Yer kürəsinin 3 000 kilometrdən çox dərinliyində gizlənmiş möhtəşəm sərvət – nəhəng qızıl ehtiyatları – alimlərin maraq dairəsinə düşüb. Uzun illər bu metalların Yer nüvəsinə 4,5 milyard il əvvəl daxil olub və bir daha səthə qalxmayacağı düşünülürdü. Lakin son elmi araşdırmalar bu qənaəti alt-üst edib.

Almaniyanın Qettinqen Universitetinin alimləri sübut ediblər ki, planetin nüvəsindəki metallar – o cümlədən qızıl və platin – qaynar mantiya axınları ilə birlikdə səthə doğru hərəkət edə bilir. Bu sensasiyalı nəticələr nüfuzlu “Nature” elmi jurnalında dərc olunub.

Tədqiqat zamanı Havay adalarındakı vulkanik süxurlarda ruteniumun (100Ru) qeyri-adi dərəcədə yüksək izotop tərkibi aşkar edilib. Bu izotoplar adətən Yerin dərin metal qatlarında – nüvədə olur. Bu isə o deməkdir ki, nüvə “tamamilə təcrid olunmuş bir qapalı sistem” deyil, əksinə, onun bəzi komponentləri yuxarı təbəqələrə keçə və vulkanik aktivlik nəticəsində yer səthinə çata bilər.

Geokimyaçıların fikrincə, Havay vulkanları bu dərinliklərdən gələn nadir metalların birbaşa izlərini daşıyır və bu, Yer üzərindəki qiymətli metal ehtiyatlarının haradan qaynaqlandığını daha dəqiq anlamağa imkan verir.

Bu kəşf həm də insanlıq üçün praktiki baxımdan mühüm ola bilər:

Əgər bu prosesi düzgün izah və təqlid etmək mümkün olsa

 Geoloji baxımdan əlverişli zonalarda, məsələn, vulkanik ərazilərdə yeni qızıl yataqları tapıla bilər,
Və bu da gələcəkdə mədən sənayesində böyük inqilab yarada bilər.

Alimlər qeyd edir ki, bu təbii proseslər nəticəsində bizə bu gün əlçatan olan qızıl və platin ehtiyatlarının əsl mənşəyi Yerin dərinliklərindəki “gizli xəzinə” ilə bağlıdır.

Fatima Şükürova // EDnews