Yəhudi əsillli xüsusi müxbir Nurit Greenger öz həyatını müxtəlif ölkələrə səyahət etməyə və həqiqəti yaymağa sərf edib. 2006-cı ildə İkinci Livan müharibəsi dövründə o, fəallardan olub və müxbir kimi tanınıb.

Mayın 2-3-də Nurit Greenger Azərbaycana səfər edib və 5-ci Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunda iştirak edib, burada o, Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondunun (BAMF) prezidenti Umud Mirzəyevlə görüşüb. Onlar gələcək əməkdaşlıq barədə razılığa gəliblər. Greenger öz növbəsində BAMF-in sülh və tolerantlığı təbliğ etmək sahəsindəki fəaliyyətlərini dəstəklədiyini söyləyib. O, dünyada dözümsüzlüyün yayıldığı bir dövrdə Azərbaycanda multikultural ənənələrin qorunub-saxlanmasından məmnunluğunu ifadə edib.

Yəhudi müxbir BAMF ilə əməkdaşlıq çərçivəsində Avstraliya qəzeti "NewsBlaze" də Azərbaycanda multikultarizm haqqında ən son məqaləsini yayımlayıb. Eurasia Diary məqalənin tam mətnini oxucularına təqdim edir:

Mən Azərbaycanın paytaxtı Bakıya səfərimdən yenicə qayıtmışam. Orada ayrı-seçkilik və bərabərsizliyin, eləcə də zorakılıqla müşayiət olunan münaqişələrə qarşı iki günlük dialoqun təşkil edildiyi 5-ci Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumuna qatılmışdım.

Daha öncə yazdığım məqalələrimin arasında axtarış edərkən Azərbaycan haqqında yazdığım bir məqaləmi tapdım. Burada mən Azərbaycanın bütün bəşəriyyətin siyasətinə olan tolerantlığından bəhs etmişəm.

Bu məqaləni Azərbaycana səfər etməzdən öncə qələmə almışdım. Buna görə də, o zamandan etibarən ölkəyə etdiyim səfərlərim əsasında məqaləni yeniləməyə qərar verdim. Təəccüblüdür ki, mənim xəbərim olmadan, məqaləm "Azərbaycan multikulturalizmi dünyanın gözü ilə" adlı kitabda nəşr olunmuşdu.

Bu Los-Ancelesdə Tolerantlıq Muzeyində, Simon Wiesenthal Mərkəzində Azərbaycanın ABŞ-dakı baş konsulu cənab Nəsimi Ağayevin rəhbərliyi altında 2017-ci ilin fevral ayında keçirilən ekümenisizm (dünyadakı xristian kilsələri arasında birliyin təşviqi prinsipi və ya məqsədi) gecəsi tədbirində baş verdi. Mən burada multikulturalizm və mədəniyyətlərarası terminlərinin tətbiqini ilk dəfə öyrəndim. Eyni zamanda bir çox etnik qrupların olduğu bir ölkədə tətbiq edilən tolerantlıq və bir yerdə yaşamaq şərtlərini daha yaxşı başa düşdüm.

Həmin axşam mən dəfələrlə dözümlülük, dinlərarası birlik, bərabərlik sözlərini eşitdim: "Yaxınlarınızı özünüz kimi sevin" ~ Levit 19:9-20.

Həmin axşam yer üzündə tolerantlıq və harmoniyaya nümunə olan yer kimi Azərbaycanın adı vurğulandı.

Azərbaycanın konstitusiya hüququ millətlərin etnik və ya dini mənsubiyyətindən asılı olmayaraq sadəcə insan olduğu üçün bütün insanlara hörmət göstərilməsini tələb edir.

Mən burada, həmçinin əsl vətənpərvər olan fəxri konsul Nəsimi Ağayevlə tanış oldum. O, ölkəsinin milli-mənəvi dəyərləri və tarixinə yaxşı bələddir və bu tarixin geniş ictimaiyyətə çatdırılmasına çalışır. Cənab Ağayev, 10 aprel 2012-ci ildə Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin qərarı ilə Azərbaycanın Kaliforniyada və ABŞ-ın digər 12 ştatında Baş Konsulu təyin olunub.  

Azərbaycanın Los Ancelesdəki baş konsulu Nəsimi Ağayev məqalənin müəllifi ilə

Azərbaycan bu yaxınlarda diplomatik xidmət orqanlarının 100 illik yubileyini qeyd etdi. Cənab Ağayev, son dərəcə aktiv diplomatik fəaliyyəti ilə yanaşı, Nyu-Yorkdan sonra ikinci ən böyük konsulluq korpusu olan 105 ölkənin təmsil olunduğu Los-Anceles Konsulluq Korpusunun Dekanı vəzifəsində çalışır.

Azərbaycanın paytaxtı Bakıda Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzi var. Ölkədə tez-tez tolerantlıq, bir yerdə yaşamaq və multikulturalizm mövzularında konfranslar və forumlar təşkil edilir. Bu mərkəzin ABŞ və İsraildə ofisləri var.

Ancaq Azərbaycanın dözümsüz olduğu bir yarası da var. Bu Dağlıq Qarabağ müharibəsi zamanı etnik erməni silahlı qüvvələri tərəfindən 1992-ci il 25-26 fevralda Xocalı şəhərində 106 qadın və 63 uşaq olmaqla 613 etnik Azərbaycan vətəndaşının öldürüldüyü Xocalı soyqırımıdır. Bitməmiş münaqişə kövrək bir atəşkəs rejimində donmuş vəziyyətdə qalıb.

Azərbaycan hakimiyyətinin iddia etdiyi kimi, təcavüzkar erməni işğalı nəticəsində 20 min dinc azərbaycanlı əhali qətlə yetirilib. Xocalı qırğını bir milyon etnik azərbaycanlıın öz vətənində məcburi köçkünə çevrildiyi Dağlıq Qarabağ münaqişəsi dövründə ən böyük hadisə olmuşdur.

Xocalı soyqırımı və Dağlıq Qarabağ münaqişəsində millətin üzləşdiyi əzab və əziyyətlərə baxmayaraq, əhalisinin əksəriyyəti müsəlman olan Azərbaycanda bütün dinlərin və etnik qrupların nümayəndələrinə bərabər şəkildə yanaşılır. Əsrlər boyu bir çoxları öz ölkələrindəki təqiblərdən qaçıb Azərbaycana sığınmışlar.

Yuxarıda yazdığım kimi, Tolerantlıq Muzeyindəki tədbirdən sonra mənə bir neçə dəfə Azərbaycana səfər etmək imkanı verildi. Sonradan mən bunu mediada geniş yaydım. İnanıram ki, bəzi insanlarda Azərbaycanı ziyarət etmək istəyi yarandı.

Ekumenisizm gecəsi

2017-ci ildə bilmədiyimi, indi bilirəm. Azərbaycan Respublikası hələ postsovet dövrünün keçid mərhələsini yaşadığına və yalnız 27 il bundan əvvəl müstəqil olmasına baxmayaraq, bu respublikadan öyrənmək üçün artıq çox şey var. Dinamik və yenilikçi ölkədir.

Əgər bir ölkənin şüuru və vicdanını onun öz xalqına, bir milyondan çox qaçqın və məcburi köçkün və azlıqlara qarşı necə yanaşmasına əsasən qiymətləndirirsinizsə, o zaman Azərbaycan və azərbaycanlılar bir çox cəhətdən öndə gedir.