Brüsseldəki toplantılar dəqiqələr ərzində qeyd alınır, amma onları anlamaq və hiss etmək onillərlə vaxt alır.
Sizə pis xəbərim var-Aİ-nin indiyə qədər keçirilən minlərlə toplantısının yalnız sonuncusu real əhəmiyyət kəsb edirdi.
Götürək elə növbəti iclası – onların keçirdiyi “hərarətli publik sorğulardan” aylar əvvəl komissar vəzifəsinə namizədlər müxtəlif parlamentari və fraksiyalarla görüşüb, onlarla yaxın münasibət qurmağa çalışırdılar ki, “çətin suallardan” yaxa qurtarsınlar. Belə çıxır ki, dinləmələr keçirilməyə başlamazdan əvvəl bütün qərarlar verilmiş olacaq.
Ya da keçən həftə keçirilən Aİ liderlərinin miqrasiya ilə bağlı olan sammitində İtaliya Baş Naziri Corciya Melonidən tutmuş Avropa Komissiyasının sədri Ursula fon der Layenə qədər hamı səhər yeməyində “qərar vermək üçün” yığılmışdılar. Amma qərar əvvəlcədən məlum idi.
Bəlkə də qərar sübh tezdən hakim “Sağ Mərkəzçi Partiyanın” toplantısında verilmişdi, səfirlər isə qərarın mətnini müzakirə etmək üçün toplanmışdılar?
Brüsseldə elan olunan qərarların əslində harda verildiyini öyrənməyə çalışan politoloqlar birmənalı olaraq ağıllarını itirir. Onları Şuman kəsişməsində addımlayaraq eramızın 432-ci ilində baronların təsadüfi rastlaşmağının 2024-cü ildə Aİ-dəki bu fenomeni yaratdığını mızıldanan yerdə görə bilərik.
Əslində bu, o qədər də məntiqsiz deyil. Aİ-nin seçicilərin diqqətini cəlb etməməyinin səbəbini axtaranlar onun qərarvermə və bu qərarı elan etmə prosedurunu analiz etsələr, suallarının cavabını tapacaqlar. Bütün qərarlar əvvəlcədən verilir, çap olunub təqdim ediləndə isə “iş işdən keçmiş olur”.
Əlbəttə, publik görüşlər hələ də risk yüksək risk daşıyır. Məsələn, təsəvvür edin ki, siz Avropa Prezidentisiniz və Türkiyə prezidentiylə görüşə gəlmisiniz. Əgər sizi müzakirələr getdiyi vaxt “divana göndərirlərsə”, deməli kimsə “ev tapşırığını düzgün yerinə yetirməyib”.
Avropa İttifaqının getdikcə daha siyasiləşdiyini nəzərə alsaq, bəlkə də gizli görüşlər prosedurunu biraz dəyişmək lazım gələcək.
Son illərin ən drammatik hadisələrinə Tyeri Breton və Nikolya Şmit kimi bəzi keçmiş və hazırki komissiya üzvləri fon der Layenin dövründə həftəlik kollegial iclasların “qəbul etdiyi qərarları” onlara əvvəlcədən verildiyi barədə ictimaiyyətə danışmaqlarını əlavə etmək olar.
Özlərinə “Gənc Avropalılar” deyən bir qrup Avroparlamentari qanun qəbulundan əvvəl debatlar keçirməyi təklif edir ki, debatlar iclasların keçirildiyi Hemicycle zalına biraz intriqa gətirsin.
Mənbə: "Politico"
