Vezuvi püskürməsi insan beynini şüşəyə necə çevirib?

Maraqlı 21:03 28.02.2025

Alimlər 79-cu ildə Vezuvi vulkanının püskürməsi zamanı dağılan qədim Herculaneum şəhərindəki qazıntılar zamanı qəribə bir tapıntı aşkar ediblər.

Kişinin kəllə qəfəslərinin qalıqlarında qara, parıldayan fraqmentlər tapılıb. Alimlər bunun insan beyninin şüşəyə çevrildiyini müəyyən ediblər. 

“EDnews” xəbər verir ki, araşdırma nəticələri "Scientific Reports" jurnalında dərc olunub.

Vitrifikasiya (orqanik maddənin şüşəyə çevrilməsi) kimi tanınan bu fenomen yüksək temperaturda püskürən vulkanik buludun təsiri ilə baş verib. Həmin buludun temperaturu ən azı 510°C-yə qədər yüksəlib. İsti kül dərhal orqanik toxumaları yandırıb, sürətli soyuma isə bu effekti möhkəmləndirib.

"Yaranan şüşə, beyin toxumasının bioloji materialını və mikrostrukturlarını qoruyaraq saxlayıb. Yalnız ağacın vitrifikasiya olunduğu nadir hallarda orqanik şüşə meydana gəlir – bunlar da Herkulaneum və Pompeydə tapılıb. Lakin dünyada heç vaxt insan və ya heyvanın şüşəyə çevrilmiş orqanik qalıqları aşkar edilməyib", – Neapol Universitetinin antropoloqu Pyer Paolo Petroni izah edir.

Arxeoloqlar 1960-cı illərdə Kollegiya Avgustalılar binasında tapılmış kişinin cəsədini araşdırıblar. O, ehtimal ki, kollegiyanın mühafizəçisi olan bir gənc olub.

Cəsəd 2018-ci ildə yenidən tədqiq edilib – bu zaman alimlər onun kəllə qəfəslərində parıldayan qara fraqmentləri aşkar ediblər.

"Bu cəsədin olduğu otaqda işləyirdim, o zaman işıq altında vulkanik kül içərisində kiçik şüşə bənzər hissəciklər gördüm. Əllə toxunduğumda onlar obsidianı – təbii vulkanik şüşəni xatırladırdı", – Petroni deyir.

Lakin həqiqi obsidianın əksinə olaraq, fraqmentlər kövrək olub və asanlıqla dağılırmış. Kimyəvi analizlər, onların insanın sinir toxumasına xas olan zülallar və yağ turşuları ehtiva etdiyini təsdiqləyib.

Qalıqların analizi göstərir ki, Herkulaneumda olan bütün qurbanlar dərhal həyatını itirib. Beyni şüşəyə çevrilmiş kişi, çox güman ki, fəlakətin ilk dəqiqələrində ölüb və təhlükənin fərqinə varmağa belə vaxt tapmayıb.

Tatların yaşadığı kənddə nələr gizlədilib?

Xəbər xətti

"Tramp Türkiyəyə gəlsə, Putinin də gələcək"
17:23 26.06.2025
"ABŞ İranla müharibədə heç nə əldə etməyib"
17:09 26.06.2025
İzmirdəki meşə yanğını söndürüldü
16:53 26.06.2025
"Hörmüz boğazının bağlanması böyük bəlalara səbəb ola bilər"
16:38 26.06.2025
"Ermənistan yalnız sülhə əməl etdiyi təqdirdə təcriddən çıxa bilər" -Müsahibə
16:19 26.06.2025
Əli Xamenei İran xalqını təbrik etdi
16:02 26.06.2025
Floridada Tornado evləri "yıxdı"
15:48 26.06.2025
Etiketlə yarışıb, reklamla vuruşanlar – rəqabət qaydalarını kimlər pozub?
15:31 26.06.2025
"Azərbaycan Ordusunun NATO səviyyəsinə yüksəlməsindən qürur duyuruq"
15:06 26.06.2025
Futbolçular arasında dava düşdü
14:50 26.06.2025
"Qiyamət günü" radiostansiyası qəfil aktivləşdi
14:34 26.06.2025
Aİ liderlərinin ənənəvi görüşü başlayır
14:20 26.06.2025
“Azərbaycan ŞƏT ilə əməkdaşlığın dərinləşdirilməsinə xüsusi önəm verir”
14:03 26.06.2025
Şimali Koreya Rusiyaya əlavə qoşun göndərə bilər
13:47 26.06.2025
"Qalatasaray" David Alabanın agenti ilə danışıqlara başladı
13:34 26.06.2025
Moskvada Maqsud İbrahimbəyovun xatirə gecəsi keçirilib
13:17 26.06.2025
Türkiyə Müdafiə Nazirliyi Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 107-ci ildönümünü təbrik edib
13:02 26.06.2025
İlham Əliyev Pezeşkianı Azərbaycana dəvət etdi
12:59 26.06.2025
Milyonçular hara köçür?
12:43 26.06.2025
"Daşnaksütun" rəhbərliyinin nümayəndəsi iki ay müddətinə həbs edilib
12:33 26.06.2025
FTB İrana uğursuz zərbələrlə bağlı məlumatları KİV-ə sızdıran şəxsi axtarır
12:07 26.06.2025
Azərbaycan lideri Pezeşkianı təbrik edib
11:45 26.06.2025
Xankəndidə Silahlı Qüvvələr Günü münasibətilə hərbçilərin yürüşü keçirildi
11:20 26.06.2025
BAMF Azərbaycan ordusunu təbrik etdi
10:59 26.06.2025
Çində daşqın nəticəsində altı nəfər həlak olub
10:34 26.06.2025
Hərbi Parada başlanğıc Prosesindən -FOTOLAR
10:14 26.06.2025
Azərbaycan nefti bahalaşdı
10:08 26.06.2025
İsrail ordusunun zərbələri nəticəsində Qəzzada 80 nəfər həlak olub
09:54 26.06.2025
Mehriban Əliyeva Silahlı Qüvvələr Günü münasibətilə paylaşım etdi
09:07 26.06.2025
Gəlin tartiximizə, mədəniyyətimizə, mədəni irsimizə məsuliyyətlə yanaşaq
09:02 26.06.2025
NATO sammiti Ukraynanın vəziyyətini yaxşılaşdırmayacaq
08:35 26.06.2025
Niderland kraliçası Trampı yamsıladı
08:12 26.06.2025
İŞİD lideri Livanda tutuldu
07:38 26.06.2025
"CNN-nin jurnalistini "iti qovan kimi" qovmaq lazımdır"
07:26 26.06.2025
Yerin fırlanma sürəti artır
06:54 26.06.2025
Qitələrdən biri parçalana bilər
06:31 26.06.2025
Xırçıldayan qidalarla arıqlama arasında əlaqə müəyyən edilib
05:56 26.06.2025
Azərbaycanda Məhərrəm ayı başladı
05:29 26.06.2025
Tehranı tərk edənlər geri dönür
04:51 26.06.2025
Dördüncü ixtisar dalğası: "Microsoft"un oyun bölməsində nə baş verir
04:36 26.06.2025
Hamısı