“Türkiyə və Yunanistan arasında ticarət əlaqələrinin olmasına baxmayaraq, bu iki ölkə arasında gərginlik hər zaman davam edib”.
Bu sözləri türk ekspert Yunanıstanın Egey dənizində Türkiyəyə yaxın ərazilərdəki adalara hərbi baza yerləşdirməsi və türklərin həyata keçirdiyi EFES-2022 hərbi təlimlərdən danışarkən deyib.
O, Ednews-a açıqlamasında bildirib ki, iki ölkə arasında mövcud problemlər yeni deyil və bunlar uzun müddətdir ki, davam edir.
“Belə bir ənənəvi siyasi vəziyyət var. Bəzi siyasətçilər belə məsələlərdə gərginliyi artırmaqla daxili siyasətdə öz mövqelərini gücləndirməyə çalışırlar”.
Engin Özərin sözlərinə görə, Yunanıstan adalarda öz hərbi bazalarını qurur, Türkiyə isə Gökçə adasında hərbi təlimlər həyata keçirir.
“Bu isə Afinanı çox narahat edir. Türkiyə ilə Yunanıstan rəhbərliyi diplomatik yolla problemləri həll etmək üçün müştərək yollar tapmalıdırlar. Hər iki ölkə NATO-nun üzvü, müttəfiqdir”.
Türk ekspert adalar məsələsində hər iki ölkənin hərbi münaqişəyə girməsini qeyri-mümkün hesab edib. O, həmçinin bölgədə mövcud olan enerji problemlərinə də toxunub.
“Bildiyimiz kimi, Egey dənizində hələ istirmar olunmayan qaz resursları var. Bu resursların kimin nəzarəti altına keçəcəyi məsələsi Türkiyə və Yunanıstanı bir-birinə qarşı qoyan problemlərdən biridir. Bu məsələdə Ankara və Təl-Əviv artıq razılığa gəlib. Belə ki, qaz xətlərinin çəkilməsi barədə hər iki ölkənin ortaq layihələr həyata keçirməsi gözlənilir. Onu da qeyd edim ki, İsrailin və NATO-nun vasitəçiliyi ilə Türkiyə və Yunanıstan arasında enerji resurslarının bölünməsi ilə bağlı problemlər də həll edilə bilər. Bu isə hər hansı qarşıdurmaya səbəb ola bilməz”.
Yunanıstanın Egey adalarında hərbi bazalar qurması üçün ABŞ-dan maliyyə dəstəyi almasına gəlincə, E.Özər Vaşinqtonun Avropada bütün müttəfiqlərinə hərbi yadım etdiyini vurğulayıb.
“ABŞ Avropa Birliyi ordusunun qurulması üçün əlindən gələni edir. Bununla yanaşı, Avropada Polşa və Yunanıstan daxil olmaqla bəzi ölkələri Almaniya və Fransanın təsirindən qurtarıb öz təsiri altına çəkmək istəyir. Yəni, ABŞ-ın
Yunanıstanı silahlandırması planı Türkiyəyə qarşı yönəlməyib”.
Qeyd edək ki, Türkiyə Prezidenti Rəcəp Tayyib Ərdoğan EFES-2022 təlimlərində Yunanıstanı qeyri-hərbi statusa malik adaların hərbiləşdirilməsini dayandırmağa və beynəlxalq müqavilələrə uyğun hərəkət etməyə çağırıb.
Belə ki, Vaşinqtonun maliyyə yardımı ilə yunanlar indi demilitarizasiya olunmuş adalarda 3 hərbi hava bazası, 8 dəniz bazası, 5 radar kompleksi, 70 ümumi təyinatlı hərbi baza və 86 hərbi post yerləşdiriblər.
Xatırladaq ki, 1923-ci ildə imzalanan Lozanna müqaviləsi, eləcə də 1947-ci il Paris müqaviləsinə əsasən Yunanıstan Egey dənizi adalarında və digər adalarda heç bir silahlı qüvvə yerləşdirə bilməz.
Yunis Abdullayev
