Vezuvi püskürməsi insan beynini şüşəyə necə çevirib?

Maraqlı 21:03 28.02.2025

Alimlər 79-cu ildə Vezuvi vulkanının püskürməsi zamanı dağılan qədim Herculaneum şəhərindəki qazıntılar zamanı qəribə bir tapıntı aşkar ediblər.

Kişinin kəllə qəfəslərinin qalıqlarında qara, parıldayan fraqmentlər tapılıb. Alimlər bunun insan beyninin şüşəyə çevrildiyini müəyyən ediblər. 

“EDnews” xəbər verir ki, araşdırma nəticələri "Scientific Reports" jurnalında dərc olunub.

Vitrifikasiya (orqanik maddənin şüşəyə çevrilməsi) kimi tanınan bu fenomen yüksək temperaturda püskürən vulkanik buludun təsiri ilə baş verib. Həmin buludun temperaturu ən azı 510°C-yə qədər yüksəlib. İsti kül dərhal orqanik toxumaları yandırıb, sürətli soyuma isə bu effekti möhkəmləndirib.

"Yaranan şüşə, beyin toxumasının bioloji materialını və mikrostrukturlarını qoruyaraq saxlayıb. Yalnız ağacın vitrifikasiya olunduğu nadir hallarda orqanik şüşə meydana gəlir – bunlar da Herkulaneum və Pompeydə tapılıb. Lakin dünyada heç vaxt insan və ya heyvanın şüşəyə çevrilmiş orqanik qalıqları aşkar edilməyib", – Neapol Universitetinin antropoloqu Pyer Paolo Petroni izah edir.

Arxeoloqlar 1960-cı illərdə Kollegiya Avgustalılar binasında tapılmış kişinin cəsədini araşdırıblar. O, ehtimal ki, kollegiyanın mühafizəçisi olan bir gənc olub.

Cəsəd 2018-ci ildə yenidən tədqiq edilib – bu zaman alimlər onun kəllə qəfəslərində parıldayan qara fraqmentləri aşkar ediblər.

"Bu cəsədin olduğu otaqda işləyirdim, o zaman işıq altında vulkanik kül içərisində kiçik şüşə bənzər hissəciklər gördüm. Əllə toxunduğumda onlar obsidianı – təbii vulkanik şüşəni xatırladırdı", – Petroni deyir.

Lakin həqiqi obsidianın əksinə olaraq, fraqmentlər kövrək olub və asanlıqla dağılırmış. Kimyəvi analizlər, onların insanın sinir toxumasına xas olan zülallar və yağ turşuları ehtiva etdiyini təsdiqləyib.

Qalıqların analizi göstərir ki, Herkulaneumda olan bütün qurbanlar dərhal həyatını itirib. Beyni şüşəyə çevrilmiş kişi, çox güman ki, fəlakətin ilk dəqiqələrində ölüb və təhlükənin fərqinə varmağa belə vaxt tapmayıb.

“Xatirələr işığında Heydər Əliyev” -in təqdimatı keçirildi

Xəbər xətti

World Boxing-dən Məcburi Gender Testi Qərarı: İdmanda Yeni Mübahisə
13:07 31.05.2025
Simonyanın “300 min azərbaycanlı” açıqlaması Ermənistanda narahatlıq doğurub
13:01 31.05.2025
Bakı-Vaşinqton təmasları intensivləşir: ABŞ Azərbaycanın strateji rolunu tanıyır
12:55 31.05.2025
“Uitkoff planı” rədd edilsə, HƏMAS tamamilə məhv ediləcək"
11:47 31.05.2025
ABŞ Ukraynanı Rusiya ilə danışıqlarda iştiraka məcbur edə bilər
11:39 31.05.2025
"Gəncənin bombalanması Ermənistanın hərbi-siyasi rəhbərliyinin göstərişi ilə həyata keçirilib "
10:50 31.05.2025
Senator Stiv Deyns Bakı-Yerevan sülh prosesinə ABŞ-ın dəstəyini bir daha ifadə etdi
10:21 31.05.2025
Azərbaycan və Dominikan Respublikası arasında diplomatik təhsil sahəsində əməkdaşlıq müzakirə olunub
10:17 31.05.2025
Ukrayna Türkiyədən hava hücumundan müdafiə sistemləri istədi
10:16 31.05.2025
"Qiyamət günü radiostansiyası"ndan iki sirli mesaj gəlib
10:10 31.05.2025
Can Pyero Qasperini "Roma"da
09:48 31.05.2025
"Fənərbaxça" iki ulduz futbolçu ilə yollarını ayırdı
09:11 31.05.2025
Bazarda keyfiyyətsiz günəbaxan yağları: Bu markalara diqqət edin!
09:05 31.05.2025
Türkiyə və Gürcüstandan olan din xadimlərinin Şuşaya səfəri başlayıb
09:04 31.05.2025
İranda tələbələr qazdan zəhərləndi: Universitet yataqxanasında təhlükəli hadisə
08:12 31.05.2025
Ərdoğan Zelenski ilə telefon danışığı aparıb
07:51 31.05.2025
Tramp Maskı qeyri-adi hədiyyə ilə yola saldı
07:47 31.05.2025
UEFA Çempionlar Liqasında final həyəcanı: PSJ "İnter"lə üz-üzə gəlir
07:33 31.05.2025
Alkoqol içəndə üzünüz qızarır? - Həkim təhlükə barədə xəbərdarlıq etdi
01:55 31.05.2025
Qədim mayalıların yeni sirri ortaya çıxdı
01:06 31.05.2025
Erməni Diasporunun Qaranlıq Tarixi: Yalanlar, Lobbiçilik və Azərbaycan Həqiqətləri
17:36 30.05.2025
"Qlobal Cənub QHT Platformasının yaranması fövqəladə hadisədir"
16:06 30.05.2025
Bələdiyyələrin vahid informasiya sisteminin yaradılması haqqında təklif qəbul olundu
13:42 30.05.2025
Nigeriyada 60-dan çox terrorçu zərərsizləşdirilib
13:05 30.05.2025
"Türkiyənin davamlı dəstəyinə ümid edirik"
12:57 30.05.2025
ABŞ Rusiya və Ukrayna arasında danışıqların ikinci raundunda iştirak etməyəcək
11:57 30.05.2025
"Xorvatiya ilə siyasi dialoqumuz əməkdaşlığımızı genişləndirmək üçün yaxşı zəmin yaradır"
11:21 30.05.2025
Daxildə Birlik, Xaricdə Etibar – Azərbaycanın Müstəqillik Formulu Oğuz Mirzə yazır...
11:21 30.05.2025
Azərbaycan millisi finalın bir addımlığında Dünya çempionatında həyəcanlı yarımfinal
10:52 30.05.2025
Azərbaycan və Çin arasında vizasız rejimə dair saziş təsdiqləndi
10:40 30.05.2025
HƏMAS Uitkoffun atəşkəs planını qəbul etmədi
10:31 30.05.2025
" İran və ABŞ arasında nüvə proqramı ilə bağlı fikir ayrılıqlarının həlli istiqamətində razılıq əldə olunmayıb"
10:27 30.05.2025
"Əmək bazarında fundamental dəyişikliklər baş verir"
10:08 30.05.2025
Azərbaycan və Pakistan ədliyyə sahəsində əməkdaşlığı genişləndirmək niyyətindədir
09:30 30.05.2025
Rusiya Zaporojyedə hava hücumları həyata keçirdi
09:15 30.05.2025
Pakistan-Əfqanıstan sərhədində qanlı toqquşma baş verib
08:58 30.05.2025
Azərbaycan Almaniya ilə yaşıl enerji sahəsində əməkdaşlıq imkanlarını müzakirə edir
08:56 30.05.2025
HƏMAS ABŞ-ın atəşkəs planını rədd etdi: "Əsas tələblərimiz yerinə yetirilmir"
08:32 30.05.2025
Di Mariya doğma klubuna qayıtdı
08:21 30.05.2025
Baydenin əvəzinə ABŞ-ni kim idarə edib? - Hökumət araşdırma aparır
08:03 30.05.2025
Hamısı