BEYRUT PARTLAYIŞININ HESABI “HİZBULLAH”a KƏSİLƏ BİLƏR: məqsəd İranı Livandan uzaqlaşdırmaqdır

Analitika 09:16 07.08.2020

Aydoğan Kalabalık

Anadolu Agentliyi, Türkiyə, 05.08.2020-ci il

 

4 fevral 2005-ci il tarixində Livanın Baş naziri Rafiq əl-Həririnin öldürülməsindən sonra ən böyük partlayış iki gün öncə Beyrut limanında baş verdi. Dörd mindən çox insanın yaralandığı, 100-dən çox beyrutlunun həlak olduğu məlum insidentin istintaqı aylarla, bəlkə də illərlə davam edəcək.

Politoloqlar Beyrut limanında baş vermiş bu fəlakətin Livan tarixində mühüm dönüş nöqtəsi olacağı və Yaxın Şərqdə təhlükəli proseslərə gətirib çıxaracağı haqqında artıq indidən danışmağa başlayıblar.

Son aylarda yaşanan iqtisadi böhrandan sonra regional qüvvələrin münaqişə zonası sayılan Livanda baş vermiş belə böyük partlayış təsadüf kimi görünsə belə, onun nəticələrinin “strateji həmlə“yə çevriləcəyi istisna edilmir.

Ölkənin idxal və ixracının 70% -nin həyata keçirildiyi strateji limanı yararsız hala gətirən və infrastrukturu məhv edən partlayışın siyasi əməkdaşlıqda “qırılma”lara səbəb olacağı proqnozlaşdırılır.

Livanda son aylarda baş verən iqtisadi böhran, Hizbullahın Suriyadakı konfliktdə birbaşa iştirakı, İranın Hizbullahı dəstəkləməsi və son bir neçə həftə ərzində İsrail sərhədində yaşanan bəzi hadisələrdən sonra meydana gələn partlayış bəzi suallar ortaya çıxarsa belə, hələ ki kənardan birbaşa hücum olduğuna dair heç bir dəlil yoxdur.

Hökumət əleyhinə aksiyaların, siyasi qətllərin və partlayışların kim tərəfindən təşkil edildiyini az-çox proqnozlaşdıran ekspertlər bu miqyasda bir hücumu əldə edilən ilkin məlumatlarla obyektiv qiymətləndirməyin çətin olduğunu vurğulayırlar.

Nəsrullahın “Ammonium nitrat” ​​və “nüvə silahının təsiri” ifadələri

Beyrutun Hizbullahın nəzarəti altında olması və 2 min 750 ton ammonium nitratının yanğından sonra partlaması barədə verilən rəsmi bəyanatlar xeyli maraq doğurdu. Ancaq əsas suallar böyük partlayışdan əvvəl meydana gələn kiçik partlayışlar üzərində cəmləşdi.

Partlayış riski daşıyan bu miqdarda ammonium nitratının illərlə anbarda saxlanılmasına ilk reaksiya Livan Prezidenti Mişel Avndan gəldi. Prezident Twitter hesabında paylaşdığı bəyanatında 2,750 ton ammonium nitratının 6 il ərzində heç bir təhlükəsizlik tədbiri alınmadan bir anbarda saxlanmasının yolverilməz olduğunu bildirdi.

Hizbullah lideri Həsən Nasrallahın bir çıxışında da ammonium nitrat açıqlamaları diqqəti cəlb edir. H.Nəsrullah həmin çıxışında “İsrailin Hayfa limanında ammonium nitrat dolu gəmilərin raketlə vurulması nüvə silahı təsiri yarada və on minlərlə insanın ölümünə yol aça bilər” demiş və bu video dünən axşam sosial mediada yayınlanmışdı.  Körfəz ölkəsindəki bir istifadəçi tərəfindən Nəsrallahın həmin videosunun sonuna “öz-özünə partladı” cümləsini əlavə etməsi diqqətəşayandır. Beyrut Limanında ilk yanğının 12 nömrəli anbarda çıxmasının bildirilməsi və bu yerin Hizbullaha aid olması Nəsrallahı hədəf lövhəsinə çevirə bilər.

Livandakı fərqli xristian qrupların və sünnilərin Hizbullahın fəaliyyətindən narahat olduqları bilinir. Partlayışın bu ağır statistikasından sonra Hizbullaha qarşı sosial reaksiyalarla yanaşı, siyasi tənqidin daha da artacağı gözlənilir.

Siyasi böhrandan sonra baş verən partlayışdan faydalanacaq ölkə

Livanın Maruni patriarxı Bəşəra Butrus er-Rai 15 iyulda Hizbullahı nəzərdə tutaraq verdiyi “Livan neytral qalmalıdır” yönündəki bəyanatını  bir daha təkrarladı.

Partlayışdan bir gün əvvəl, 3 avqustda isə Livan Xarici İşlər naziri Nasif Hitti istefa ərizəsini Baş nazir Həsən Diyaba təqdim etmişdi. Hizbullahın sözügedən hökumətdə təsir gücünün böyük olduğu bilinir.

Beynəlxalq Özəl Livan Məhkəməsi Rafik Haririyə qarşı 14 fevral 2005-ci il tarixində törədilmiş sui-qəsd işinin nəticəsini avqustun 7-də elan edəcək. Bəzilərinin fikrincə, məhkəmə dünya ictimaiyyətinə “Həririnin Hizbullah tərəfindən öldürməsi” faktını bəyan edəcək.

Misirdə fəaliyyət göstərən Əl-Marsad əl-Masry araşdırma mərkəzinin yayımladığı analizdə misirli politoloq Dr. Muhammed Mücahid əz-Zeyyad Beyrut partlayışından əvvəl baş verənlərin Hizbullaha işarə etdiyini deyib.

“Kartları qarışdırmaq və daxili vəziyyəti pisləşdirmək məqsədi ilə təmiz bir kəşfiyyat əməliyyatı” sərlövhəli məqaləsində Zeyyad İsrailin bu partlayışdan ən çox istifadə edən ölkə olacağını proqnozlaşdırır.

Partlayışdan sonra Livanda Hizbullaha daha çox təzyiq ediləcəyini və Nəsrullahın beynəlxalq aləmdə daha çətin vəziyyətə düşəcəyini vurğulayan Zeyyad bu hücumda Səəd əl-Həririnin də hədəfə alındığını düşünür.

ABŞ-ın Livanda aktiv olması üçün imkan

Bəzi müşahidəçilər ölkədə baş verən gərgin hadisələrin və siyasi böhranın Livanı İrandan uzaqlaşdıracağını, onu Avropa və ABŞ-a yaxınlaşdıracağını təxmin edirlər.

Fransız rəhbərliyinin Livana müdaxilə etməsi üçün Vaşinqtona təzyiq göstərdiyini, lakin Donald Tramp administrasiyasının buna hazır olmadığını xatırladan ekspertlər, partlayışın ABŞ-a Livanda daha təsirli olma fürsəti verdiyini düşünür.

Hizbullahın önümüzdəki dövrdə Livanda ən çox itirən tərəf olacağı ilə razılaşan mütəxəssislər daxili siyasətdə Həririnin nüfuzunun artacağını gözləyirlər.

Tərcümə Strateq.az-ındır

Ermənistan dövləti cənubi Qafqazda özü böyük minadır -Əziz Ələkbərov və BAMF-ın rəhbəri Umud Mirzəyevlə müzakirə

Xəbər xətti

Sabah Avroparlamentdə Aİ-nin genişlənməsi müzakirə ediləcək
05:00 19.03.2024
Goranboyda mağazadan oğurluq olub
04:48 19.03.2024
Ramazan ayının 9-cu günü: Dua, imsak və iftar vaxtı...
03:30 19.03.2024
Göyçayda kənd yolu əsaslı təmir olunub
02:29 19.03.2024
Aİ-dən BƏYANAT: Rusiyadakı seçkilər ciddi məhdudiyyətlər şəraitində keçirilib
01:00 19.03.2024
Şimali Koreya Rusiyaya 7 min konteyner silah göndərdi
00:11 19.03.2024
Gəncədə iki nəfər mübahisə zəminində bıçaqlanıb
23:45 18.03.2024
Avropa Sülh Mexanizminin maliyyə tavanı 17 milyard avrodan çox olacaq
23:24 18.03.2024
Attraksionlara nəzarət gücləndirildi
23:00 18.03.2024
İstanbul NS-də həkim səhlənkarlığı: qadın öldü
22:38 18.03.2024
Pakistan Əfqanıstanla sərhəd bölgələrində antiterror əməliyyatları keçirib
22:22 18.03.2024
"Neftçi" - "Spartak" matçının biletləri satışda
22:00 18.03.2024
NATO ilə Azərbaycan arasında yeni çərçivə sənədinin razılaşdırılması üzərində iş aparılır
21:47 18.03.2024
Ciddi əlavə təsirləri aşkarlanan dərmanlar haqqında bildirişlərin göndərilmə vaxtı uzadılır
21:39 18.03.2024
"Qarabağ"ın baş məşqçisi cəzalandırılıb
21:22 18.03.2024
Xüsusi təyinatlı təhsil müəssisələrində Çanaqqala zəfərinin 109-cu ildönümü qeyd edilib
21:00 18.03.2024
Bakı Dəmiryol Vağzalında dəmiryolçular üçün göz müayinəsi aksiyası təşkil edilib
20:44 18.03.2024
Dərman vasitələrinə farmakonəzarət üzrə məlumat və hesabat sənədləri türk dilində təqdim ediləcək
20:22 18.03.2024
Müdafiə naziri Novruz bayramı münasibətilə Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətini təbrik edib
19:57 18.03.2024
Hikmət Hacıyev: “Azərbaycan ilə Çin arasında ənənəvi dostluq və tərəfdaşlıq münasibətləri var”
19:54 18.03.2024
Azərbaycan-İraq iqtisadi əlaqələrinin mövcud vəziyyəti müzakirə olunub
19:50 18.03.2024
Bərdədə it dişləyən azyaşlının SON VƏZİYYƏTİ
19:39 18.03.2024
Fransada fermerlər hökumət binaları qarşısına təkər yığıblar
19:20 18.03.2024
Zakir Həsənov: Azərbaycan Ordusu azad edilmiş ərazilərdə öz mövqelərini möhkəmləndirir
19:04 18.03.2024
Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzinin işçilərinin sayı ARTIRILIB
19:00 18.03.2024
Azərbaycanda bir neçə müntəzəm avtobus marşrutu müsabiqəyə çıxarılır
18:40 18.03.2024
RİNN DGK-dan ölkəyə gətirilən radioelekton vasitələr barədə məlumat alacaq
18:20 18.03.2024
Azərbaycan Premyer Liqasının klubları cərimələnib
18:08 18.03.2024
Rusiya ilhaqından sonra Krımda nələr dəyişib?
Rusiya ilhaqından sonra Krımda nələr dəyişib?
18:00 18.03.2024
Məşhur aktyor Afrikada şəhər tikəcək
Məşhur aktyor Afrikada şəhər tikəcək
17:45 18.03.2024
Putin prezident seçkilərində 87,28% səs toplayıb - RƏSMİ
Putin prezident seçkilərində 87,28% səs toplayıb - RƏSMİ
17:35 18.03.2024
Şimali Koreyanın növbəti lideri bəlli olub
Şimali Koreyanın növbəti lideri bəlli olub
17:30 18.03.2024
Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlıda sənaye zonaları YARADILACAQ
17:26 18.03.2024
Ermənistan dövləti cənubi Qafqazda özü böyük minadır -Əziz Ələkbərov və BAMF-ın rəhbəri Umud Mirzəyevlə müzakirə
17:21 18.03.2024
YAP maliyyə hesabatını MSK-ya təqdim edəcək
17:19 18.03.2024
Böyük Britaniya XİN: "Putinin qələbəsi siyasi repressiyaların göstərgəsidir"
Böyük Britaniya XİN: "Putinin qələbəsi siyasi repressiyaların göstərgəsidir"
17:15 18.03.2024
Ceyhun Bayramov Türkiyəni təbrik etdi
17:08 18.03.2024
“Azərbaycan Qarabağdakı yenidənqurma işləri ilə dünyaya nümunə olacaq” – Məhəmməd Yunus
17:00 18.03.2024
Ötən həftə işğaldan azad olunmuş ərazilərdə aşkarlanan minaların SAYI
16:56 18.03.2024
Şəhid ailələri və müharibə əlillərinə bu il daha 1500 mənzil və fərdi ev veriləcək
16:50 18.03.2024
Hamısı