ABŞ-la İran arasında gərginlik Ağ Evə qədər sirayət edə bilib. 2021-ci ilin oktyabr ayında ABŞ-ın milli təhlükəsizlik üzrə müşaviri Con Boltona qarşı İran İslam İnqilabı Keşikçilər Korpusu (SEPAH) üzvlərinin iddia edilən sui qəsd cəhdi artıq bu gün ABŞ məhkəməsinin qərarı ilə bir daha təsdiqlənib. Belə olan halda iki rəqib ölkə arasında gərginlik daha da artıb. 

Ednews-a açıqlamasında məsələyə aydınlıq gətirən ABŞ-ın Azərbaycandakı keçmiş səfiri Metyu Brayza sui-qəsd cəhdinin həm də ABŞ-ın keçmiş dövlət katibi Mike Pompeoya da qarşı həyata keçirildiyi haqqındakı iddialardan da danışıb.

“Baş verdiyi iddia edilən hadisə və məhkəmənin bu əsasda çıxardığı son qərarı həqiqətən də günün ən maraqlı mövzusudur. Məsələ bundadır ki, sui-qəsdin təkcə sabiq MT məsləhətçisi Con Boltona qarşı deyil, həm də keçmiş dövlət katibi Mayk Pompeoya da qarşı edildiyi bildirilir”.

Diplomat həmçinin sui-qəsdin səbəbini izah edərək, bunun 2020-ci ilin yanvar ayında ABŞ tərəfindən qətlə yetirilən iranlı general Qasım Süleymani ilə əlaqəli olduğunu da deyib.  Buna baxmayaraq, keçmiş səfir iddialarla bağlı heç bir fikrin olmadığını da əlavə edib. 

“Düzünə qalsa nə Bolton, nə də Pompeoya qarşı edilən sui-qəsd cəhtləri barədə heç bir fikrim yoxdur. Hətta bunun nədən qaynaqlanması belə məndə hər hansı bir fikir yarada bilmir. Lakin əgər ABŞ məhkəməsi bu barədə qərar çıxarıbsa, demək ortada mütləqdir ki, hansısa proseslər baş verib”. 

Metyu Brayza həmçinin hadisələrin gedişatı fonunda İranın ABŞ-dan gözləntilərindən də danışıb. O, qeyd edib ki, İran Ağ Evlə Birgə Hərtərəfli Fəaliyyət Planını bir daha müzakirə etmək niyyətində olsa da, buna mane olan qüvvələr mövcuddur. 

“Nə qədər ki, ABŞ SEPAH-ı terrorçu siyahısında saxlayıb, tərəflər arasında danışıqların baş tutması bir o qədər mürəkkəb olacaq. İranın tələbi və ya istəyi bu ola bilər ki, ABŞ-la İranın birbaşa nüvə məsələsinə aid olan Birgə Hərtərəfli Fəaliyyət planı barədə danışıqlarda iştirak etsin. Lakin bilirsiniz ABŞ-da Republikaçılar partiyası ilə Ağ Ev arasında çox gərgin münasibətlər mövcuddur və Baydenin bu barədə addım atması daxildə ona qarşı ciddi narazılığa səbəb ola bilər”. 

Bundan əlavə diplomat Ukrayna rəhbərliyinin rusların dünyada təcrid edilməsi ilə bağlı son verdiyi bəyanatdan danışaraq, ABŞ-ın İran vətəndaşlarına qarşı hər hansı bir qadağanın tətbiqindən də söz açıb.  

“Düzdür, Ukrayna hökuməti rus vətəndaşlarının turist vizasından məhrum edilməsi ilə bağlı ABŞ və Aİ-yə müraciət edib. Hətta bu müraciətə Finlandiya və Estoniya müsbət cavab verib. İran vətəndaşlarına gəlincə, düşünmürəm nə ABŞ, nə də Aİ onların Qərb ölkələrinə girişinə hər hansı bir qadağa qoysun”.

Elnur Ənvəroğlu