"2033-cü ilədək süni intellekt 4,8 trilyon dollarlıq qlobal bazara çevriləcək"

İqtisadiyyat 11:02 04.04.2025

BMT-nin yeni hesabatında bildirilir ki, 2033-cü ilə qədər süni intellekt (AI) 4,8 trilyon dollarlıq qlobal bazara çevriləcək. Bu, təxminən Almaniya iqtisadiyyatının həcminə bərabərdir. Eyni zamanda, təcili tədbirlər görülməsə, onun faydaları bir neçə imtiyazlı insanın əlində cəmləşə bilər.

“EDnews” xəbər verir ki , aprelin 3-də BMT-nin Ticarət və İnkişaf Konfransı (UNCTAD) tərəfindən açıqlanan “Texnologiya və innovasiya - 2025” adlı hesabat süni intellekt mənzərəsində artan bərabərsizliyə dair həyəcan təbili çalır və AI potensialından istifadə etməkdə ölkələr üçün yol xəritəsini təqdim edir.

Hesabat göstərir ki, əsasən ABŞ və Çində olan 100 şirkət tədqiqat və inkişafa qoyulan dünyanın özəl sərmayəsinin 40 faizinə malikdir ki, bu da texnoloji gücün kəskin konsentrasiyasını vurğulayır. Eyni zamanda, əsasən Qlobal Cənubdan olan 118 ölkə süni intellekt idarəetməsi ilə bağlı qlobal müzakirələrdə iştirak etmir.

UNCTAD-ın baş katibi Rebeka Qrinspen gücün “texnologiyadan insanlara” çevrilməsi və ölkələrə “qlobal süni intellekt çərçivəsini birgə yaratmağa” imkan yaradılması istiqamətində daha güclü beynəlxalq əməkdaşlığın vacibliyini vurğulayıb.

Hesabatda qlobal iş yerlərinin 40 faizinin süni intellektdən təsirlənəcəyi təxmin edilir. Texnologiya məhsuldarlıq artımı və yeni sənayelər vasitəsilə yeni imkanlar gətirsə də, avtomatlaşdırma və iş yerlərinin dəyişdirilməsi ilə bağlı ciddi narahatlıqlar doğurur. Xüsusən də aşağı qiymətli əməyin rəqabət üstünlüyü olduğu iqtisadiyyatlarda bu daha aydın hiss ediləcək.

Ancaq BMT hesab edir ki, bütün bunlar pis xəbərlər deyil. UNCTAD-ın ekspertləri iddia edirlər ki, süni intellekt təkcə iş yerlərini əvəz etməyəcək, həm də yeni sənayelər yaradacaq və işçilərin peşəkarlığını artıracaq.

“Hökumətlər yenidən ixtisasların artırılmasına və işçi qüvvəsinin yeni şəraitə uyğunlaşmasına sərmayə qoysalar, süni intellekt onları aradan qaldırmaq əvəzinə, məşğulluq imkanlarını artırmasını təmin edə bilər”, -deyə hesabatda bildirilir.

BMT hesab edir ki, texnoloji tərəqqi ilə ayaqlaşmaq üçün inkişaf etməkdə olan ölkələr UNCTAD-ın “üç əsas rıçaq nöqtəsi” adlanan sahəni gücləndirməlidir: infrastruktur, məlumat və bacarıqlar. Bu, sürətli, etibarlı internet bağlantılarına və böyük həcmdə məlumatı saxlamaq, onları emal etmək üçün lazım olan hesablama gücünə investisiya yatırmaq deməkdir. Həmçinin süni intellekt sistemlərini effektiv və ədalətli şəkildə öyrətmək üçün müxtəlif, yüksəkkeyfiyyətli məlumat bazasına çıxışın təmin edilməsi vacibdir. Ən başlıcası, insanları süni intellektlə idarə olunan dünyada inkişaf etmək üçün lazım olan rəqəmsal və problem həll etmə bacarıqları ilə təchiz edən təhsil sistemlərinin qurulması tələb olunur.

Milli siyasətdən əlavə, UNCTAD süni intellektin inkişafına rəhbərlik etmək üçün daha güclü beynəlxalq əməkdaşlığa çağırır. Hesabat bütün ölkələrə hesablama gücü və süni intellekt alətlərinə bərabər çıxış imkanı vermək üçün ümumi qlobal obyektin yaradılmasını təklif edir. O, həmçinin şəffaflığı və hesabatlılığı artırmaq məqsədilə mövcud ekoloji, sosial və idarəetmə (ESG) standartlarına bənzər süni intellekt bazasında ictimai açıqlama çərçivəsinin yaradılmasını tövsiyə edir.

“Tarix göstərdi ki, texnoloji tərəqqi iqtisadi artıma təkan versə də, o, özbaşına gəlirlərin ədalətli bölüşdürülməsini təmin və ya inklüziv insan inkişafını təşviq etmir”, -deyən R.Qrinspen bütün insanları süni intellekt inqilabının mərkəzində olmağa çağırıb.

Fatimə Mərdanlı // EDnews         

“Xatirələr işığında Heydər Əliyev” -in təqdimatı keçirildi

Xəbər xətti

Xarici İşlər Nazirliyinin fəaliyyət istiqamətləri və vəzifələri müəyyənləşib
16:14 05.05.2025
"Azərbaycanla bizi strateji tərəfdaşlıq birləşdirir"
14:38 05.05.2025
Məhkəmədə Serj Sarkisyanın və Movses Akopyanın Azərbaycan ərazilərinin işğalında iştirakını ifşa edən material nümayiş olunub
14:16 05.05.2025
Hindistan–Pakistan Münasibətləri: Qlobal Təhlükə və Regional Güc Balansı
13:19 05.05.2025
Gürcüstanda torpaq sürüşməsi baş verib
12:33 05.05.2025
Nikaraqua UNESCO-dan çıxdığını bəyan edib
12:27 05.05.2025
"Bəzi dövlət məmurlarını süni intellekt əvəz edə bilər"
12:24 05.05.2025
Pakistan yeni ballistik raketi sınaqdan keçirib
12:19 05.05.2025
"Tərəflər arasında müharibə baş verərsə, dünya nizamı tamamilə dəyişə bilər" - Açıqlama
12:13 05.05.2025
Hindistanda bəbir 20 yaşlı qızı öldürdü
11:57 05.05.2025
Azərbaycan nümayəndə heyəti Türkiyədə aqrar sığorta mexanizmi ilə bağlı müzakirələr aparıb
11:55 05.05.2025
Azərbaycan Badminton Federasiyası mükafata layiq görülüb
11:35 05.05.2025
Bu gün Xətai rayonunun bəzi ərazilərində işıq olmayacaq
11:26 05.05.2025
Azərbaycan Dillər Universitetində Çin Gəncləri Günü qeyd olunub
11:22 05.05.2025
İran XİN başçısı Pakistana səfər edib
11:15 05.05.2025
Ələtdə inşa olunan hava limanından sərnişindaşıma üçün də istifadə olunacaq
11:13 05.05.2025
Ötən həftə 1 400 hektardan çox ərazi minalardan təmizlənib
11:08 05.05.2025
Azərbaycan Ordusunun dəniz piyada bölmələri ilə döyüş atışlı taktiki təlim keçirilib
11:00 05.05.2025
Azərbaycanda əlilliyi olan şəxslərin sosial müdafiəsi istiqamətində ardıcıl işlər aparılır
11:00 05.05.2025
Astanada 600-dən çox uşaq nadir fotomozaika portreti yaradıb
10:57 05.05.2025
" Vyetnam-Azərbaycan münasibətlərində irəliləyiş gözləyirik"
10:44 05.05.2025
Çərəzlərin hansı faydaları var ?
10:41 05.05.2025
Myanmada silsilə zəlzələlər qeydə alındı
10:34 05.05.2025
Ramin Məmmədov Vyetnama səfərə gedib
10:32 05.05.2025
Azərbaycanda əczaçılıq sənayesinə həsr olunmuş ilk beynəlxalq tədbir keçirilir
10:28 05.05.2025
İran Azərbaycan və Gürcüstana TRACECA çərçivəsində tranzit dəhliz yaratmağı təklif edir
10:26 05.05.2025
Roma Papası Fransiskin avtomobili Qəzzada səyyar tibb məntəqəsi kimi istifadə ediləcək
10:25 05.05.2025
Abşeron Milli Parkında “Konstitusiya və Suverenlik İli”nə həsr olunmuş tədbir keçirilib
10:17 05.05.2025
Türkiyə və Şimali Kipr liderləri “TECHNOFEST-2025”də Azərbaycan komandasını mükafatlandırıblar
10:11 05.05.2025
Sudanda üsyançılar Port Sudan aeroportuna PUA-larla hücum ediblər
10:05 05.05.2025
Azərbaycanın cüdo yığması İstanbulda keçirilən Avropa Kubokunu 7 medalla başa vurub
10:00 05.05.2025
“Nine Senses Fest” Beynəlxalq Yoqa Festivalının bağlanış mərasimi keçirilib
09:29 05.05.2025
Zaksenhauzen əsir düşərgəsində azərbaycanlı əsirlərə həsr edilmiş xatirə lövhəsi açılıb
09:14 05.05.2025
Belarusun Baş naziri Azərbaycana səfərə yollanıb
09:11 05.05.2025
Çilidə güclü zəlzələ baş verib
07:33 05.05.2025
İran 1 200 km uçuş məsafəsinə malik ballistik raketi uğurla sınaqdan keçirib
05:45 05.05.2025
Azərbaycan səfiri Əfqanıstanın Ətraf Mühit Agentliyinin rəhbəri ilə ikitərəfli əməkdaşlığı müzakirə edib
04:18 05.05.2025
Lavrov Pakistan XİN-ə Hindistanla nizamlamada yardım etməyə hazır olduğunu təsdiqləyib
00:22 05.05.2025
Bu gün görkəmli şair Əhməd Cavadın anadan olmasından 133 il ötür
00:03 05.05.2025
Bu gün Azərbaycanda “Xalçaçı Günü”dür
00:00 05.05.2025
Hamısı