7 fevral Azərbaycan Respublikası bir tarixi hadisənin – ölkənin bütöv və suveren ərazisində, özünün milli dövlətçilik tarixində ilk dəfə prezident seçkiləri keçirildi.
Seçki günü məntəqələrə kütləvi seçici axını, yüksək fəallığı əksər yerli və xarici müşahidəçilər və beynəlxalq təşkilatların nümayəndələri verdikləri bəyanatlarda təsdiq etdilər.
Ələxsus ölkə ərazisində keçirilən növbədənkənar prezident seçkiləri ilə bağlı bir sıra tanınmış siyasətçilər açıqlamalar vermiş və dünya mediasının aparıcı agentlikləri saytlarında bir sıra xəbərlər, analitik məqalələr dərc ediblər. Hərçənd paylaşılan xəbərlər və açıqlamalar arasında anti – Azərbaycan mövqeli fikirlərin qeyd edilməsi gözümüzdən yayınmayıb. İndi onların Azərbaycanda keçirilən tarixi siyasi kampaniyasına ədalətli yanaşması mümkünsüzdür. Reallıq odur ki, bu qüvvələr işğaldan azad edilən bütün rayonlarda seçki məntəqələrinin fəaliyyət göstərməsini qəbul edə bilmirlər.
Onlardan biri və ən öndə gedən şəxsi, AŞPA-da Azərbaycan nümayəndə heyətinin səlahiyyətlərinin məhdudlaşdırılması ilə bağlı müzakirələrin təşəbbüskarı olan almaniyalı deputat Frank Şvabe olub. Alman deputat hələ seçkilər bitməmiş onu-keçirilən prosesi “saxta” adlandırıb. Lakin görünür qeyri – peşəkar və tərəfkeş siyasətçi anlaya bilməyib ki, seçki prosesi başa çatmamış onunla bağlı heç bir qiymətləndirmə vermək olmaz. Sözsüz elə AŞPA-da da anti-Azərbaycan çıxışların arxasında erməni təbliğatının dayandığı sirr deyil. Onlar bununla özlərini demokratiya fədaisi kimi göstərməyə çalışırlar. Halbuki bir deputatın fikri ümumi olaraq bir parlamentin yekunu olmamalı idi.
Sözsüz ki, Şvabe və onun kimi qərəzli fikirlər söyləyənlər sosial şəbəkələrdə yetərincə idi. Onların Azərbaycanla bağlı qərəzli fikirləri, doğrusu və ya yanlışları ilə öz şəxsi təşəbbüsləridir. Lakin, təəssüf ki, bu cür fikirlərin ifadə edilməsi bununla da məhdudlaşmır, qeyd etdiyim kimi özünü Qərbin aparıcı KİV – də göstərir.
Bunlardan ən absurd olanı ilə başlayaq.
“Rane Networks” isimli Vaşinqton mərkəzli analitik portal belə bir fikir iddia edib: “Azərbaycanda növbədənkənar prezident seçkiləri Ermənistana bir sıra təhlükələr yarada bilər”.
Paylaşılan yazının əvvəlində isə şərhlərini qısa olaraq, “Azərbaycan prezidentinin yenidən seçilməsi ölkənin Ermənistana Bakının şərtləri əsasında sülh sazişini qəbul etməsi üçün təzyiqlərini davam etdirməsinin yolunu açacaq və növbəti təcavüz təhlükəsini reallaşdıracaq”,- deyə əsaslandırıb. Bundan savayı irəli sürdükləri absurd fikrin müdafiəsi naminə, Azərbaycan Respublikasının siyasi xəttini qınayaraq davam edib və qeyd edib ki, baş tutan siyasi kampaniyanın bu nəticəsinin ölkənin təsir riçaqlarının artıracağını iddia edib.
Başqa bir nəşr isə Frankfurt qəzetidir. Alman nəşr, “Azərbaycanda seçkilər oldu, amma prezident olduğu kimi qalır. İlham Əliyev hələ də heç bir müxalifətdən qorxmaq məcburiyyətində deyil. Avtoritar Azərbaycanda hazırkı prezident İlham Əliyev gözlənildiyi kimi növbədənkənar prezident seçkilərinin aşkar qalibi kimi təqdim edildi. Lakin tənqidi müşahidəçilərin fikrincə, sərt repressiyaları nəzərə alaraq səsvermə nə azad, nə də ədalətli olub”,-kimi fikirlər qeyd edib.
Hazır yeri gəlmişkən qeyd edək ki, növbədənkənar prezident seçkisini 7 beynəlxalq və regional təşkilat müşahidə edib: Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatının (ATƏT) Demokratik Təsisatlar və İnsan Haqları Bürosu (DTİHB), Müstəqil Dövlətlər Birliyi (MDB), İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı (İƏT), Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı (ŞƏT), Demokratiya və İqtisadi İnkişaf naminə Təşkilat (GUAM), Türk Dövlətləri Təşkilatı (TDT), Qoşulmama Hərəkatının Gənclər Təşkilatı (QHGT). Bundan başqa minlərlə yerli müşahidəçilər də də bu prosesi izləyiblər.
Seçkidən bir gün sonra fevralın 8-də Azərbaycan baş tutan bütün seçkilərdə tənqidi, qərəzli və təhqir dolu hesabatları ilə yadda qalan ATƏT – in müşahidəçi missiyası mətbuat konfransı keçidi. Hərçənd onlar belə sadəcə bir sıra texniki problemlə bağlı iradlarından savayı seçki prosesində aktivlik müşahidə edildiyini dilə gətirdilər.
Bu cür qərəzli və əsassız fikirlər qeyd edən agentliklərə Almaniyanın qlobal nəşri DW, Tagesschau Qəzeti, London mərkəzli ərəb dilli Əl – Arabiya nəşri və bu seçkilərə “köhnə hamam, köhnə tas” başlığı altında paylaşan Eurasia.net (Azadlıqradiosunun bir sıra keçmiş işçiləri tərəfindən idarə edilir) saytı aiddir.
Əlbəttə Qlobal təşkilatların və siyasi güc mərkəzlərinin kəskin qərəzli mövqe tutduğu yerdə mediadan neytrallıq gözləmək gülməli olar. Heç kəsə sirr deyil ki, media eyni təşkilatların və siyasi güc mərkəzlərinin əlində sadəcə faydalı alət olaraq istifadə edilir. Lakin bu absurd olmaqla yanaşı heç bir əsaslı faktın olmadığının bariz nümunəsidir.
Hərçənd bu cür neqativ, qərəzli və heç bir müşahidə aparmadan fikir bildirən nəşrlərdən savayı, real vəziyyətlə bağlı yaxından şahid olan, müxbirlər, nəşrləri də qeyd etmək yerinə düşər.
“Bakutribune” nəşrində Şaziyə Ənvər Şima (Shazia Anwer Cheema) adlı, bir sıra aparıcı dünya agentliklərində analitik və köşə yazarı kimi paylaşımlar edən xanım buna gözəl bir misaldır. Xanım analitik öz rəyində əsl bir beynəlxalq müşahidəçi gözü ilə şahidlik etdiyi prosesi qeydə alıb. O, 10 – dan çox seçki məntəqəsində olub. Bütün seçki məntəqələrində prosesin şəffaflığından, xalqın aktiv iştirakından heyrətlənib. Baş tutan seçkinin Azərbaycanın bütün bir şəkildə suveren ərazilərində baş tutmasından sevincli olduğunu vurğulayıb. Bu hələ bu nümunələrin biridir. Hansı ki, düşünürəm qərəzli ifadələr işlədən və prosesdə iştirak etməyən agentliklərə tutarlı cavabdır.
Əkbər Novruz
