Bir kamera, min nəfəs... Aytac Kərimova yazır...

Yazarlar 14:41 16.04.2025

İllər öncə memarlıq masasında çəkilən xətlər, sonradan dünyanın dərin yaralarını işıqlandıran fotolara çevrildi. O fotolar ki, həyatların bir parçasıdır... 

Söhbət Reza ləqəbi ilə tanınan Güney Azərbaycan əsilli fransalı fotoqraf-Reza Deqatidən gedir. Kamera onun üçün təkcə bir vasitə deyil – ruhunun, bəzən də ümidinin varlığıdır. O, eləcə də fotojurnalistikanın simvolik adlarındandır. Deqati, şəkillərində obyektivini qaldırarkən, susanların da yerinə danışır. Çəkdiyi hər bir foto “Bax və unutma!” çağırışıdır. Bir də bunların hər birinin əks olunduğu "İnsanlığın şahidi" adlı albom var...

Bu albom, sözün əsl mənasında hər bir xalqın tarixi yaddaş salnaməsidir. Albomun daxilindəki mövzuları da məhz bu xətt birləşdirir. İlk olaraq, sözügedən albomun üzqabığı və adı diqqət cəlb edir. Üzqabığında təsvir olunan kiçik, balaca qızcığaz və onun ürkək baxışları ilə çirkab içərisində təsvir olunan əlləri həqiqətən də "insanlığın şahidi" fikrini tamamlayır. Bu baxımdan burada yer alan şəkillər yalnız estetik deyil, geridə birləşdirdikləri dərin mənaya görə də  təsirləndiricidirlər. Albomun daxilinə nəzər yetirdikdə Deqatinin eyni zamanda bir neçə kitab, sənədli filmlərin müəllifi və fərqli ölkələrdə təşkil edilən sərgilər, layihələrin əməkdaşı olduğunu görürük.

"Reza: Geri çəkiliş", "Fırtına Gözündə", "Bir Dünya, Bir Qəbilə", "Uşaqlıq Vədi" sənədli filmləri, "Sürgün xatirələr", "Kəsişən talelər", "Döyüş+Sülh" sərgiləri...

Öhdəlikləri onu bəşəriyyətin qarşıdurmalarına və fəlakətlərinə şahid olaraq yüzdən çox ölkəyə aparır. O, Kürdüstandan Əfqanıstana, Livandan Türkiyəyə, Pakistandan Çinə, Sarayevodan Qahirəyə, Ruandadan Səudiyyə Ərəbistanına,Cənubi Afrikadan Fransaya qədər harmoniyanın münaqişə ilə vəhdətini bizlərə təqdim edir. Lakin hər şeydən əvvəl mənsub olduqları dünya mədəniyyətlərini, ənənələrini çatdırmaqa çalışır.

Albomu varaqladıqca görürük ki, yaradcılığı dövründə o yalnız rəngli şəkillərdən istifadə etməmiş, həyatın ağ-qara tonlarına da toxunmağı bacarıb. Belə fotolardan biri də onun Azərbaycan tarixinin qanla yazılmış faciələrindən olan Xocalı Soyqırımından dərhal sonra çəkdiyi görüntülərdir. Fotolarla qarşı-qarşıya qaldıqda sanki bir millətin acısına çağırış var. Əslində, ağ-qara fonun özü də ağrıları, ümidləri və qanlı qarşıdurmaya qapılan mülki vətəndaşların acısını ifadə edir. Bununla yanaşı, Deqati Vətən müharibəsi, Qarabağda yenidənqurma işləri zamanı da kamerası ilə sözün əsl mənasında görünməyəni görünən etdi. Müharibənin sonrasında həyata dönən izləri, insanların dirçəlişini, müqavimətini gerçəkliyi ilə əks etdirməyi bacardı. Bunlar reallıqla, arzuların gerçəkləşməsinin vəhdətidir...

Beləcə, albomun son səhifələrini varaqlayır, hər bir səhifədə sənətkarın əməyinin, mübarizəsinin izlərini müşahidə edirik. Vərəqlər tükənsə də, əminəm ki, burada əks olunan fotolar insanlığın və tarixin yadigarı olaraq qalıb, daha neçə könüllərə toxunmağı bacaracaq.

Reza-Deqati.jpg

“Xatirələr işığında Heydər Əliyev” -in təqdimatı keçirildi

Xəbər xətti

Pekində Çin-Azərbaycan Gənclər Forumu keçiriləcək
12:43 13.05.2025
“SpaceX” kompaniyası orbitə daha 26 internet peyki çıxarıb
12:40 13.05.2025
Sabah hava yağıntılı olacaq
12:34 13.05.2025
Hansını seçmək daha faydalıdır? Cəfəri yoxsa şüyüd?
12:26 13.05.2025
UNICEF-in Azərbaycandakı nümayəndəliyinin fəaliyyəti dayandırılacaq
11:50 13.05.2025
"Türkiyə terrorla 41 illik mübarizəni zəfərlə bitirdi"
10:49 13.05.2025
"Azərbaycanın donanmasına 2030-cu ilədək 30-dan artıq yeni nəsil təyyarə qoşulacaq"
10:45 13.05.2025
Azərbaycan Prezidenti Türkiyənin milli müdafiə nazirini qəbul edib
10:41 13.05.2025
Azərbaycan 34-cü Beynəlxalq Doha Kitab Sərgisində təmsil olunur
10:33 13.05.2025
Oğurlanmış Budda heykəli 13 ildən sonra yapon məbədinə qaytarılıb
10:30 13.05.2025
Bakıda Avropa və MDB Poçt Liderlərinin I Forumu işə başlayıb
10:27 13.05.2025
Bakıda IATA-nın Aviasiya Enerji Forumu başlayıb
10:23 13.05.2025
Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının akademiyası BP ilə Anlaşma Memorandumu imzalayıb
10:17 13.05.2025
Ötən il 90 qadın, 1 kişi insan alveri qurbanı olub
10:12 13.05.2025
Venesuelanın turizm naziri Azərbaycana səfər edəcək
10:09 13.05.2025
Ceyhun Bayramov Bəhreyn Milli Muzeyi və XİN-in "Əl-Madar" mərkəzini ziyarət edib
10:07 13.05.2025
Moskvada Ümummilli Lider Heydər Əliyevin xatirə gecəsi keçirilib
10:03 13.05.2025
EBRD Azərbaycanın 2025-2026-cı illər üçün iqtisadi perspektivlərini açıqlayıb
08:57 13.05.2025
İstanbul sahilində zəlzələ olub
08:25 13.05.2025
ABŞ və Somali silahlı qüvvələri Puntlenddə terrorçulara zərbə endirib
00:03 13.05.2025
Bu gün Qara Qarayevin anım günüdür
00:00 13.05.2025
Vyetnamla münasibətlərin strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə qaldırılması təsadüfi deyil
13:04 12.05.2025
Bolqarıstan Prezidenti avrozonaya qoşulma ilə bağlı referendum keçirməyi təklif edib
12:41 12.05.2025
İran XİN: Tehran ABŞ-ın nüvə obyektlərinin sökülməsi tələbini rədd edib
12:37 12.05.2025
Finlandiyada İsveç və Böyük Britaniya hərbçilərinin iştirakı ilə təlimlər başlayıb
12:34 12.05.2025
Bakıda ölkə futbolunun əfsanələri arasında matç keçiriləcək
12:32 12.05.2025
Azərbaycan XİN başçısı Bəhreyn Baş naziri ilə əməkdaşlıq perspektivlərini müzakirə edib
12:29 12.05.2025
Yeni kəşf: Marsın 5-20 kilometr dərinliyində - okeanaltı qatlarda su ehtiyatları var
12:24 12.05.2025
BDU-da astronomik müşahidə günü
12:14 12.05.2025
Milli kibertəhlükəsizlik monitorinq sisteminin yaradılması istiqamətində tədqiqatlar davam etdirilir
12:07 12.05.2025
Bakıda Avropa və MDB Poçt Liderlərinin I Forumu keçiriləcək
11:50 12.05.2025
Azərbaycanla Latviya arasında kənd təsərrüfatı üzrə İşçi Qrupu yaradılacaq
11:48 12.05.2025
Hindistan-Pakistan sərhədində hava limanları yenidən açılacaq
11:43 12.05.2025
Türkiyə hökuməti terror təhlükəsinin tam aradan qaldırılması məsələsini müzakirə edəcək
11:36 12.05.2025
Ölkə ərazisində yağıntılı hava müşahidə olunub
11:33 12.05.2025
Yaşar Gülər Azərbaycana səfər edəcək
11:29 12.05.2025
Ömər Çelik: PKK-nın ləğvi "terrorsuz Türkiyə" hədəfi üçün önəmli mərhələdir
11:26 12.05.2025
Azərbaycan Ordusunda kibertəhlükəsizliyə və dövlət sirrinin mühafizəsinə dair tədbirlər keçirilir
11:24 12.05.2025
NASA Veneranın qabığının sürpriz cəhətini ortaya çıxarıb
11:19 12.05.2025
Bəzi çaylarda sululuq artdı
11:10 12.05.2025
Hamısı