Digər ölkələrdən əsas fərqi bilirsiz nədir? Bu ölkədə 48 əsas şəhər və hər şəhərin özünəməxsus maraqlı və qeyri-adi adət-ənənələri var. Lakin gəlin, ümumi toy adət-ənənələrindən danışaq.

Bildiyimiz kimi ölkə 19-cu əsrdə Fransanın əsarəti altında olub. Bundan təsirlənərək, ölkə həm xristian, həm də müsəlman təbəqəsinə bölünür, insanlar isə həm fransız, həm də ərəb dilində danışırdılar. Lakin Əlcəzair əhalisinin əksəriyyətini müsəlmanlardan təşkil edir. 

Ölkədə toy adət-ənənələri də digər müsəlman ölkələrində olan büsatlardan fərqlənmir. 

Əlcəzairlilər erkən nişanlanmaya adi yanaşsalar da,  ölkədə erkən evliliyə nadir hallarda rast gəlmək olur. Onlar toyu yay aylarında etməyə daha çox üstünlük verirlər.

İlk olaraq, bəy özü gələcək həyat yoldaşını seçir. Burada görüş yerinin mağaza, küçə, universitet və ya başqa bir toy olması heç bir əhəmiyyət kəsb etmir. Oğlan qızla tanış olduqdan sonra dərhal öz ailəsi ilə məsləhətləşir.  

Ailə razılığa gəldikdən sonra oğlanın anası qızın evinə gözəl bir hədiyyə göndərir. Əgər qız tərəf oğlan tərəfdən gələn bu ənamı qəbul edərsə, demək ki qızın da bu işdə könlü və razılığı var. O andan etibarən qız rəsmi olaraq o evin gəlini sayılır. Yox, əgər gəlin tərəf heç bir səbəb olmadan başqa birisinin də hədiyyəsini qəbul etmiş olarsa, bununla onun ailəsi bütün şəhərdə rəzil olur. 

Bundan sonra nişanlıların ailələri birlikdə şam yeməyinə toplaşır və toyun bütün təfərrüatlarını və bəyin rifahını müzakirə edirlər. Razılıqdan sonra rəsmi nikah üçün dövlət xidmətinə ərizə yazılır. Ərizə bir neçə gün və ya bir neçə ilə qədər də baxıla bilər. Hökumət razılaşarsa, yeni cütlük mərasimsiz imza atıb evlərinə gedirlər. Bundan sonra ailələr müzakirə üçün yenidən görüşürlər.

Onu da qeyd edim ki, bəzi ölkələrdə olduğu kimi burada da bütün tədarükləri bəy tərəf öz üzərinə götürür. Gəlinin geyimlərindən tutmuş bütün hədiyyələrə qədər bəyin ailəsinin öhdəliyində olur. Bunun üçün kişi yaxşı bir fidyə verməli və qıza böyük miqdarda gümüş zinət əşyaları hədiyyə etməlidir. 

Toydan bir gün əvvəl kəbin kəsmək üçün “Fatihə” adlanan ənənəvi mərasim baş tutur. Əlcəzairdə kəbin imamın evə dəvəti və kişilərin iştirakı ilə keçirilir. Bəy və gəlin evinin nümayəndəsi (adətən, ata) mehrdə (gəlinə toy hədiyyəsi) razılaşır (bu pul, zinət əşyası və bəyin var-dövlətindən asılı olaraq, başqa bir şey də ola bilər). Sonra imam  dua oxuyaraq, gəlinlə bəyi rəsmi olaraq Allah qarşısında ər-arvad elan edir. Heç bir şənlik olmadan, hər kəs öz evinə yollanır.

Kəbindən bir gün sonra, qadınlar qızı toya hazırlamaq üçün gözəllik salonuna aparırlar. Əlcəzairli gəlinlər dekolteli geyimləri çox sevdiyindən toyda bir saatdan bir, azı 7-12 paltar dəyişirlər. Varlı təbəqə gəlinlikləri tikdirir, qismən aşağı təbəqə isə kirayə götürürlər.

Əlcəzair toyunda gəlinlər toyda çoxlu qızıl zinət əşyaları taxırlar, həm də onlar çox parlaq makiyajı sevirlər. Bu səbəbdən bəyin toydan sonra xanımını tanımamaq kimi bir hal yaşaması bu ölkədə adidir. Çünki gəlinlər toylarında  tanınmayacaq qədər çoxlu makiyaj edərlər.

Şənlikdə əsas təamlar  yeməklər yox, kiçik şirniyyatlar hesab olunur. Girişdə hər bir qonağa şirniyyatlar təqdim olunur. Toy masası ənənəvi sayılan kuskus, hrira şorbası, salat, şirniyyat və alkoqolsuz içkilərdən ibarət olur.

Bütün qonaqlar toplandıqdan sonra yeni evlənənlər mərasimə daxil olduqda hər kəs onlarla şəkil çəkdirmək üçün tələsirlər. Bəzən gəlini xüsusi taxtda aparıb üzərinə də qızılgül ləçəkləri səpirlər. 

Qonaqlar içində üstünlük əsas qocalar və uşaqlar sayılır.  Onlar nə qədər çoxluq təşkil etsələr, toy mərasimi bir o qədər şən və samballı keçir. Yəni, bir sözlə dillərə dastan olar.

Əlcəzair toyları, adətən səhərə qədər davam edir. Hətta bəzən qonaqların bu səbəblə səhhətləri pisləşir. Toy mərasiminı 1000-dən çox qonaq ziyarət edə bilər. Bəzi ərazilərdə isə bütün kənd camaatı gəlinin paltarlarına, zinət əşyalarına baxmaq üçün toya yığışır. 

Bilirdinizmi Əlcəzairin  bizlərlə oxşar toy adəti var? 

Gəlin ata evindən bəylə çıxarkən, qızın atası əlini qapının ağzına qoyar və gəlin onun əlinin altından keçərək, atası evini tərk edər.

Uzun illər keçsə də, Əlcəzair öz qədim toy adət-ənənələrini müasir dövrə daşıyaraq onları müqəddəs bir ritual kimi qoruyub saxlayır.