Qeyd edək ki bu ayın əvvəlində Tehranla razılaşma çərçivəsində Azərbaycan qonşu ölkədən Naxçıvana gedən yeni yolun tikintisinə başlayıb.
Həm 3+2 formatı, həm də İranla olan yeni lahiyələr Azərbaycan - İran münasibətlərinin normallaşmasına kömək olacaq mı? İran üzərindən qurulan yeni dəhliz Zəngəzur dəhlizininin alternativi olaraq hər şeyi qarşılıya bilərmi? Layihənin ölkə və region üçün hansı iqtisadi üstünlükləri ola bilər?
Məsələ ilə bağlı iqtisad elmləri doktoru,deputat Rüfət Quliyev Ednews-a açıqlamasında bildirib ki, Ermənistan artıq Zəngəzur dəhlizinin açılması nəticəsində gələn üstünlükləri itirib:
“Əvvəlcə biz əsasən dəhlizin Ermənistan üzərindən keçməyini düşünürdük. Əslinə qalanda bu dəhlizin Ermənistan və ya İran üzərindən getməsi Azərbaycan üçün önəmli dərəcədə fərq etmir. Artıq Azərbaycan tərəfinin mövqeyi bəllidir və biz bu lahiyəni İranla edəciyik.
Region ölkələri üçün əhəmiyyət kəsb edən bu dəhlizin həm Türkiyə həm də İran üçün müsbətləri olacaq.
Çünki Cənubi Qafqaz regionu iki qitəni birləşdirən tranzit bölgədir.
Qitənin bir tərəfindən digər tərəfinə malların və sənişinlərin nəqliyyatını həyata keçirilməyi ucuz və keyfiyyətli olduğu üçün hər iki ölkə üçün maraqlıdır”.
Məsələ ilə bağlı deputat Vüqar Bayramov isə qeyd edir ki, Azərbaycan bütün qonşuları ilə balanslı münasibət saxlamağa səy göstərir:
“Ümumiyətlə Azərbaycan region üzrə komunikasiyaların bərpa edilməsində böyük marağı olan ölkədir.
Zəngəzur dəhlizinin açılmasını Azərbaycan tərəfi Ermənistana dəfələrlə təklif edib. Bu ikitərəfli anlaşmada da öz əksini tapıb.Təəssüf ki, Ermənistan həmişəki kimi öhdəliklərini yerinə yetirmədi. Lakin Azərbaycan regional lahiyələrdə önəmli ölkədir.
Hazırda İranla bu istiqamətdə əməkdaşlıqlar aparılır. Azərbaycan İran üzərindən Naxçıvanla quru nəqliyyat xətti yaratmaq niyyətindədir və bununla bağlı təməl qoyma mərasimidə baş tutub. Hər iki ölkə tərəfdən işlərin kifayət qədər intensiv davam etdirilməsi gözlənilir. Təbii ki, Azərbaycan regionda həm iqtisadi, həm də siyasi sferada bütün qonşularla səmimi münasibətlər qurmaqda maraqlıdır.
Bu dəhliz isə buna nümunədir. Ermənistanın işğalçı siyasəti zaman zaman qonşu dövlətlər arasında münasibətlərə təsir göstərirdi.
İran Azərbaycanın Cənub qonşusudur və Azərbaycan tərəfi həmişə İranla münasibətlərin stabil saxlanmasına səy göstərib. Ona görə də İranla Azərbaycan arasında yeni nəqliyyat xətlərinin salınması və ümumiyyətlə iqtisadi əlaqələrin genişləməsi hər iki ölkənin ticarət dövriyyəsinə müsbət təsir göstərəcək”.
Qeyd edək ki, oktyabrın 7-də Zəngilan rayonunun Ağbənd qəsəbəsi yaxınlığında “Azərbaycan Respublikası Hökuməti ilə İran İslam Respublikası Hökuməti arasında İran İslam Respublikasının ərazisindən keçməklə Azərbaycan Respublikasının Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonu ilə Naxçıvan Muxtar Respublikası arasında yeni kommunikasiya bağlantılarının yaradılması haqqında Anlaşma Memorandumu” çərçivəsində avtomobil körpüsü və sərhəd-gömrük infrastrukturunun inşası, ərazidə sahilbərkitmə tədbirləri layihələrinin təməlqoyma mərasimi keçirilib və tikinti işlərinə başlanılıb.
Xəyal Ramiz
