"TDT Zirvə Görüşü beynəlxalq təhlükəsizliyə töhfələr verə bilər" - TDT ekspertlərin şərhində

Müsahibələr 16:15 06.11.2023

Astanada Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin iştirak etdiyi Türk Dövlətləri Təşkilatının “Türk əsri” devizi altında 10-cu yubiley Zirvə Toplantısı keçirilib. Ötən illər ərzində əvvəllər Türk Şurası kimi tanınan təşkilat mühüm institusional transformasiyadan keçərək sadə dialoq platformasından ticarət-iqtisadi əməkdaşlığı genişləndirən dövlətlərin dinamik birliyinə çevrilib. Dünya nizamı artıq yeni formaya girir? Bəs baş tutan görüş gələcək üçün nə vəd edir?

Marmara Universiteti professoru Ali Satan Ednews – a verdiyi açıqlamasında keçirilən təşkilatın dünya ədalətinə böyük töhfə verə biləcəyini söyləyib:

thumbs_b_c_bf1e3bc258e844522d772c2a113ab1c2.jpg

“10-cu Türkiyə Dövlət Başçıları Zirvəsi dünyanın bu qarışıqlığında böyük ümidlər doğurdu. Türk dövlətlərinin öz aralarında harmonik həmrəyliyə girməsi təkcə Asiya qitəsi üçün deyil, bütün dünya üçün sülh, sabitlik, inkişaf, firavanlıq və təhlükəsizlik deməkdir. Türk əsri, ümid edirəm ki, ən çox zülmə məruz qalan türklərin hər sahədə irəliləyəcəyi, siyasətdə, elmdə və texnologiyada birgə işləməklə gələcəkdə sıçrayışlar edəcəyi bir əsr olacaq. Eyni zamanda, hesab edirəm ki, türk dövlətləri eyni duyğu və həssaslıqla bir araya gələrək yeni bir beynəlxalq əxlaq anlayışını bütün dünyaya müjdələyəcək. Bu yeni beynəlxalq əxlaqın əsası ədalət olacaqdır. Türk dövlət fəlsəfəsinin ən mühüm anlayışı və ən yüksək anlayışı olan ədalətin türk dövlətlərinin yenidən bir araya gəlməsi ilə dünyaya ümid və ədalət gətirəcəyini ümid edirəm”.

Orta Doğu Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, siyasi şərhçi Sədrəddin Soltan isə açıqlamasında Ali Satanın fikirlərinə əlavə olaraq TDT – nin mövcud siyasi mühitdə beynəlxalq təhlükəsizlik məsələlərində aparıcı rola malik ola biləcəyini vurğulayıb:

1fb8db10-0840-49a9-b0a2-c590afddf3f0.jpg

“Hazırda qlobal miqyasda qarışıqlıq hökm sürür. Dünyanın dinc bucağı, demək olar ki, qalmayıb. Özlərini dinc, əmin-amanlıqda bilənlər üçün də problemlərin yaradılması ehtimalı günü-gündən artır. Bu baxımdan, bütün dövlətlərin təhlükəsizliyi pozula bilər. 2022-ci ilin yanvarında Qazaxıstanda, həmin ilin iyulunda Özbəkistanda baş verən hadisələr, Qırğızıstan-Tacikistan sərhədində davamlı münaqişələr, Əfqanıstanda “Taliban”ın yenidən hakimiyyətə gətirilməsi və başqa məsələlər türklərin yerləşdiyi regionun da daim təhdid altında olduğunu deməyə əsas verir. İki ilə yaxındır davam edən Rusiya-Ukrayna müharibəsi, oktyabrın 7-də başlayan HƏMAS-İsrail müharibəsi beynəlxalq ictimaiyyəti ikiyə bölüb. Hər iki bölgə ilə Türk dünyasının yaxın, uzaq əlaqəsi var. Belə hadisələrə münasibətdə orta xəttin tapılması daha faydalı olur. Türk dövlətləri birgə mövqe və səylə "qızıl nöqtə"ni tapa bilər. Bu məsələdə beynəlxalq hüquq və münasibətlər vəziyyətin doğru, faydalı dəyərləndirilməsinə yardım edə bilər.

Tərəflərin bir-birinin ərazi bütövlüyü, suverenliyi, sərhədlərin toxunulmazlığı, habelə daxili işlərinə qarışmamaq prinsipləri əsasında dövlətlərin siyasi və iqtisadi təhlükəsizliyinin möhkəmləndirilməsində əməkdaşlığa üstünlük verməsi də qlobal miqyasda yaranan vəziyyətin şərtlərindən sayıla bilər. TDT-nin başlıca vəzifələrindən biri də bir-birinin təəssübünün çəkilməsidir. Başqa sözlə, türk dövlətlərin xarici siyasət məsələsində, ortaq mövqedən çıxış etməsidir. Bu, təşkilatın beynəlxalq arenada çəkisinin artmasına müsbət təsir göstərər. TDT-nin güclü, sayılıb-seçilən, beynəlxalq təhlükəsizlik məsələlərində aparıcı rola malik olması üçün qəbul etdiyi qərarları icra etməsi vacib şərtlərdəndir. Bu kimi tələblər ödəniləcəyi, tarixi hadisələrdən ibrət alınacağı halda XXI əsr gerçəkdən Türk əsri ola bilər”

Əkbər Novruz

Qazilər Birliyinin sədri Asəf Əliyev: "Hələ də müharibə şəraitində yaşayan ölkəyik"

Xəbər xətti

“Kurtlar vadisi”nin "Tataroğlu"su öldü
03:00 02.12.2023
"Əqrəb mövsümü"nün ikinci hissəsi çəkilir
02:12 02.12.2023
ABŞ Rusiyaya qarşı sanksiyaları ARTIRDI
ABŞ Rusiyaya qarşı sanksiyaları ARTIRDI
00:39 02.12.2023
"Bayer" 29 ildən sonra rekordunu təkrarladı
23:29 01.12.2023
İsrail ordusu 200-dən çox hədəfə zərbə endirdi
23:00 01.12.2023
Qusarda tapança satmaq istəyən şəxs saxlanılıb
22:37 01.12.2023
Tovuzda 69 yaşlı qadın dəm qazından boğularaq ölüb
22:22 01.12.2023
Ermənistanda sabiq korpus komandiri külli miqdarda korrupsiya işində ittiham olunub
22:11 01.12.2023
“Sumqayıt”ın Müşahidə Şurasında yeni sədr
21:54 01.12.2023
Sahibə Qafarova Çex Respublikasında rəsmi səfərdədir
21:36 01.12.2023
Güləşçilərimiz 1 qızıl və gümüş medal QAZANDILAR
Güləşçilərimiz 1 qızıl və gümüş medal QAZANDILAR
21:20 01.12.2023
Ceyhun Bayramov: Bəzi üçüncü tərəflərin bölgədə destruktiv fəaliyyəti bölgədə sülhə xidmət etmir
Ceyhun Bayramov: Bəzi üçüncü tərəflərin bölgədə destruktiv fəaliyyəti bölgədə sülhə xidmət etmir
21:00 01.12.2023
“Azəriqaz” İB-nin rəsmisi: “Azəristilik” ASC və  “Azəriqaz” İB arasında ciddi olaraq problem yoxdur”
20:51 01.12.2023
Ceyhun Bayramov II Avropa Konfransında Ermənistanın sülh prosesinə törətdiyi maneələrdən danışıb
20:42 01.12.2023
Türkiyə bu hədəfini iki dəfə artırıb - Ərdoğan
20:26 01.12.2023
Rusiya ordusu bu şəhəri tamamən ələ keçirdi
19:57 01.12.2023
Azaflı kəndində ünvanlanan 4 müraciətin 1 səbəbi “Açıq mikrofon”da
19:54 01.12.2023
"Anadolu" agentliyinin əməkdaşı Qəzzada öldü
19:48 01.12.2023
Kür-Bakı su kəmərinin bir hissəsi yenidən qurulur
19:40 01.12.2023
“AtraBank”ın keçmiş sədri həbs olundu
19:31 01.12.2023
Azərbaycan 2050-ci ilə qədər bu öhdəliyi götürüb - Tağıyeva
19:22 01.12.2023
Fransada məmurlara “Telegram”, “WhatsApp” QADAĞAN EDİLİB
19:14 01.12.2023
Venesuela Prezidenti dekabrda Rusiyaya səfər edəcək
18:58 01.12.2023
Türkiyə bütün böhranlarda bərabərlik üçün çalışıb - Ərdoğan
18:49 01.12.2023
Azərbaycanın axtarışa verdiyi şəxs Gürcüstanda saxlanıldı
18:40 01.12.2023
Naxçıvanda 11 məktəbə direktor təyin olundu
18:31 01.12.2023
Körpünü vurmaq üçün mükəmməl vaxtdır - Jdanov
18:22 01.12.2023
Ermənistanda qəza: hərbçi öldü
18:12 01.12.2023
Prezident: “Azərbaycanla BƏƏ arasında münasibətlərin inkişafı məmnunluq doğurur”
17:49 01.12.2023
Baş nazirdən Şuşa ilə bağlı SƏRƏNCAM
17:46 01.12.2023
Qazilər Birliyinin sədri Asəf Əliyev: "Hələ də müharibə şəraitində yaşayan ölkəyik"
17:38 01.12.2023
İlham Əliyev Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin Prezidentini təbrik edib
17:31 01.12.2023
Qərb Putini devirməyə çalışır? - Rusiyalı ekspertdən AÇIQLAMA
17:15 01.12.2023
İstanbulda yaşayan Azərbaycan vətəndaşlarının NƏZƏRİNƏ: Qəbul keçiriləcək
17:07 01.12.2023
Azərbaycanda pul bazası son bir ildə 1.6 milyard manat ARTIB
Azərbaycanda pul bazası son bir ildə 1.6 milyard manat ARTIB
17:04 01.12.2023
Azərbaycanda neçə nəfər qrip əleyhinə peyvənd vurdurub?
16:54 01.12.2023
Putin Rusiyaya edilən bomba hücumuna  görə günahlandırır
Putin Rusiyaya edilən bomba hücumuna görə günahlandırır
16:46 01.12.2023
İlham Əliyev Dubayda Pakistan rəsmisi ilə görüşdü
16:40 01.12.2023
Laçının işğaldan əvvəlki unikal kadrları: “AzTV”nin arxivindən görüntülər - VİDEO
Laçının işğaldan əvvəlki unikal kadrları: “AzTV”nin arxivindən görüntülər - VİDEO
16:32 01.12.2023
Avropa İttifaqının Azərbaycanın daxili işlərinə qarışması qəbuledilməzdir
16:22 01.12.2023
Hamısı