Xəbər verdiyimiz kimi bu ilin aprel ayında istehlak qiymətləri indeksi mart ayına nisbətən 101,0 %, ötən ilin aprel ayı ilə müqayisədə 113 % olub. Cari ilin aprel ayında əvvəlki aya nisbətən ayrı-ayrı ərzaq məhsullarından daha çox bahalaşma ərzaq və tütün məhsullarnın qiymətlərində müşahidə olunub.
Müşahidə edilən vəziyyətlə bağlı Ednews-a danışan iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli hesab edir ki, ölkədə bahalaşmaya təsir xaricdən asılılıqdır.
“Dünyada bahalaşma 2020-ci ildə sürətlənib. Çünki pandemiya loqistik xətlərin qırılmasına və yükdaşımanın kifayət qədər bahalaşmasına gətirib çıxarıb. Bununla da dünyada ərzaq indeksi artıb. 2020-21 ci illərdə də bu artım 18 faiz yüksəlib. Amma 2022-ci il bahalaşmaya daha bir başqa səbəb Rusiya-Ukrayna müharibəsinin vüsət alması səbəb oldu. Çünki iki ölkə böyük ərzaq məhsullarının ixracı ilə məşğuldur. Müharibənin dünya üzrə təsiri bahalaşmadakı 20 faizə yüksəlib. Azərbaycanda bahalaşmadan yan keçə bilmədi. Ölkəmizdə qiymətlərin artımına başlıca səbəb xarici bazardan asılılıqdır. Ərzaqların 50 faiz özümüz istehsal ediriksə, yarısı xaricdən idxal olunur. Elə məhsullar var ki, təmamən xaricdən gəlir. Məsələ bitki yağının 95 faizi xaricdən idxal olunur”.
Bahalaşmanın çıxış yolları haqqda danışan Natiq Cəfərli hesab edir ki, bu ancaq yerli istehsalı artırmaqla ola bilər.
“Bahalaşmanın çıxış yolları yerli istehsalın artımıdır. Amma buna zaman və böyük investisiyalar lazımdır. Əgər bunu qısa vaxt ərzində həll etmək lazımdırsa, bu zaman dövlət əlindəki alətlərdən istifadə edərək bahalaşmaya təsir edə bilər. ƏDV, gömrük rüsumlarında edilən dəyişikliklərlə bunu əldə etmək olar”.
Bəs maaşlar necə? Bahalaşmanın fonunda qalan vətəndaşın tək ümidi maaşların artırılmasıdır.
Natiq Cəfərli düşünür ki…
“Təəssüf ki, hələ maaş və təqaüdlərin artırılması haqqında heç bir dəyişiklik yoxdur. Ola bilər ki, may ayının sonu iyunun əvvəli büdcəyə baxılsa, maaş və təqaüdlərdə cidi dəyişiklik görə bilərik”.
Ləman Abbaslı
