“İsveç və Finlandiyanın NATO-ya üzvlüyü Şimali Avropanın təhlükəsizliyinə ciddi ziyan vuracaq”.
Bu sözləri Rusiya Prezidenti Vladimir Putin Kollektiv Təhlükəsizlik Müqavilə Təşkilatına üzv olan dövlət başçılarının iclasında bildirib.
Onun sözlərinə görə, NATO-nun Şimali Avropa istiqamətində Rusiya sərhədlərinə doğru genişlənməsi Moskvanı sərt addımlar atmağa məcbur edə bilər.
Həmçinin, Rusiyanın bir sıra rəsmiləri İsveç və Finlandiya rəhbərliyini NATO-ya üzvlüklə bağlı qərarlarını yenidən nəzərdən keçərmətə çağırıblar. Onlar hər iki ölkəyə regionda yeni təhlükələrin baş verəcəyi ilə bağlı xəbərdarlıq ediblər.
Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat katibi Mariya Zaxarova məsələyə münasibət bildirərək qeyd edib ki, ABŞ Finlandiyanı və İsveçi NATO-ya üzv olmağa məcbur etməklə Rusiyanın əl-qolunu açır.
NATO-nun İsveç və Finlandiyanın təhlükəsizliyinə verəcəyi töhvələr, o cümlədən bu iki ölkənin alyansa üzv olduğu təqdirdə regionda Rusiyadan gələcək təhlükələri necə olacaq?
Avropanın təhlükəsizlik məsələləri üzrə eksperti Sebastian Şaferin fikrincə, NATO-ya üzv olmaq hər iki ölkənin təhlükəsizlik və müdafiə imkanlarını artıracaq. O, bu barədə Ednews-a müsahibəsi zamanı deyib.
Söhbət əsnasında ekspert başqa maraqlı məqamlara da toxunub.
Sebastian Şaferlə maraqlı müsahibəni təqdim edirik:
-Cənab Sebastiyan, , NATO –ya üzvlük Finlandiya və İsveçin təhlükəsizliyinin möhkəmlənməsi üçün nə dərəcədə əhəmiyyətlidir? Alyansın Şimali Avropada sabitliyi qorumaq üçün hansı töhvələrini verə bilər?
- NATO-ya üzv olmaq hər iki ölkənin təhlükəsizlik və müdafiə imkanlarını artırır. Hər iki ölkə Avropa İttifaqının üzvüdür, alyansa daxil olduqları təqdirdə isə onların təhlükəsizliyi daha da möhkəmlənəcək. Bu Moskvaya açıq siqnaldır. 2008-ci ildə Rusiyanın Gürcüstana hərbi müdaxiləsindən sonra Finlandiya və İsveçdə qısamüddət ərzində NATO-ya üzvlüklə bağlı müzakirələr aparıldı. Lakin bir məsələni də nəzərə almaq lazımdır. Əgər Moskva Avropada təhlükəsizliklə bağlı siyasətini əsaslı şəkildə dəyişdirərsə, vaxtı ilə neytral mövqe tutan bu dövlətlər yenidən fərqli siyasət yürüdə bilərlər.
- Rusiya Prezidenti Vladimir Putin açıqlamasında qeyd edib ki, İsveç və Finlandiyanın NATO-ya daxil olması Şimali Avropanın təhlükəsizliyinə ciddi ziyan vuracaq. Sizcə, Moskva bu iki ölkənin sabitliyinə qarşı hər hansı ciddi təhlükə törədə bilərmi?
- Vladimir Putin NATO - nun şimala və şərqə doğru genişlənməsini Rusiyanın təhlükəsizliyinə təhdid hesab edir. Finlandiyanın NATO-ya üzv olduğu təqdirdə Rusiyanın növbəti 1300 km sərhədi NATO ilə üz-üzə qalacaq. Buna görə də Moskvanın NATO üzvləri tərəfindən mühasirəyə alınmaq qorxusu və mümküm hücum imkanlarını həyata keçirmək ehtimalını başa düşmək olar. Lakin Putin anlamalıdır ki, qonşu ölkələrin NATO-ya üzvlüklə bağlı qərarları onların suveren hüquqlarıdır. Həm İsveç, həm də Finlandiya NATO-ya üzvlük prosedurası hələ bir qədər vaxt aparacaq. Bununla yanaşı, alyansın Şimali Avropadan olan üzv dövlətləri – Norveç, Danimarka və İslandiya artıq bəyan ediblər ki, Kreml tərəfindən təhdid yaranacağı təqdirdə bu iki ölkə ilə həmrəy olacaqlar.
- Sizcə, NATO Baltik dənizində Rusiyaya müqavimət göstərmək və Şimali Avropada Moskva tərəfindən törədiləcək təhlükələrin öhdəsindən gəlmək iqtidarındadırmı?
- Rusiya ordusunun Ukraynada apardığı müharibədə dalana dirəndiyini nəzərə alsaq, NATO Moskvadan gələn təhdidlərə qarşı mübarizə aparmaq qabiliyyətində olduğunu hesab etmək olar. Problemlərin necə müəyyənləşməsindən asılı olaraq, əlbəttə ki, NATO-nun bu regionda dayanıqlığına təhlükə törədən hadisələr baş verə bilər.
Yunis Abdullayev
