Ukraynada müharibə başlayan gündən Rusiya sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi Azərbaycan ərazilərində qanunsuz erməni hərbi birləşmələri fəallaşıblar. Silahlı birləşmələr Xocavənd, Xocalı, Əsgəran və Ağdam istiqamətlərində Azərbaycan ordusunun mövqelərini atəşə tuturlar. Sülhməramlı qüvvələr isə erməni terrorçularının bu təxribatçı əməllərinə göz yumur və heç bir lazimi tədbirlər görmürlər.
Bununla bərabər, mətbuatda yayılan məlumatlara görə, rəsmi Moskva sülhməramlı qüvvələrin bir hissəni Qarabağdan çıxardaraq Ukraynaya göndərib. Artıq Ukrayna ordusunun Baş Qərərgah rəisi də Qarabağda fəaliyyət göstərən sülhməramlıların Rusiya ordusunun bu ölkədə hərbi əməliyyatlarında yer aldığını təsdiqləyib.
Eyni zamanda Qarabağla bağlı diqqətçəkən digər məqam isə, Azərbaycan Xarici İşlər nazirinin müavini Xələf Xələfovun mətbuata verdiyi açıqlmasıdır. O, açıqlamasında qeyd edib ki, Azərbaycan hökumətinin bölgədə qanunsuz erməni silahlı birləşmələrinin tərkisilah olunmasında mövqeyi ciddir və yaxın zamanda bununla bağlı proseslər gedəcək.
Məsələ ilə bağlı politoloq Zərdüşt Əlizadə Ednews-a açıqlamasında bildirib ki, Qarabağda bütün hadisələr Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin nəzarəti altında baş verir. O, hesab edir ki, Azərbaycan və Ermənistan hər hansı addımı atmağa çalışarkən, öncə Rusiya amilini nəzərdən keçirməyə məcbur olurlar.
“Rusiya Ukraynaya müdaxilə etməzdən əvvəl də Qarabağda erməni separatçıları sülhməramlıların gözü qarşısında istədiyi hoqqadan çıxırdılar. Azərbaycanın buna etiraz etməsinə baxmayaraq, sülhməramlılar bu günə qədər heç bir zəruri tədbir görmürlər. Ukraynada müharibə başlayandan sonra bölgədə vəziyyət anidən daha da gərginləşməyə başladı. Müharibəni fürsət bilən qanunsuz erməni silahlı birləşmələri son günlər atəşkəsi fasiləsiz pozmağa başlayıblar, Azərbaycan ordusu isə onları susdurmaq üçün cavab tədbirlər görür. Əlbəttə, bütün bu olanlara Rusiya imkan verir. Rusiyanın razılığı olmadan erməni tərəfi atəşkəsi pozmağa cürəti çatmaz”.
Söhbət əsnasında politoloq qeyd edib ki, Azərbaycan ordusu sülhməramlıların məsuliyyət zonasına yalnız rəsmi Moskvanın razılığı ilə daxil ola bilər.
“Ukraynaya hücum etdiyinə görə, Rusiya dünya tərəfindən təcrid olunub. Bu ölkəyə qarşı ağır sanksiyalar var. Bütün müttəfiqləri ondan üz döndərib. Rusiya rəhbərliyi Qarabağda nə etmək istəyir? Onlar bu bölgədə erməni silahlı birləşmələri və Azərbaycan hərbçiləri arasında hərbi toqquşma üçün şərait yaratmağa çalışırlar. Nəticədə onlar bundan fayda götürəcəklər. Rusiya, hətta Ermənistan və Azərbaycan arasında hərbi qarşıdurmaya da imkan yarada bilər. Çünki Moskva bu iki dövlətin də Qərbin qınağına və sanksiyalarına məruz qalmasını istəyə bilər. Ən əsası onlar da Rusiyanın yanında olsunlar”.
Zərdüşt Əlizadənin fikirlərinə görə, Qarabağda qanunsuz erməni silahlı birləşmələrinin yaxın zamanda tərkisilah olunması mümkün ola bilər.
“Erməni silahlı birləşmələri, o cümlədən Rusiya sülhməramlı qüvvələri Qarabağı tərk etdikdən sonra Azərbaycan hökuməti bölgədə sabitlik yaratmaq üçün rasional tədbirlərə əl atmalıdır. İlk növbədə Azərbaycan qərb müşahidəçilərinin vasitəçiliyi ilə Qarabağ erməniləri ilə danışıqlar aparıb dünyanın gözü qarşısında onların təhlükəsizliyinə, toxunmazlığına və sosial təminat verilməsinə zəmanət verməlidir. Bununla Azərbaycan Qarabağ ermənilərini yenidən öz vətəndaşlığına qəbul etməyə hazır olduğunu göstərə bilər. Ermənilər bütün bunları qəbul etsələr, torpaqlarımızda qalıb yaşaya bilərlər. Bizimlə yaşamağa razı olmayan ermənilərə gəlincə isə, onlara mülklərini istədiyi qiymətə satmağa və bölgəni dinc şəraitdə tərk etmələrinə şərait yaradılmalıdır. Getsinlər Ermənistanda və başqa ölkələrdə yurd-yuva salsınlar.”
Politoloq Qarabağın artıq beynəlxalq sülhməramlı qüvvələrə ehtiyac olmadığını vurğulayıb.
“Azərbaycan hökumətinin razılığı olmadan ABŞ, Fransanın və digər dövlətlərin sülhməramlı qüvvələri Azərbaycan ərazisinə daxil ola bilməz. Bakının razılığı ilə Qarabağda yalnız Türkiyənin hərbi qüvvələri yerləşə bilər. Amma buna ermənilər razı olmayacaqlar. Ümumiyyətlə, qeyd edim ki, Qarabağın sülhməramlı qüvvələrə ehtiyacı yoxdur. Sülhməramlı mərhələsi artıq keçib”.
Sonda Zərdüşt Əlizadə Ermənistan və Azərbaycan arasında sülh müqaviləsinin imzalanmasını mümkün hesab edib.
“Qarabağ erməniləri Azərbaycanın tərkibində yaşamağa razı olandan sonra Ermənistan üçün sülh müqaviləsi bağlamaq asan olacaq. Buna imkan verəcək digər güclü amil isə Ermənistan və Türkiyə arasında sərhədlərin açılması və münasibətlərin normallaşmasıdır. Belə olan təqdirdə Azərbaycan və Ermənistan yeni siyasi dövrə qədəm qoyacaqlar”.
Yunis Abdullayev
