin Amerika və dünya ölkələrinin əhəmiyyəti üçün hansı rolları ola bilər?

ABŞ-da yaşayan ekspert, milli təhlükəsizlik üzrə analitik və hüquqşünas İrina Tsukerman Ednews vasitəsilə bütün bu suallara aydınlıq gətirdi.

photo_613198.jpg

Ekspertin sözlərinə görə, III Dünya Müharibəsi təhdidi, hər dəfə istifadə olunduqda, hiperbollaşdırılmış ritorik çiçəklənmədir, çünki biz onsuzda müharibələrin olduğu bir dövrdə yaşayırıq. Artıq I və II Dünya Müharibəsi zamanı gördüyümüz ölümcül döyüşlərdə iştirak edən milyonlarla döyüşçü və mülki vətəndaşla baş verən ümumi yanğınlar demək deyil:

“Əvəzində, bu gün müharibələr hibrid hadisələrdir. Aşınma, atışmalar, kiberhücumlar və kütləvi itkilərin qarşısını almağa kömək edən daha dəqiq silahlardır. Qırğınlar və ölümcül hücumlar tamamilə aradan qaldırılmasa da, müdafiə ümumiyyətlə müharibənin insan xərclərini milyonlarla minlərlə insanla məhdudlaşdıran bir nöqtəyə çatmışdır”.
İ.Tsukerman deyir ki, Tramp ümumilikdə şişirtməyə meyllidir, ona görə də onun həm təhlükənin təbiəti, həm də öz nailiyyətləri ilə mütənasiblikdən kənara çıxması təəccüblü deyil:

“Lakin onun siyasətinin hərbi təhlükə ehtimalını həqiqətən məhdudlaşdırdığı iki konkret hal var. Konkret olaraq, onun “Şimal axını II”yə sanksiya tətbiq etməyə hazır olması onun prezidentliyi dövründə Rusiyanı Ukraynadan kənarda saxladı; və onun İranın ən mühüm terror təşkilatçılarından biri olan Qasım Süleymanı məhv etməsi İslam Respublikasının əl-qolunu bağladı və onun effektivliyini azaldı. Eynilə, İrana qarşı tətbiq edilən sərt sanksiyalar terrorizm və digər döyüşkən regional fəaliyyətlər üçün ayrılan vəsaitin miqdarını məhdudlaşdırdı, baxmayaraq ki, o, İranın və ya onun etibarlı şəxslərinin regional işlərə qarışmasının qarşısını tam ala bilmədi. Buna baxmayaraq, İran təxribatlarda iştirakını heç vaxt dayandırmayıb və Süleymaninin ölümünə görə qisas almaq üçün ABŞ vətəndaşlarını və sakinlərini oğurlamağa və ya onlara sui-qəsd etməyə cəhd edib.

Onun sözlərinə görə, digər tərəfdən Bayden iddia edir ki, o, İranla nüvə sazişi üzrə yenidən əlaqə qurmaqla və Trampın çalışdığı hərbi yardımla Ukraynaya gərginlik və zorakılıq alovlarının qarşısını almağa çalışmış daha rasional və proqnozlaşdırıla bilən bir aktyor olub. Respublikaçıların bunu inkar etməsinə nail olmaq və beləliklə, Rusiyanın Ukrayna ərazisinə daimi giriş əldə etməsinə və mövcud olduğundan daha çox insanı öldürməsinə mane olmaq:

“Bununla belə, əslində Bayden səmimi deyil, çünki İranın və onun etibarlı şəxslərinin zorakı fəaliyyəti ABŞ-ın Bayden dövründə sanksiyaları aradan qaldırmasından sonra artıb və İran Yaxın Şərqdə nüvə yarışına başlaya biləcək nüvə silahına sahib olmağa həmişəkindən daha yaxındır. Əgər Bayden Ukraynanı əvvəllər silahlamağa razılaşsa, “Şimal axını II”dən sanksiyaları götürməsə, Rusiyaya qarşı qabaqlayıcı sanksiyalar tətbiq etsəydi və “kiçik müdaxiləyə” dözəcəyinə dair bəyanatlar verməsəydi, Ukraynadakı müharibə heç vaxt başlamazdı. Nəzərə alsaq ki, Putin Zelenskini kukla rejimlə əvəz etmək üçün qısa bir müharibə planlaşlamışdı. Baydenin Ukraynadakı müharibəni İsrail və Səudiyyəlilər arasında sülh razılaşması cəhdinə bağlamaq kimi diplomatik sövdələşmələrdəki səyləri indiyə qədər nəticəsiz qalıb, yalnız bütün tərəflərin nəticələrini hesaba qatan bəyanatları var”.

Amerikalı ekspert hesab edir ki, üstəlik, Baydenin müşahidəsi ilə bütün dünyada münaqişələr - müxtəlif Afrika çevrilişlərindən və həll olunmamış vətəndaş müharibələri və gərginliklərdən, məsələn, Efiopiyadakı müxtəlif qarşıdurmalar və Sudandakı müharibədən tutmuş, Balkanlarda artan gərginliyə qədər geniş yayılıb. ABŞ Çinin qonşularına qarşı getdikcə daha açıq hərbi təhdidlərinə dayana bilmir:

"Trampın gözlənilməzliyinə, öhdəliyinin olmamasına və müxtəlif xarici siyasi hadisələri və aktyorlarına qarşı çox vaxt məlumatsız şəxsi mövqeyinə baxmayaraq, onun administrasiyası birtərəfli hərəkət etsə də və hər zaman koordinasiyaya malik olmasa belə, çəkindirmə və zorakılığın qarşısını almaqda Baydendən daha yaxşı idi”.

O qeyd edib ki, Tramp şəxsən təcridçi hesab edilsə də, Bayden də nişanlanmanın tərəfdarı hesab edilsə də, əslində hər iki administrasiyada ABŞ-ın müharibədəki rolu ilə bağlı uzunmüddətli strateji baxış yoxdur və onların siyasəti günün tələblərinə əsasən mürtəce olub:

“Bəzi böyük fərqlərə baxmayaraq, bu iki administrasiya xarici siyasətdə inanmaq istədikləri qədər də bir-birindən uzaq deyil. ABŞ-ın hələ də böyük beynəlxalq təhdidlərə və xarici siyasətdə irəliləyişlərə qarşı liderlik edəcəyi, pozulmuş əlaqələri və öz reputasiyasını bərpa edəcəyi hesab edilsə də, ABŞ-a Tramp və ya Baydenlə əlaqələri olmayan yeni liderlik lazımdır. Keçmiş xarici siyasət səhvlərindən dərs çıxaran və Vaşinqton köpüyündən kənarda daha uzunmüddətli, praqmatik və məlumatlı münasibəti mənimsəmək üçün daxili institutlarında islahatlar apararkən, nəticədə hər iki administrasiyanın qəbul etdiyi uğursuz ideyaları formalaşdırdı”, - deyə Tsukermen yekunda vurğulayıb.


Ülviyyə Şahin

Xankəndi şəhərində İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının 17-ci Zirvə görüşü keçirilir

Xəbər xətti

BRİCS Sammitindən İsrailə Sərt Mesaj: "Suriya Ərazisindən Geri Çəkil "
01:07 07.07.2025
Dünyanın sürəti artır
00:32 07.07.2025
Ermənistan Ukraynaya cavab verdi
23:59 06.07.2025
İsrail prezidenti girovların azad edilməsi üçün çətin qərarların qəbul edilməsini istisna etmir
23:26 06.07.2025
Şir zooparkdan qaçdı
22:58 06.07.2025
"Formula 1": Lando Norris Böyük Britaniya Qran-prisini qazandı
22:30 06.07.2025
Zelenski Rusiya və Ukrayna arasındakı əsir mübadiləsindən danışıb
22:00 06.07.2025
Tesla robot istehsalını sonlandırmağa qərar verdi
21:30 06.07.2025
Mask “Amerika” partiyasının qeydiyyatı üçün müraciət edib
21:00 06.07.2025
XİN Xankəndi Kommunikesi barədə məlumat yayıb
20:42 06.07.2025
Paşinyan "Hraparak"ı məhkəməyə şikayət edib
20:30 06.07.2025
Zakir Həsənov türkiyəli həmkarına başsağlığı verib
20:20 06.07.2025
Zelenski Rusiyaya qarşı yeni iqtisadi sanksiyalar açıqladı
20:00 06.07.2025
Türkiyə Ordusunda faciə: 19 əsgər zəhərləndi, 5-i şəhid oldu
19:53 06.07.2025
Türkiyə ordusunun 5 hərbçisi şəhidlik zirvəsinə yüksəlib
19:30 06.07.2025
Pakistan Milli Assambleyasının sədri Azərbaycanda rəsmi səfərdədir
19:00 06.07.2025
Qaçış üzrə yeni rekord qırıldı
18:30 06.07.2025
İki şəhər arasında hava əlaqəsi pozuldu
18:00 06.07.2025
Qırğızıstan rusiyalılara pasport verilməsini dayandırdı
17:30 06.07.2025
Kamaləddin Qafarov: İƏT-in inkişafında Azərbaycanın rolu artmaqdadır
17:00 06.07.2025
Bu pasportların dəyişdirilməsi Rusiya vətəndaşları üçün zəruridir
16:30 06.07.2025
XİN ABŞ-yə başsağlığı verdi
16:00 06.07.2025
ABŞ-də seldə ölənlərin sayı artdı
15:30 06.07.2025
DİM təhsil haqqında dəyişiklik edib
15:00 06.07.2025
Təl-Əvivdə hava limanına hücum olub
14:30 06.07.2025
Yaponiyada zəlzələ baş verib
14:00 06.07.2025
Azərbaycanlı güləşçi qızıl medal qazandı
13:30 06.07.2025
İlon Mask yeni siyasi partiyasını elan etdi
13:00 06.07.2025
"İƏT üzvü olan ölkələrlə əməkdaşlığımız sistemli şəkildə dərinləşdirir"
12:26 06.07.2025
Günəşdə Rekord Aktivlik: Bir Həftədə Altıncı dəfə...
12:00 06.07.2025
Əsvanda Ptolemey dövrünə aid qəbirlər aşkarlanıb
11:29 06.07.2025
Rusiya Xarkova PUA hücumu həyata keçirib
11:11 06.07.2025
"Almaniya müdafiə olunmalıdır”
10:51 06.07.2025
Almaniya Ukraynaya Patriot sistemi almaq istəyir
10:16 06.07.2025
İsrailin Qəzzaya endirdiyi son hava hücumlarında 78 nəfər ölüb
09:52 06.07.2025
Xamenei ortaya çıxdı
09:29 06.07.2025
Böyük Britaniyada COVID-19-un yeni ştamı yayılır
08:52 06.07.2025
Şirkət maşını dərəyə aşıb
08:19 06.07.2025
Aşura günü 2 mindən çox şəxs qan verib
07:47 06.07.2025
Vəkillər Kollegiyasına üzv olmaq istəyənlər üçün imtahan keçiriləcək
07:13 06.07.2025
Hamısı