İyul ayında bir neçə əcnəbi tələbə AIESEC beynəlxalq təşkilatının dəstəklədiyi könüllülər proqramı çərçivəsində Azərbaycana səfər edib. 6 həftə ərzində onlar gender bərabərliyi və ekosistemin qorunması problemlərini əhatə edən 2 sosial layihədə iştirak ediblər. Bəzi ictimai iclaslar Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondu (BAMF) və AIESEC tərəfindən birlikdə təşkil edilib və Fondun ofisində keçirilib.

Proqram çərçivəsində BAMF 9 ölkədən (İtaliya, Portuqaliya, Serbiya, Ukrayna, Türkiyə, Rusiya, Avstriya, Litva və Almaniya) 16 əcnəbi tələbənin Azərbaycanın müharibə şəraitində olan Tərtər bölgəsinə səfərini təşkil edib.

İtaliyadan olan Veronika Forte Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi və dağıdılan Şıxarx və Həsənqaya kəndlərindəki erməni vandalizmi həqiqətləri ilə məlumatlandırılan tələbələrdən biri idi. Xarici tələbələr, Həsənqayada ucaldılan "Marağa-150" abidəsini də ziyarət ediblər.

Eurasia Diary Veronica Fortenin Azərbaycanla bağlı təssüratlarını ifadə etdiyi yazını təqdim edir:

"Altı həftə əvvəl özümü evdəki kimi hiss etdiyim yerə ikinci dəfə gəldim. Bura beş ay əvvəl gəldiyimdə çox fəqrliliklər gördüm və buraları daha dərindən öyrənmək qərarına gəldim, çünki bir həftə kifayət etmədi.

Bu da mən!

AIESEC dünyasına daxil olmaq və macəramı Azərbaycanda, Bakıda gender bərabərliyi ilə bağlı bir layihə ilə başlamaq qərarına gəldim.

Gəldiyim zaman çox fərqli şeylər baş verdi, layihə həqiqətən, gözlədiyim kimi olmadı, amma həyat həmişə istədiyimizi vermir, həyat bizi təəccübləndirmir, hər dəfə ən yaxşısını almağı və üzərində işləməyi bacarmalıyıq.

Ətrafdakı vəziyyəti daha yaxşı anlamağıma şərait yaradacaq yerli insanların fikirlərini dinləmək təcrübəsini yaşadım. Mən öyrəndim ki, adətlərin nə qədər güclü ola bilər və ailə necə məhdudiyyətlər yarada bilər.

Həmişə bölüşmək istədiyim budur ki, harada olmağınız, harada doğulmağınız fərq etmir, hüquqlarınız uğrunda mübarizə aparmalısınız, hüquqlarınızı öyrənmək üçün mübarizə aparmalısınız.

Gücümüz var, yalnız ondan necə istifadə edəcəyimizi bilməliyik. Bəhs edəcəyim güc başqalarının üzərində deyil, yaxşı enerji, azad olmaq üçün gücdür.

Bir neçə ay əvvəl “Bakıda taksi sürücüsü” kitabını oxumuşam, kitabın ikinci hissəsi “Kəmalə tarixləri” adlanır. Bu hissədə Qarabağ müharibəsi nəticəsində əziyyət çəkən, torpaqlarından qaçmaq məcburiyyətində qalan və övladlarını tək böyütmək məcburiyyətində qalan qadınlar haqqında oxudum.

Mən başa düşdüm ki, Dağlıq Qarabağ ətrafındakı bir çox bölgələr hələ də işğal altındadır, insanların çoxu öz ölkələrində qaçqın kimi yaşayır, bir çoxları hər şeyini itirir, bəziləri keçmişi, kökləri haqqında danışmamağa çalışır, bəziləri isə döyüşmək və torpaqlarını geri qaytarmaq istəyir. Bu çox çətindir ki, 20 il keçdikdən sonra hələ heç kim həqiqəti düzgün söyləmir və beynəlxalq ictimaiyyət isə oradakı vəziyyətin necə olduğunu bilmir.

Bakıdakı təcrübəmin ortasında, layihə menecerimiz sayəsində Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondu (BAMF) haqqında məlumat əldə etmək imkanı əldə etdik və Fondun prezidenti Umud Mirzəyevlə görüşdük. Onun gözlərindəki böyük duyğu münaqişəni bizə izah edirdi, şəkillərə və videolara tamaşa etdikdə onun və bu çirkin oyunda günahsız insanların acısını hiss etdik.

Bu bizim hamımıza təsir etdi, hamımız öz gözümüzlə görmək istədik, həqiqətən necə kömək edəcəyimizi, nə edəcəyimizi bilmirdik, ancaq bir şey etməli olduğumuzu hiss etdik.

Bir neçə həftədən sonra BAMF Tərtərdə bir səfər təşkil etdi, biz cəbhə zonasına yaxınlaşa bildik. Bizi nə gözlədiyini həqiqətən bilmirdim, səfərə çox müsbət enerji ilə başladım, pozitivlik və ümid yaymaq istədim.

İlk dayanacaq BAMF-ın Tərtərdəki regional nümayəndəliyində oldu. Yerli hakimiyyət orqanları ilə qısa görüşdən sonra manitorinq keçirilən əraziyə girdik. "Maraga 150" abidəsindən nələrin qaldığını görə bildik, nə baş verdiyini, necə və niyə olduğunu eşitdik.

O an daha az müsbət enerji hiss etməyə başladım, belə dəhşətli vəziyyətdə dayana bilmirdim. Ağlıma çox sual gəldi.

Nəhayət, cəbhə xəttinə yaxın son kəndlərdən birinə gəldik, bir neçə ev və ətrafda xarablıqlar gördük və bir evin qarşısında dayandıq, burada düz üç il əvvəl on altı yaşlı bir qız ölmüşdü. Bu qız ona görə öldü ki, kimsə üç il əvvəl atəşkəsə son qoymaq qərarına gəldi və o zamanlar münaqişənin gücləndiyi və insanların öldüyü günlər başladı. Yenə bu oyunda heç bir rolu olmayan insanlar öldü.

Qarşımızda qızın anası, başqa bir qadın, iki nəfər yaşlı kişi, bir uşaq var idi. Sözlərim bitmişdi, bir neçə dəqiqə onlara verəcək bir təbəssümüm yox idi, "Kəmalə tarixçələrindəki" qadınlar kimi hiss edirdim, nəfəs almadan hiss edirdim.

Mənim suallarım, müsbət enerjim qəzəb və məyusluq yaratmağa qaçırdı. Ancaq qəzəb heç vaxt münaqişələrin həllinə, münaqişənin təsirini yaşayan insanlara kömək etməyəcək. Hamımız orada idik, seyr edirdik, hamımız həmin an eyni ağrıları hiss edirdik.

Biz yenidən BAMF-ın regional nümayəndəliyinə gəldik, Azərbaycan Gənclərinin Vəkil Proqramında iştirak edən uşaqlar ilə inanılmaz söhbətlərimiz oldu, bu mənə ümid verdi. Bu uşaqlar çox gücə sahibdirlər, gənc, ağıllı və pozitivdirlər. Bu uşaqlar gələcəkdir, arzu edirəm ki, onlar davam etsinlər, daima saf olsunlar və mənəviyyatlarını izləsinlər.

Bu ölkənin, bu dünyanın bu uşaqlara ehtiyacı var və vəzifəmiz onların uğur qazanmasına kömək etməkdir.

Əgər insanlar birlikdə həll üzərində işləyəcəyimizi anlasalar, qoy səsəsimiz yayılsın, gəlin hər kəsə nələrin baş verdiyini bilmək imkanı verək".