İsraildə Baş Nazir Binyamin Netanyahunun “Likud” partiyasının daxil olmadığı yeni koalisyon hökumətin formalaşması haqqında məlumat öz təsdiqini tapdı. 25 il siyasi səhnədə 12 il Baş Nazir postunda olduqdan sonra ilk dəfə Netanyahu hökumətdən kənarda qalır.
Yeni yaradılmış koalisiya daxilində əldə olunan razılaşmaya əsasən, Baş Nazir postunu “Yəmin” partiyasının rəhbəri Naftali Bennet tutacaq. O, bu vəzifədə 2023-cü ilin sentyabrına qədər çalışacaq. Sonra isə 2025-ci ilin noyabrına qədər Baş Nazir “Eş Ətid” partiyasının başçısı Yair Lapid olacaq.
Bir qədər əvvəl İsrail parlamenti İshaq Qersoqu ölkənin prezidenti seçmişdi. Seçildikdən sonra ilk çıxışında o, İsrail cəmiyyəti daxilində “körpu” quracağına və “antisemitizm, İsrailə nifrət”ə qarşı mübarizə aparacağını bildirmişdi.
Naftali Bennet Baş Nazir vəsifəsinin icrasına başlaması münasibəti ilə artıq dünya liderlərindən təbrik mesajlarını qəbul etməyə başlayıb. Parlamentin etimadını qazanan “Yəmin” partiyasının rəhbəri Bennet 12 il vəzifədə olan Binyamin Netanyahudan Baş Nazir kreslosunu almağa nail oldu. Knessetin 60 deputatı onun lehinə, 59 deputat isə əleyhinə səs verdi, bir nəfər bitərəf qaldı.
Hazırki hökumət 8 partiyanın koalisiyası nəticəsində formalaşa bildi.
Naftali Bennet bazar günü ilk dəfə qısa məsləhətləşmə üçün Kabinetin ilk iclasını çağırıb. İlk çıxışı zamanı o deyib: “Biz vətəndaşlarımız arasında fikir ayrılığını aradan qaldırmaq və ölkəni normal fəaliyyətə qytarmaq üzərində çalışacağıq”.
Yeni hökumət 9-u qadın olmaqla 27 nazirdən ibarətdir.
Amerika Birləşmiş Ştatlarının prezidenti Co Bayden İsrailin yeni Baş Naziri və onun koalisiya üzrə müttəfiqlərini and içmə mərasimindən dərhal sonra təbrik edib. Müraciətində Ağ Evin başçısı bildirib: “İki ölkə arasında davamlı və möhkəm əlaqələrin daha da gücləndirilməsi naminə bütün sahələrdə əməkdaşlıq etməyə ümid edirəm. “Onun sözlərinə görə” İsrailin Amerikadan yaxın dostu yoxdur. Bizim xalqlarımızı birləşdirən tellər ümumi dəyərlərimizin və on illərlə davam edən sıx əməkdaşlığımızın sübutudur. Amerika Birləşmiş Ştatları əvvəllər olduğu kimi yenə də İsrailin təhlükəsizliyini təmin etmək məsələsində öz funksiyasını davam etdirməkdə israrlıdır”.
Bayden əlavə edib ki, onun administrasiyası israillilər, fələstinlilər və regionun digər xalqları üçün təhlükəsizlik, sabitlik və sülhün təmin edilməsi istiqamətində yeni qurulan hökumətlə əməkdaşlıq etmək əzmindədir.
Bennet Hayfada 6 günlük müharibədən sonra San-Fransiskodan İsrailə köç edən Amerikalı yəhudi ailəsində anadan olub. Orduda hərbi xidmət zamanı bölük komandiri olub. Yerusəlimdəki Yəhudi Universitetində hüquq üzrə təhsil alıb.
Yenidən Baş Nazir vəzifəsinə seçilmək üçün Binyamin Netanyahu sona qədər mübarizə apardığına baxmayaraq, nəticə əldə edə bilmədi. Digər partiyalar onunla koalisiyaya getməkdən imtina etdilər. “Yəmin” , “ Tikvə Hədəş” kimi parlamentdə təmsil olunmaq hüququ qazanan partiyalar ona bir daha şans vermədilər. Netanyahunun tərəfdarlarının digər partiyalara göstərdiyi təzyiq də nəticəsiz qaldı.
Hakimiyyətdə təmsil olunmayan Netanyahunun bundan sonrakı aqibəti heç də ürəkaçan deyil. Ona qarşı uzun müddətdən bəri fasilələrlə aparılan rüşvətxorluq və vəzifədən sui-istifadə maddələri üzrə istintaq və məhkəmə hərəkətləri aprelin 5-dən bərpa olunub.
25 il bundan qabaq Netanyahu İsrail tarixində cüzi fərqlə o vaxtkı leyboristlərin lideri Şimon Peresə qalib gələrək ən gənc Baş Nazir seçilmişdi. O zaman Osloda fələstinlilərlə müqavilə imzalayan İshaq Rabinə sui-qəsd olunmuş və ölkədə xaos yaranmışdı. Netanyahunun İsrailin təhlükəsizliyini təhdid edən sülh danışıqlarına qarşı çıxışı onun hakimiyyətə gəlməsinə yardım etdi.
71 yaşlı Netanyahu həbs olunmaq təhlükəsindən qurtularsa “Likud” partiyasının rəhbəri olmaqla siyasi həyatını davam etdirmək fikrindədir.
Əlimusa İbrahimov
