Bu gün mərhum şair Fikrət Sadıqın anım günüdür. Ednews şairin qızı, yazıçı Aysel Fikrətlə müsahibəni təqdim edir.
- Atanızı necə xatırlayırsınız?
- Bütün qız övladları kimi atama çox bağlı idim. Zamanla bu bağlılıq böyük bir eşqə döndü. Onunla aramızda sevgi bağı indi də qırılmaz olaraq qalır. Mən indi də onun müdrik baxışını, səssiz gözlərini hiss edib görürəm. Atamın təmiz insan olmağı, biz övladlarına olan sevgisi bu bağı yaratmışdı. Əgər mən onda yaşadığı dövrdə bir dəfə olsun yalan görsəydim, insanlara, həyata yad düşüncələr hiss etsəydim, bəlkə də bu qədər sevməzdim. Adi olardı düşüncələrim. Yalnız atam qeyri-adi tərzdə pak, təmiz, həqiqətsevər idi. Onu bir mələk kimi görürdüm. Özümü dərk etdiyim gündən bu günə qədər. Bu həqiqətdir heç bir şişirtmə yoxdur.
- Ata kimi necə biri idi?
- Biz övladlarını çox sevirdi. Ailədə dörd övlad idik. Hər birimizlə ayrı-ayrlıqda maraqlanırdı. Atam düz adam olduğundan bizi də sadə böyüdüb. Heç vaxt dəbə, şöhrətə yaxın qoymayıb. Onun üçün biz yalan danışmayanda, bir insana mərhəmət edəndə daha çox ucalırdıq. Təhsilə önəm verirdi, cürbəcür oyuncaqlar, hər yaşımıza uyğun kitablar alırdı. Oğlanlara qarşı sərt idi. Məni çox əzizləyirdi. Atam bizi çox sevirdi. Pis günlərimiz onu dünyada olmayanda belə narahat edir. Mən bunu həmişə duymuşam. Öz ailəsini erkən yaşından itirmişdi demək olar. Anam, bir də biz onun üçün həm Ana Ata bacı qardaş idik. Atam bizimlə nəfəs alırdı. Bizi xoşbəxt görmək istəyirdi. Bir az başı bəlalı uşaqlar olduq.
- Sərt idi? Qadağaları olurdumu?
- Sərt idi atam, evdə heç gülməzdi. Baxmayaraq dostları onu baməzə xatırlayır. Əlbəttə hər ata kimi qadağaları var idi. Qardaşlarım evə gec gəlməsin, dərslərə laqeyd olmayaq - bu sayaq qadağalar, bütün atalar kimi. Anam gözəl Azərbaycan dili müəllimi olsa da, atam onu işləməyə qoymamışdı. Bizə baxmağını istəmişdi.
- Hər şairdən sevdiyimiz bir şeir olur. Fikrət Sadıqın hansı şeirini sevirsiniz?
- Atamın "Əks səda" şeiri var. Onu çox sevirəm. "Cığır" şeiri var. Onu səsləndirmişəm də.
Dərə keçib dağ aşıram,
Yamaclara dırmaşıram.
Bir tərəfim dağ, uçurum,
Bir tərəfim qalın meşə.
Fikirliyəm mən həmişə,
Mən ot basmış bir cığıram,
İnsan üçün darıxıram.
Bir parça həmin şeirdəndir. Sonra onun silsilə Payız şeirləri var. Hər biri bir tablodur.
- Fikrət Sadıqla bağlı maraqlı bir xatirənizi bölüşməyinizi istərdik...
- Atamla bağlı hər günüm bir xatirədir. Mən uşaq vaxtı tez- tez xəstə olurdum. Atam ağ saçlı idi. Məhəllədə qohumlarda hamının atası mənə həqiqi gəlmirdi. Həqiqi ata ağ saçlı olur deyirdim. Bir dəfə atam uzağa getmişdi. Zəng etdi bir neçə dəfə mən ona hədiyyələr tapşırdım. Gəmi, qatar, təyyarə. Atam sonra mənə şeir yazmışdı:
Balaca Ayselə zəng etdim.
Mənə upuzun qatar al dedi ,
Bir də zəng etdim Balaca Ayselə,
mənə yepyekə gəmi al dedi,
bir də zəng etdim balaca Ayselə,
mənə təyyarə al dedi.
Bütün bu arzular körpə ürəyin,
görüş həsrəti deyil bəs nədir,
Bilirəm, qızım bilirəm,
Gəlirəm, qızım gəlirəm.
Ən gözəl xatirələrim onun səfərdən gəldiyi anlarla bağlıdır.
- Fikrət Sadıq bəzən qiymətini lazımınca almamağından narahat deyildi ki?
- Bəlkə də amma bunu biz özümüz anlayırdıq bu barədə danışmazdı. Atam yaxşı insan idi, uzun gözəl ömür yaşadı. Son günə qədər düşüncəsi tükənmədi. O xoşbəxt şair idi. Haqqını almadı demək düz olmaz. Atamın adı gəldikdə hamının üzündə hörmətlə, təbəssüm oyanır. Haqqı başqa necə almaq olar bu dünyada? Siz o adları nəzərdə tutursunuzsa... Hə elə oldu nə etmək olar. Bir dəfə Bir Mədəniyyət ocaqlarının birində divar boyu şəkillər gördüm. Həmin müəsisə kitab satışı ilə məşğul olurdu. Gördüm heç yerdə atamın şəkli yoxdur. Dedim nə əcəb 60-70-ci illər şairlərin içində Fikrət Sadıq yoxdur. Oranın rəhbəri bir sağa baxdı bir sola. Mənə belə bir söz dedi ki, Aysel xanım divarda yer yoxdur, kimin şəklini çıxarırsız burdan özünüz çıxarın şəkli asaq. Baxdım atamdan yadigar qalan bu gözəl şairlərə. Susdum və getdim. Sonra həmin idarə dağıldı. Heç indi yoxdur. Amma atama olan haqsız münasibəti çox yerdə mən özüm də hiss edirəm. Sadəcə yerində cavabların hansısa addımla yerindəcə cavablayıram. Bu barədə danışmağı sevmirəm. Mənə görə bu halları yox, gözəllikləri, onu sevənləri görmək lazımdır. Məsələn, onu o qədər sevən, xatırlayan, xatırladanlar var ki...
- Ölüm anını necə xatırlayırsınız?
- Bu gün kimi.15-dən 16-na keçən gecə idi. Atam həmin an gözlərini məndən qaçırdı. Bir də danladı məni kiçik oğlum ikinci sinifdə oxuyurdu onunla getmişdim deyə. Dedi uşağı niyə gətirmisən. Kiçik qardaşım gəldi atam üçün dua oxuyurdu. Onunla gözləriylə vidalaşdı, bağrına basıb öpdü. Sonra Orxan gəldi yalnız onunla görüşə bilmədi deyə çətin danışsa da telefonda onu yenə çağırdı. İndi başa düşürəm ki, bizimlə vidalaşırdı. Amma mən lap yanıdaydım. Üzümə baxmırdı. Gözlərini qaçırırdı. Əllərini öpürdüm. Bir mələk kimi uçdu. Şairlər İlahi qüvvələrlə idarə olunur. Sanki hansısa qüvvə bizə dedi ki, o daha sizin deyil. Atamın ətri belə indi də burnumdadır. Mələk ətri.
Söhbətləşdi: Oğuz Ayvaz