Xəbər verdiyimiz kimi, Milli Məclisin plenar iclasında deputat Musa Quliyev bildirib ki, müharibədən sonra travma alan qazilərin müalicəsi üçün reabilitasiya mərkəzlərinin açılmasına ehtiyyac var.
Qeyd edək ki, II Qarabağ müharibəsindən sonra bir çox klinikalarda reabilitasiya sahələrinin genişləndirilməsi və psixoloji sağlamlıqla bağlı qazilər üçün əlavə yardım və müalicə kursları təşkil olunur.
Azərbaycanda həqiqətənmi reabilitasiya mərkəzlərinə ehtiyyac var?
Bu cür müalicəvi mərkəzlərin yaradılması üçün lazımi kadrlar mövcuddur?
Məsələ ilə bağlı psixoloq Gülnar Orucova Ednews-a açıqlamasında bildirib ki, Azərbaycanda qazilər üçün hər bir nüansı qarşılayan reabilitasiya mərkəzləri yoxdur:
“44 günlük müharibədən sonra qazilərlə birgə bir çox insanlarda travma yaranıb.
Başlıca olaraq şəhid analarını, şəhid ailələrini müharibə veteranlarını və qaziləri misal çəksək daha doğru olar.
Gəncə, Bərdə kimi münaqişədən kənar olan bölgələrdə sivil vətəndaşlarımız müharibənin fəsadlarından psixoloji olaraq əziyyət çəkir. Azərbaycanda psixi sağlamlıq və reabilitasiya mərkəzləri var lakin ümumi fəaliyyət göstərir.
Hazırda ölkədə müharibə iştirakçıları və qazilər üçün kompleksli olaraq mərkəz yoxdur.
Əlavə olaraq həm də kadr çatışmazlığı var. Məsələn bir qazinin psixoloji müalicə almaq üçün lazımi olan seans sayı 8-10 arasıdır.
Bunu da qarşılayacaq mütəxəssis sayı çox azdır. Ona görə dövlət tərəfindən açılaraq maliyələşdirilən reabilitisiya mərkəzlərinə ehtiyyac var”.
Psixoloq qeyd edib ki, mərkəzlərin yaradılması kifayət etmir:
“Sosial şəbəkələrdə, cəmiyyətdə bir çox qazinin psixoloji olaraq sağlam olmadığını görürük.
Özünə qəsd,intihar, nevroloji pozğunluqlar və s. kimi ciddi problemlər var. Bunları aradan qaldırmaq üçün təkcə reabilitasiya mərkəzlərinin açılması kifayət etmir.
Çünki orada 3 aylıq kursu bitirənlər yox baza təhsili olan universitet psixologiyasını bitirən ixtisas sahiblərini yığmaq lazımdır. Nəyə görə Azərbaycanda qazilərə xidmət üçün Türkiyədən mütəxəssislər gəlməlidir.
Savadlı kadrların təşkil olunması reabilitasiya mərkəzinin yaradılması qədər əsas prioritet olmalıdır. Həmçinin hazır ki dövrdə psixologiya sahəsində demək olar ki, 90 faiz qadın işçilərdir. Bununla bağlı kişi psixoloqlarda yetişdirilməlidir”.
Azərbaycanda Minazadan Zərəçəkənlərin Asossosiyası İctimai Birliyinin sədri Rey Kərimoğlu və Qarabağ Qaziləri Birliyi deputat Musa Quliyevin təklifini yüksək qiymətləndirib:
“Ankarada qazilər və xüsusi insanlar üçün böyük bir mərkəz fəaliyyət göstərir.
Yəni ixtisaslaşmış bir tibb mərkəzidir. Təbii ki, bizdə istərdik ki, Azərbaycanda da bunun kimi reabilitasiya mərkəzi açılsın.
Doğrudur qazilər üçün Azərbaycanda bir çox reabilitasiya mərkəzləri mövcuddur.
Lakin xüsusi olaraq ixtisaslaşmış bir reabilitasiya mərkəzinin olması psixoloji vəziyyəti yaxşı olmayan, nevroloji problemləri olan müharibə iştirakçıların üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir”.
Xəyal Ramiz
