İqlim böhranı ümumi problem olsa da, onun təsirləri insanlar arasında bərabər paylanmır. Statistikalar göstərir ki, qadınlar, qızlar iqlim dəyişikliyinin təsirlərinə kişilərə nisbətən daha çox məruz qalırlar.
Bu gün hamımız müşahidə edirik ki, iqlim dəyişikliyi gender bərabərsizliyini daha da dərinləşdirir.BMT-nin araşdırmalarına görə,hava şəraitinin cəmiyyətə mənfi təsir etməsi nəticəsində bərabərsizliklər daha da dərinləşir: zorakılıq artır, qızlar məktəbdən çıxarılır, erkən evləndirilir,evlərini tərk edən qadınlar və qızlar cinsi istismar və alver riskinə daha çox məruz qalırlar.
“Kimlərin daha çox təsirləndiyini və kimlərin iqlim böhranının təsirinə ən çox məruz qaldığını nəzərdən keçirəndə görürük ki, bundan daha çox qadınlar əziyyət çəkir”- BMT-nin Baş Katibinin İqlim Fəaliyyəti və Ədalətli Keçid üzrə Xüsusi Məsləhətçisi Selvin Hart CNN-ə bildirib.
“Və təəssüf ki, bizim siyasətlərimiz və strategiyalarımız bu problemi həll etmək üçün uyğun deyil”- S.Hart əlavə edib.
Cinsiyyət və iqlim dəyişikliyi arasındakı fərqi araşdırmaq üçün biz yeddi fərqli Cənubun ölkəsində olan qadın və qızlarla danışan yeddi qadın fotojurnalistlə əməkdaşlıq edib və onların qarşılaşdıqları çətinlikləri qələmə alıb.
Bu layihə insan fəaliyyəti nəticəsində yaranan iqlim böhranının onların həyatlarını necə alt-üst etdiyini müxtəlif yollarla vizual olaraq nümayiş etdirir, amma eyni zamanda onların bununla necə mübarizə apardıqlarını da göstərir. Hər şəkil sürətlə dəyişən iqlim şəraitində daha yaxşı bir həyat yaşamaq uğrunda aparılan mũbarizəni əks etdirir.
I Bölmə : Nigeriyada qızların təhsil həyatı
BMT Uşaq Fondunun (UNICEF) məlumatlarına görə, Nigeriyada 5- 14 yaş arasında olan 10 milyondan çox uşaq məktəbə getmir. Xüsusilə, ölkənin şimal-şərq və şimal-qərb əyalətlərində qızların yarısından az hissəsi təhsil alır.
BMT agentliyinin məlumatına görə, bu təhsil böhranı yoxsulluq, coğrafiya və gender ayrı-seçkiliyi kimi amillərin nəticəsidir. Lakin,bu amillərdən ən aktualı iqlim böhranıdır.
Nigeriya getdikcə istiləşir , quraqlıq artır, sel, torpaq sürüşmələri kimi təbiət hadisələri daha şiddətli və daha tez-tez baş verir. İqlim dəyişiklikləri uşaqların məktəbə getməsini də çətinləşdirir. Sərt hava şəraiti ilə mübarizə aparan əhali, bəzən uşaqlarını ailəyə yardım etmələri üçün əlavə pul qazanmağa cəlb edirlər ki, bu da onların təhsil almasına maneə yaradır. Üstəlik bəzi icmalar qızların təhsil alma fikrini dəstəkləmirlər, bu səbəbdən onlar ən çox zərər çəkənlər hesab edilir.
“Brukinqs” İnstitutunun araşdırmalarına əsasən, hər il məktəbdə təhsil alan qızın ölkəsinin iqlim fəlakətlərinə qarşı dayanıqlılığı artır. Bu, iqlimlə əlaqəli fəlakətlərə qarşı həssaslıq göstəricisində 3,2 bal artımına bərabərdir. Bu da o deməkdir ki, qızların təhsili, ölkələrin iqlim dəyişikliyinə qarşı daha davamlı olmağına kömək edir.
Zariya şəhərində qızların təhsilini dəstəkləyən mərkəz, onlarım təhsilini davam etdirməyinə kömək edən proqramlar həyata keçirir. Bundan əlavə, onlara hava şəraitinin təsirləri ilə necə mübarizə aparacaqları barədə təlimlər təklif edir. Bu təşəbbüslər, qızların təhsilini davam etdirməyinə, həmçinin dəyişən iqlim şəraitinə daha rahat uyğunlaşmağına dəstək olur.
“Qızların Təhsil Mərkəzi”-nin direktoru Həbibə Məhəmməd bildirib:
“Qızların iqlim dəyişikliyi və onun təsirlərini necə azaltmaq barədə məlumatlandırılması onlara ekstremal vəziyyətlərdə özlərini necə qoruyacaqlarını öyrənmələrinə və gələcəkdə bu cür vəziyyətlərlə qarşılaşdıqda necə davranmalarını lazım oldugunu bilməkdə kömək edəcək.
Müəllif: Taivo İna
Mənbə: CNN
Azərbaycan Dilinə Tərcümə: Mədinə Məmmədova
