Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat katibi Mariya Zaxarova iyunun 22-də keçirilən mətbuat konfransında Azərbaycanın Qarabağa bölgəsində və Azərbaycan-Ermənistan sərhədində hazırki vəziyyət ilə bağlı açıqlama verib.

“Rusiya Qarabağ bölgəsində sabitliyin qorunmasına və dinc həyatın qurulmasına, eləcə də humanitar məsələlərin həll olunmasına ciddi şəkildə dəstəyini davam etdirir.  Bununla bərabər Moskva Bakı və Yerevan arasında qarşılıqlı etimadın qurulmasına da çalışır”, – deyə Zaxarova bildirib.

Mətbuat katibi, həmçinin Azərbaycan-Ermənistan sərhədinin delimitasiya və demarkasiya məsələsinə də toxunub.

Zaxarovaya qeyd edib ki,  sərhəd probleminin həll ediməsi üçün Moskva Azərbaycan və Ermənistan dövlət rəsmiləri arasında danışıqlara vasitəçilik etməsinə hazırdır.

“Biz hesab ediriq ki, Ermənistan-Azərbaycan sərhədində deskalasiya hər iki dövlət arasında sərhədlərin delimitasiya və demarkasiyası üzrə işlərin görülməsi ilə təmin oluna bilər. Əlimizdə olan kartoqrafik məlumatlar vasitəsiylə biz bu məsələnin həll olunmasına dəstək göstərməyə hazırıq. Rusiya bu məsələ üzrə konstraktiv danışıqların aparılması üçün artıq bir sıra sənədlər hazırlayıb. Hal-hazırda, bu məsələ üzrə əlaqələr üç dövlətin xarici işlər nazirliyi, müdafiə və sərhəd xidmətləri səviyyəsində davam etdirilir”.

Ümmumiyyətlə Rusiyanın vasitəçiliyi ilə Ermənistan-Azərbaycan sərhədinin delimitasiya və demarkasiyanın bu ilin sonuna qədər həll olunması nə dərəcədə mümkündür? Bu məsələnin həlli üçün növbəti üçtərəfli bəyanatın imzalanmasına ehtiyac olacaqmı?

Eurasia Diary bu məsələnin aydınlaşdırılması üçün Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin Mətbuat Xidmətinin rəhbəri və beynəlxalq münasibətlər üzrə ekspert Əziz Əlibəylidən şərh alıb.

Əziz Əlibəyli görə, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Rusiyaya səfərinin arxasında önəmli məsələlərdən biri də sərhədlərin delimitasiyası olub.

“Azərbaycan rəhbərliyi Ermənistana sərhəd probleminin iki dövlət rəsmiləri arasında həll onunmasını təklif etmişdir. Ölkəmiz vasitəçiliyə ehtiyac duymurdu. Lakin, regionda gedən son proseslər görsərtdi ki, iki dövlət arasında sərhədin demarkasiyası və delimitasiyası Rusiyanın vasitəçiliyi ilə baş tuta bilər. Cənab Prezident İlham Əliyevin Rusiyaya səfərinin arxasında duran əsas məsələlərdən biri bu idi. Çünki, üçtəfərli bəyanatları imzalayan tərəflərin üzərinə götürdüyü öhdəliklər var. Bu öhdəliklərin yerinə yetirilməsinə nəzarət edən Rusiyadır. Bu baxımdan Rusiyanın vasitəçiliyi olmadan bu problem həll oluna bilməz” –deyə Əlibəyli qeyd edib.

“Moskvanın əlində sovet dövründə tərtib olunmuş topoqrafik xəritələr var. Bu xəritələr vasitəsiylə Azərbaycan-Ermənistan sərhədinin delimitasiyası həll oluna bilər. Ona görə, Rusiyanın köməyindən mütləq şəkildə istifadə etmək lazımdır. Hesab edirəm ki, bu ilin sonuna qədər sərhəd məsələsinin həll olunması mümkün ola bilər”, - deyə o əlavə edib.

Ekspert onu da vurğulayıb ki, Azərbaycan-Ermənistan sərhədinin delimitasiya və demarkasiya prosesinin ciddi şəkildə aparılması üçün üçtərəfli komissiyanın yaranmasına ehtiyac var.

“İki dövlət arasında sərhədin delimitasiya məsələsi həllini tapmalıdır. Bu məsələ üzrə mütləq şəkildə proses başlanılmalıdır. Sərhəddə bir sıra problemli yerlər dəqiqləşdirilməlidir. Bunun üçün də Rusiya, Azərbaycan və Ermənistandan ibarət üçtərəfli komissiyanın yaradılmasına ehtiyac var.  Ümmumiyyətlə, bu məsələ baş nazirlərin müavinləri səviyyəsində işçi qrupuna daxil edilə bilər,” – deyə Əlibəyli bildirib.

“Delimitasiya və demarkasiya üzrə işçi qrupuna, həmçinin üç dövlətinin güc strukturlarının nümayindələri və xarici işlər nazirlərinin müavinləri də daxil edilməlidir. Bildimiz kimi delimitasiya və demarkasiya prosesi təkcə topoqrafik xəritələr üzərində aparılmır. Bu prosesin nizamlanması üçün diplomatik səviyyədə müqavilə mətnləri hazırlanır. Bu da Xarici İşlər Nazirliyinin öhdəliyindədir. Amma yenə deyirəm bu məsələlər normativ əsaslara söykənir. Əsas önəmli məsələ Ermənistan rəhbərliyinin bu prosesə razılıq verməsidir”. 

Yunis Abdullayev 

Məqalə Azərbaycan Respublikası Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə hazırlanmışdır