Rusiya və Azərbaycan arasında ortaq bir mövqe var ki, bu da regionun təhlükəsizliyinin yerli nümayəndələrin əlində olması ilə bağlıdır və xarici amillər bu sahədə öz fəallığını minimuma endirməlidir. Çünki bu, qeyri-sabitləşdirici amil ola bilər. Biz Azərbaycanın Müdafiə Nazirliyinin erməni-fransız hərbi texnika tədarükü ilə bağlı reaksiyasını görürük. Münasibətlər daha da mürəkkəbləşir və fransız-erməni münasibətlərinə gəldikdə isə, bəli, onların tarixi keçmişi var, Fransada böyük bir erməni diasporası yaşayır. Doğrudan da, bu diaspora Ermənistanı dəstəkləyir, amma burada sual təkcə fransız tərəfinin deyil, həm də ABŞ-ın hansı rol oynadığında durur. Çünki biz görə bilərik ki, ABŞ-ın Ermənistan nümayəndəsi ilə görüşündən sonra Avropanın hansısa müşahidə təşkilatı meydana çıxır; amerikalılar Ermənistanda bir sıra görüşlər keçirdikdən sonra müvafiq fransız silahları tədarük olunur. Mənə elə gəlir ki, burada Fransa ABŞ-ın regiondakı siyasətini həyata keçirir. Burada regiona müəyyən nəzarət sualı var və Ermənistan Qərbin bu qlobal siyasətinin bir hissəsidir. Bu, KTMT ilə münasibətlərin pisləşməsi, Ermənistanda Rusiya kontingentinin mövcudluğu məsələləri və s. ilə bağlıdır. Biz təkcə fransız-erməni əməkdaşlığını nəzərdən keçirə bilmərik, burada Qərbin Rusiya ilə qarşıdurma çərçivəsindəki münasibətlərini kompleks şəkildə nəzərdən keçirmək lazımdır, burada Ermənistan Qərb ölkələri tərəfindən sadəcə mübadilə valyutası kimi istifadə olunur.

Qərbin silahla təchiz etməsi faktı ilə yanaşı, Ermənistan KTMT-dən çıxmaqla təhdid edir, heç bir konkretlik...
Ermənistanın KTMT-dən çıxması məsələsi - müvəqqəti məsələdir. Ermənistanda Rusiyanı KTMT-nin Ermənistanı müdafiə etməməsi ilə bağlı müəyyən ittihamlar irəli sürülür, lakin 2018-ci ildə Paşinyanın hakimiyyətə gəlişi KTMT rəhbərinin həbs olunması ilə müşayiət olunurdu. Yəni, bütün hadisələrdən əvvəl Ermənistan rəhbərliyinin belə bir quruma münasibəti spesifik idi, buna görə də bu, müəyyən bir vektordur. Məqsəd budur: bir tərəfdən, biz rəsmi olaraq KTMT-dən çıxmırıq, KTMT-nin ali rəhbərliyinin iştirak etdiyi tədbirləri ziyarət etmirik, laqeydlik göstəririk, digər tərəfdən isə bu təşkilatı diskreditasiya edirik. Təhlükəsizlik strukturu daim qeyri-müəyyən vəziyyətdə qala bilməz. Bu baxımdan, V.V.Putin tərəfindən irəli sürülən Avrasiya təhlükəsizliyi ilə bağlı təklifləri və bu sahədə dayanıqlı olan belə bir konsepsiyanın işlənib hazırlanmasının zəruriliyini nəzərə almaq lazımdır. Təbii ki, Cənubi Qafqaz ölkələrindən biri dominant tərəfdaş axtarışında olarkən, region ölkələrinin sakitliyindən danışmaq çox çətindir. Əminəm ki, bu narahatlıq yalnız Azərbaycan deyil, həm də İran Respublikası və digər ölkələr tərəfindən ifadə olunur.

Rusiya Elmlər Akademiyasının Şərqşünaslıq İnstitutunun elmi işçisi, "Cənubi Qafqaz" Elmi Tədqiqat Mərkəzinin direktoru Zurab Kanançev