Azərbaycanın xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov Böyük Britaniyada işgüzar səfərdə olub.
Xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov Böyük Britaniyaya işgüzar səfəri çərçivəsində Lordlar Palatasının və Parlamentin İcmalar Palatasının üzvləri ilə bir sıra görüşlər keçirib.
Nazir münaqişədən sonrakı dövrdə Azərbaycan-Ermənistan münasibətlərinin normallaşması prosesini, sülh sazişi üzrə danışıqların hazırkı vəziyyətini, işğaldan azad edilmiş ərazilərdə aparılan intensiv bərpa və yenidənqurma işlərini, ölkə daxilində geri qayıtma prosesinin başlanmasını müzakirə edib. məcburi köçkünlər öz doğma yurdlarına. Tərəflər Rusiya-Ukrayna müharibəsini də müzakirə ediblər.
Britaniyalı politoloq Neil Uotson Azərbaycan xarici işlər nazirinin Böyük Britaniyaya səfərini və keçirdiyi görüşləri şərh edərkən, Azərbaycan-Böyük Britaniya münasibətlərinin nəinki Avropada eləcə də dünyada ən güclü əlaqələrə malik olduğunu Ednews-a bildirib:
“Bunun əsası 1994-cü ildə BP-nin rəhbərlik etdiyi “Əsrin Müqaviləsi”ndən başlayaraq enerji sahəsində əməkdaşlıq oldu, lakin ikitərəfli əlaqələr daha da irəli getməyə başladı. Enerji sazişləri Azərbaycanın keçmiş Sovet İttifaqının ən müstəqil respublikasına çevrililməsinə imkan verdi və hazırda Azərbaycanda 500-dən çox Böyük Britaniya şirkəti fəaliyyət göstərir. İndi biz Azərbaycan və Böyük Britaniyanın bir çox iqtisadi sektorlarda, o cümlədən turizm və kənd təsərrüfatı sahələrində əməkdaşlıq etdiyini görürük. Böyük Britaniya İkinci Qarabağ Müharibəsində Azərbaycana dəstək olub və hazırda işğaldan azad edilmiş ərazilərin minalardan təmizlənməsi, tikintisi və yenidən qurulmasına yardım edir. Yeni Böyük Britaniya-Azərbaycan Ticarət Palatası Britaniya bizneslərinə Azərbaycanla və əksinə əlaqələri daha da genişləndirir”.
Onun sözlərinə görə, Ceyhun Bayramovun rəhbərlik etdiyi görüşlər ən yüksək səviyyədə keçib:
“O, Xəzər Bağlantısı Konfransında əsas nitqlə çıxış edərək, üç Cənubi Qafqaz ölkəsinin Qarabağ müharibəsindən sonrakı ssenaridə yeni nəqliyyat əlaqələri vasitəsilə ixracla bağlı necə əməkdaşlıq edəcəyini bildirib. O, həmçinin Azərbaycan qazının Cənub Qaz Dəhlizi vasitəsilə Rusiyanın “Qazprom” şirkətinin Cənub-Şərq Dəhlizindəki sıxıntısını necə aradan qaldırdığını vurğulayıb. O, Azərbaycanın tolerantlığını və multikulturalizmi barədə də söhbət açıb. Nazir Bayramov HM King Çarlz III və Böyük Britaniyanın xarici işlər naziri Ceyms Kleverli ilə də görüşüb.
N.Vatson hesab edir ki, enerji sahəsində əlaqələr bundan güclü ola bilməz, lakin Böyük Britaniyanın Azərbaycan iqtisadiyyatının şaxələndirilməsində daha geniş rolu var:
“Böyük Britaniya Aİ-ni tərk etdiyi və Avropadan kənarda ticarət tərəfdaşları axtardığı bir vaxtda Azərbaycan sürətlə Böyük Britaniya brendləri və şirkətlərinin görünməmiş səviyyədə aktivləşməsi üçün əlverişli istiqamətlərdən birinə çevrilir. Baş nazirin Azərbaycan üzrə ticarət elçisi Baronessa Nikolson bunda mühüm rol oynayır. O, həmçinin Böyük Britaniya parlamentində Azərbaycanın tolerantlığının, bərabərliyinin və Qarabağla bağlı haqlı mövqeyinin təbliğində son dərəcə təsirli rol oynayıb”.
Siyasi ekspert görüşlərin son dərəcə təsirli olduğuna da diqqət çəkib:
“Hər iki ölkədə gələcək qarşılıqlı siyasi, ticarət və media nümayəndə heyətlərinin və biznes forumların keçirilməsi üçün imkanlar var”.
N.Vatson əlavə edib ki, Böyük Britaniya hər zaman Azərbaycan-Ermənistan münasibətlərinin normallaşmasının tərəfdarı olub:
“Lakin mən münaqişə ilə bağlı Böyük Britaniya Xarici İşlər Nazirliyinə bir neçə dəfə məktub yazmışam və o, Ermənistanı işğalçı kimi qınamaqda acizliyini göstərdi, təəssüf ki, həmişə yekdil cavab vermədi. Əslində, Laçın yolunda yaranmış vəziyyətə münasibət erməni povestinə inamdan xəbər verirdi. Böyük Britaniya Parlamentində Azərbaycan üzrə Ümumi Partiyalı Parlament Qrupunun fəaliyyətinə baxmayaraq, hələ də münaqişənin reallıqları ilə bağlı məlumatsızlıq var. Azərbaycanla ən güclü əlaqələrə və cüzi erməni diasporuna malik olan, Aİ-nin bir hissəsi olmayan Qərb dövləti kimi Böyük Britaniya tərəflərə sülh müqaviləsinin bağlanmasında yardımçı olmaqda daha fəal rol oynaya bilər. Lakin Azərbaycan tərəfindən daha açıq danışmaq lazımdır və Azərbaycanın haqlı mövqeyinin üstünlüyünün təşkil olmasını təmin etmək üçün Böyük Britaniya Parlamentində hələ də görüləsi işlər var”.
Ukrayna-Rusiya müharibəsinin müzakirəsinə toxunan ekspert bildirib ki, Böyük Britaniya artıq Rusiyanın təcavüzünü ən açıq şəkildə pisləyən dövlətdir:
“Amma Aİ-yə daxil olmayan bir ölkə olaraq, hərəkətləri pislənilməli olsa belə, Rusiyanın perspektivini anlamağa daha çox çalışa bilər. Rusiyanın Böyük Britaniyaya, xüsusən də mədəni baxımdan böyük hörməti var və sülh danışıqları başlasa, Böyük Britaniya brokerlərdən biri kimi fəaliyyət göstərə bilər. Ancaq Rusiyanın ən qatı tənqidçisi rüsvay olmuş keçmiş baş nazir Boris Johnson idi və bundan öz siyasi kapitalı üçün istifadə etdi. Çox güman ki, onun hakim Mühafizəkarlar partiyası yaxın gələcəkdə hakimiyyətdən kənarlaşdırılacaq, ona görə də yalnız bundan sonra Böyük Britaniya hətta Rusiya-Ukrayna münaqişəsində sülh danışıqları üzərində işləmək barədə düşünə bilər”.
Ülviyyə Şahin
