Azərbaycanda valideynlər öz övladlarının təhsili haqqında olduqca tez maraqlanmağa məcbur olurlar. Dəyişən dünya təhsil sistemi və buna ataptasiya olmaq zərurəti yenə də gənclərin potensialını artırmır. Əksinə onların şəxsi inkişafına zərər yetirir.
Azərbaycanda məktəbəqədər hazırlıqların sayının sürətlə artması gənclərin elm və sosial həyatına necə təsir edir?
Mövzu ilə bağlı Ednews-a danışan təhsil eksperti Kamran Əsədov orta təhsil müəssisələrinin məktəbəqədər hazırlıqlara ev sahibliyi etməsini dövrün tələbləri ilə əlaqələndirdi:
“Azərbaycanda 4432 orta təhsil müəssisəsi var ki, bunların 2900-da məktəbəqədər hazırlıq keçirilir. Bunun əhəmiyyəti ondan ibarətdir ki, azyaşlılar məktəbə başlayanda fiziki və psixoloji olaraq hazırlıqlı olsunlar. İbtidai siniflərə azyaşlıların adaptasiya ola bilməməsi və onların ilkin biliklərə yiyələnməsində problemlər yaşaması çoxdan porblemdir. Bundan əlavə, bizim təhsil sistemində ən böyük çatışmazlıq uşaqların məktəbdə təhsildən əlavə sosial fəaliyyətlərin olmamasıdır”.
Ekpsert qeyd etdi ki, faktiki olaraq 4-6 yaşlar arasındakı gənclərin elmə yiyələndirməyə çalışmaq onlara xeyirdən çox zərər verir:
“Bu gün valideynlərin uşaqlarını məktəbəqədər hazırlıqlara cəlb etməsinin səbəbi ibtidai sinifin dərs materiallarının azyaşlılar üçün həddən artıq çətin olmasıdır. Dərsliklərdə lazımından artıq məlumatın yerləşdirilməsi valideynləri təlaşa salır və onlar məcburi olaraq övladlarını hələ məktəbə başlamamış əlavə kurslara göndərirlər. Misal üçün əvvəllər birinci siniflər sentyabrda əlifbaya başlayır, may ayında isə bitirirdilər. Lakin, hazırda əlifbaya sentyabrda başlanılır və oktyabrda tədris bitir. Birinci sinifin növbəti aylarında isə, artıq azad cümlə qurmaq və çoxlu söz bazasına sahib olmaq zərurəti vardır. Təbii ki, bu müasir dövrün tələbidir və dünyanın digər ölkələrində həyata keçirilən metodlar ölkəmizdə də sınaqdan keçirilir”.
Bu vəziyyət azyaşlıların sosial həyatında nə kimi dəyişikliklərə yol açır sualına ekspert uşaqların həddən artıq məsuliyyətə cəlb olunması onların özünə qapanıq olmasına şərait yaradır deyə cavablandırdı.
“Azyaşlıların sosial-psixoloji cəhətdən sağlam olması onların gələcəkdə cəmiyyətə uyğun bir vətəndaş olmasına gətirib çıxarır. Erkən yaşlardan uşaqların elmi informasiyalarla təzyiq altına salınması onların çiyinlərində yersiz bir məsuliyyət hissi yaradır ki, bu da onların özünəqapanıq olmasına təkan verir. Buna görə də, uşaqların sosial və fiziki cəhətdən aktiv olmalarına xüsusi diqqət yetirmək zəruridir”.
Fərid Axund
