Ednews vəkil Tərlan Azayevlə müsahibəni təqdim edir.
- Ömürlük məhkum olunan Aydın Qəhrəmanovun işinin prosesi ilkin olaraq necə başladı?
- Aydın Qəhrəmanova 2005-ci ildə Aida Yəhyayeva ilə tanış olublar. Münasibətləri yaranıb, ailə qurmaq istəyiblər. Aidanın bacıları İnci və Nazil onlara imkan vermirlər ki, görüşsünlər. Aidanın da bacıları ilə qızğın mübahisələri, davaları başlayır. Aida onları məhkəməyə verir ki, mənim evimdə olan payımı ayırın mənə verin. Aydınla Aida özlərinə ipoteka ilə ev alırlar. Təzə evlərini təmir etdirmək istəyir, birlikdə orda yaşamaq istəyirlər. Bacılar onlara imkan vermirlər. Hadisələr 2008-ci ildən başlanır. Bacılar Aidanı döyürlər. O, polisə şikayət edir, sonradan bacılardan biri məhkum da olunur.
- Hadisələrin davamı necə olur?
- Bir müddət sonra Aida, onun qardaşı qızı Samirə Yəhyayeva və Aydın özlərini pis hiss edirlər və xəstəxanaya çatdırılırlar. İlkin olaraq həkimlər onlarsa olan problemi müəyyən edə bilmirlər. Sonradan ekspertiza müəyyən edir ki, hər üçü də zəhərlənib.
- Kim zəhərləyib?
- Bilinmir, amma kimsə onları zəhərləyib. Xəstəxanada Aydının qanını təmizləyirlər və sağ qalır, digər iki qadın rəhmətə gedir. Aydın da şikayət edir və zərərçəkmiş şəxs kimi tanınır, qəbul olunur. İşi bağlayırlar, həm də 11 dəfə. Aydının şikayətləri tərəfindən iş təzələnir və nəticə olmur. Aradan keçən 5 ildən sonra müstəntiq işi təzədən açır və işi tamamilə dəyişir. Aydını həbs edir. Səbəb kimi isə Aida ilə Samirəni zəhərləmisən. Guya ki, İnci və Nazilədən qisas almağa görə. Tamamilə absurd məntiqdir. Guya evi ələ keçirmək məqsədilə bu işi edib. Aydın şikayət edir və deyir ki, o evi ələ keçirə bilməzdim, çünki öz adıma deyildi. Heç Aidanın da adına deyildi. Aida öləndən sonra Nazilə şikayət edir ki, guya ev onun olub, pulu o verib. Aydını həbs edirlər və ömürlük cəza tətbiq edirlər. Aydın Qəhrəmanov 2013-cü il avqust ayında həbs edilib. Özü də ömürlük.
- 9 il müddətində prosesdən, mübarizənizdən vazkeçmək istədinizmi?
- Açıq-aydın bu haqsızlıq bilinirdi. Ali Məhkməyə qədər gedib çatmışdı. Ali Məhkmə Apellyasiyanın qərarını ləğv edib geri qaytarırıdı. Görünən o idi ki, məhkəmələrə təzyiqlər olurdu. Nəhayət axırıncı Apellyasiya məhkəməsində bəraət hökmü çıxdı.
- Necə sübut etdiniz?
- Onları öldürməyə motiv mövcud deyildi. Aydın Qəhrəmanov “Finlepsin” və “Amirtiptilin” dərmanlarını yuxugətirici kimi zərərçəkmiş şəxslərə içirib. Ancaq Aidə və Samirə Yəhyayeva zəhərlənmədən vəfat ediblər. Aydın Qəhrəmanova Cinayət Məcəlləsinin 120.2.5-ci (tamah məqsədi ilə və ya sifarişlə, habelə zərərçəkmiş şəxsin orqanlarından və ya toxumalarından istifadə etmək məqsədi ilə adam öldürmə) və 120.2.7-ci (iki və ya daha çox şəxsi öldürmə) maddələri ilə ittiham irəli sürülüb. Amma məhkəmə bunu sübut edə bilmirdi. O dərmanı müalicə üçün qəbul edirdi. Aidə və Samirəyə də müalicə üçün aparmışdı. Özü də çox az miqdarda. İki nəfər üçün 10 həb. Halbuki o dərmanın gündəlik norması 16 həbdir. Yəni ondan zəhərlənmək də mümkün deyil.
- Bu işdə sizə mane olanlar var idi?
- İstintaq, məhkəmələr mane olurdu. Sübut edirdik, amma Ali Məhkəmə deyirdi ki, burada sübut yoxdu, ləğv edib qaytarırdı işi. Məhkəmələr prosesi uzadırdı. Hər dəfə yeni ekpertizalar təyin olunurdu. Bir-birlərinə zidd olan eksperitza rəyləri çıxırdı. Bir müddət pandemiya oldu.
- Pandemiyada mübarizənizi necə aparırdınız?
- Yenə şikayətlər edirdik. Tələb edirdik. Ekspetirazlar çox uzadırdı. Bilə-bilə yalan rəylər olurdu. Ekspertiza çalışırdı mümkün qədər uzatsın işi.
- Həqiqətin üzə çıxmaması üçün kimsə sizə hədə-qorxu gəlirdi?
- Qanunla bu işi aparırdıq. Heç kim də hədə-qorxu gəlmirdi. Gələ də bilməzdilər. Bilirdilər ki, kimsə hədə gəlsə dərhal qarşısı alınacaq və qanuni tədbirlər görüləcək. Müstəntiqlər bu işi saxtalaşdırmışdılar. Özləri də başa düşürdü ki, məhkumu müdafiə edən vəkil var və hədə-qorxu ilə bu iş alınmayacaq.
- Aydın Qəhrəmanov neçə yaşında azadlığına qovuşdu?
- Bakı Apellyasiya Məhkəməsi qərarı qüvvədə saxlayırdı. Uzun çəkən məhkəmə və ekspertizalardan sonra şəxsə bəraət verildi. 53 yaşında tutulan A.Qəhrəmanov 62 yaşında məhkəmə zalından azadlığa buraxıldı.
- Xəbəri ona deyəndə necə reaksiya verdi?
- Çox sevindi. Hər-halda insanın azadlığından dəyərli nə ola bilər ki?! Ancaq 10 il az müddət deyil. Cinayət tərkibi olmayan bir işə cinayət donu geyindirib insan həyatını necə məhv etmək olar?! Adam 10 il ailəsindən, uşaqlarından, həyatından, işindən-gücündən, qazancından məhrum qalıb. Sağlamlığını, illərini itirib.
- Azərbaycan hüquq tarixində bir ilkə imza atdınız. İlk dəfə ömürlük məhkumu azadlığına qovuşdurdunuz...
- Məhkəmə orqanlarına, istintaqa görə təəssüf hissi keçirdirəm. Bu işə başlayanda ümidim var idi. Hər-halda uzun və çətin yoldan keçdik. Şükür ki, istədiyimizə çatdıq, amma bu işi tam bitmiş hesab etmirəm.
