“The Arabic Post” İran və Livanın sağlam nəşrlərinə istinadən xəbər verir ki, İsrail Hizbullahdan qoşunlarını İsrail sərhədindən 20 km uzaqlığa, Litani çayının o tayına çəkməsini tələb edərək, böyük hərbi əməliyyat keçirəcəyi ilə hədələyir. Qeyd edək ki, bununla bağlı bir sıra görüntülər də ortaya çıxıb. İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusundan (SEPAH) bir mənbə nəşrə bildirib ki, İranın “Qüds” qüvvələrinin komandanı Esmail Qaani bu yaxınlarda Hizbullahın baş katibi Həsən Nəsrullaha baş çəkib və onunla Livanın cənubunda və İsrailin şimal sərhədində baş verən son hadisələri müzakirə edib.
Livan və İsrail arasında yaxın bir zamanda bir eskalasiya gözlənilə bilərmi? Bu vəziyyətdə Yaxın Şərqdəki situasiya necə dəyişəcək?
Orta Doğu Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Sədrəddin Soltan Ednews-a açıqlamasında bildirdiki, İsrailin məqsədi Livanla şərti sərhəddə bir sədd yaratmaqdır.
“İsrail ilə Livan arasında sərhəd məsələsinin həll edilməməsi tərəflər arasında qeyri-müəyyənliklərin yaranmasına səbəb olur. İsrail təhlükəsizlik üçün Livanı şərti sərhədlərindən bir qədər geridə durmağı tələb edir. Bunun üçün 20 kilometrlik sədd ilə İsrail, Livan tərəfindən gözlənilən təhlükəsizlik zonası yaratmaq məqsədindədir. Belə olan şəraitdə Hizbullah qüvvələri həmin ərazidən, yəhudi dövlətinin təhlükəsizliyini təhdid edə bilmir. Uzaqmənzilli raketlərin isə Hizbullahda olmadığı aşkarlanıb. Belə olduğu halda yaxın mənzilli raketlər ilə vurmaq imkanı çətin olur. Ona görə də İsrail Livana sərhədlərdən uzaqlaşmağa və bu şərtə əməl etməyəcəyi təqdirdə həmin sanitar zolağı, Livan tərəfindən özünə qalxan ərazini antiterror əməliyyatı keçirməklə təmin etmək niyyətindədir. Hizbullah İran hakimiyyətinin yaratdığı bir qurumdur və əsas hədəfi İran hakimiyyəti kimi İsrailin dünya siyasi xəritəsindən məhv edilməsi xəttini həyata keçirməkdir. Bu ənənəvi olaraq İsraillə Livan arasında münasibətlərin gərgin qalmasına səbəb olur".
Siyasi şərhçi baş verən gərginliklər tərəflərdən ən çox İran hakimiyyətinin xeyrinə olduğunu söyləyib:
“Oktyabrın 7-də Həmas İsrailə hücum edəndən sonra Husi, Hizbullah və bunun kimi digər silahlı qruplaşmalar İsrailə qarşı müharibəyə qoşulduqlarını bildiriblər. Məsələn, Şeyx Nəsrullahın müharibədən 3 gün sonra çıxış edəndə bildirib ki, çoxları bizim İsrailə müharibə elan edəcəyimizi gözləyir, ancaq biz müharibəyə ilk gündən qoşulmuşuq. Ona görə də eskalasiya mövcuddur. Lakin Livan israil hökuməti arasında 20 kilometr sərhəd təhlükəsizlik zolağının yaradılması ilə bağlı razılaşma əldə edilməsə o zaman Israilin bölgədə aksiya keçirməsi istisna edilmir. Bu isə vəziyyəti daha da gərginləşdirir. Bu gərginləşmə isə ilk növbədə Tehran hakimiyyətinin xeyrinə olacaq, çünki regionda münaqişələr nə qədər çox uzanırsa, həll edilmirsə, Tehran hakimiyyəti bir o qədər regionda özündə güc toplayır və daxili problemlərə diqqəti yayındırır.
Hadisələr onu deməyə əsas verir ki, Livan, İran və Husilər bütövlükdə bu tip hərəkətləri ilə HƏMAS-ın Qəzza zolağından birdəfəlik çıxmasının qarşısının alınmasına, və yaxud Fələstində silahlı hərbi qruplaşmalara yönələn əməliyyatlara qarşı hesablanıb. Başqa sözlə həm Livandakı Hizbullah, həm İran İnqilab Keşikçiləri qvardiyası, həm də Husilər və s. İslam Müqavimət hərəkatı adı altında HƏMAS-ın regionda qalmasına və İsraili danışıqlara məcbur etməyə çalışırlar. Hərçənd sonda isə bu HƏMAS-ın, Hizbullahın, Husinin deyil, İranın uğru sayılacaq. Ona görə də İran proksi qüvvələr vasitəsi ilə regionda, İsrail ilə vəziyyəti gərginləşdirir. Bu isə Yaxın Şərqdə vəziyyətin gərgin olaraq qalmasına təsir göstərir”.
Əkbər Novruz
