Xəbər verdiyimiz kimi, fevralın 18-də Prezident İlham Əliyev Münhendə televiziya kanallarına müsahibəsində bildirib: “Yəqin ki, nəzarət-buraxılış məntəqələrini ikitərəfli qaydada Ermənistan-Azərbaycan sərhədində yaratmaq təklifini müzakirə etmək üçün onlara bir qədər vaxt lazımdır. Amma ilkin təəssüratımız belədir ki, həm Avropada, həm ABŞ-da bizim bu təklifimiz məntiqli hesab olunur. Bu, hər iki ölkə arasındakı əlaqələrin normallaşmasında da əlbəttə ki, önəmli amildir. Çünki biz sərhədlərin delimitasiyası haqqında danışırıqsa, nəzarət-buraxılış məntəqələri olmadan bu, mümkün deyil. Biz kommunikasiyaların açılması haqqında danışırıqsa, əlbəttə ki, həm Zəngəzur dəhlizinin hər iki başında, eyni zamanda, Laçın rayonu ilə Ermənistan arasındakı sərhəddə nəzarət-buraxılış məntəqələri yaradılmalıdır.”

 

Məsələ ilə bağlı Ednews-un suallarını cavablandıran politoloq Natiq Miri bu addımın vacibliyindən danışıb. 

 

“Əslində bu gediş Ermənistanın müxtəlif bəhanələrlə kommunikasiyaların açılmasının o cümlədən Zəngəzur dəhlizinin statusu ilə bağlı və Laçın dəhlizilə bağlı etdiyi manipulyasiyaları tamamilə aradan qaldırmaq üçün idi. Bu çox əhəmiyyətli bir gediş idi. Çünki, kommunikasiyaların açılması və Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı bütün bəhanələr Ermənistanın əlindən alındı. Dünənə qədər Qərb Rusiya kontekstində Zəngəzur dəhlizin açılmasıyla bağlı müxtəlif fikir ayrılığı və rəqabət mövcud idi. Rəqabət deyəndə Qərb Zəngəzurun dəhliz statusunda açılmasını istəmirdi. Buna səbəb də 10 noyabr sənədinə uyğun olaraq yolun nəzarəti Rusiya xüsusi xidmət orqanlarına sərhəd qoşunlarına verilirdi. Bunu daAmerika başda olmaqlar Qərb dünyası istəmirdi. Qonşu İran dövləti də bu məsələdə ciddin cığalçılıq edirdi. Əgər Ermənistandan dəhliz statusunda yol ala bilmiriksə Laçında Azırbaycan-Ermənistan sərhəddində Azərbaycan özünün dövlət strukturlarını yoxlama keçid məntəqələrini yaratmalıdır. Düşünürəm ki, bu da Qarabağ probleminin həlli üçün vacib addımdır”. 

 

Politoloqun sözlərinə görə, əsas məsələlər sülh müqaviləsi konteksində həll ediləcək. Burada qarşılıqlı olaraq ərazi bütövlüyü, suverenlik məsələsi bir mənalı şəkildə qəbul olunur. 

 

“Bunlarda konkret olaraq xəritələrə uyğun olaraq həll edilir. Ortada Alma-ata bəyənnaməsi var. O bəyənnamə də Sovet İttifaqında mövcud olmuş inzibati sərhədlərlə bilavasitə bağlıdır. Buna görə də Alma-Ata bəyənnaməsinə uyğun sovet sərhədləri haradan keçibsə, inzibati ərazilər xəritədə kimə aid olubsa eyni sərhədlər bərpa olunacaq. Düşünürəm ki, əsas məsələ sülh müqaviləsidir. Müqavilə imzalanıb və öhdəliklər götürüldüyü təqdirdə sərhədlərin müəyyənləşməsi o qədər problem olmayacaq”. 

 

Əbülfət Baxşəli