Moskvada Rusiya və İran xarici işlər nazirləri arasında keçirilən görüşdə RF XİN başçısı Sergey Lavrov və İranın xarici işlər naziri Hüseyn Əmir Abdullahian birtərəfli sanksiyalara qarşı saziş imzalayıblar. Bu bəyannamə ilə Rusiya və İran hansı nəticələrə nail ola bilər? Onların birgə mübarizəsinin hansısa effekti mümkündürmü? Əlavə olaraq ABŞ - ın bu regionda, İrana sanksiyalar fonunda aktivləşməsini görə bilərikmi?
Orta Doğu Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, siyasi şərhçi Sədrəddin Soltan Ednews - a açıqlamasında bu əməkdaşlığın iki ölkə üçün aparıcı olmayacağına toxunub:
“Rusiya ilə İran arasında iqtisadi yardımların rəsmi həcmi o qədər də böyük deyil. Cari ilin ilk 8 ayında iki ölkə arasında ticarət dövriyyəsinin həcmi 1 milyard 67mln dollar olub. Bu o deməkdir ki, hər iki ölkə də bir – biriləri üçün elə də böyük bazar rolunda çıxış etməyib. Hər iki ölkənin əsas bazarı Çin və Hindistan sayılır. Bu sanksiyalara qarşı birgə mübarizə aparmaq sazişi daha çox siyasi – hərbi istiqamətə yönəldiyini ehtimal edirəm. Çünki həm İranın, həm də Rusiyanın texnoloji imkanlarını nəzərə alsaq, bir – birləri üçün aparıcı olduğunu söyləmək mümkün deyil, hər iki ölkənin hərbi texnikası həm mənəvi, həm də fiziki cəhətdən qocalıb. Rusiyanın bir çox müəssisələrindəki texnoloji avadanlıqlar, Qərb ölkələrinin şirkətlərinə məxsus idi. Odur ki, onların Qərb - ə qarşı birgə siyasi – hərbi və müəyyən mənada iqtisadi bir blok kimi fəaliyyət göstərəcəyi istisna olunmur. Sonradan bu bloka ayrı – ayrı ölkələrin qoşulması isə əlbəttə ki, mümkündür”.
Ekspert həm də qeyd edib ki, bu blok yaratmaq cəhdi sadəcə özünü göstərmək nümunəsidir və uğurlu konsepsiya ola biləcəyi şübhəlidir:
"Bununla həm də İranın Rusiya ilə Ukrayna cəbhəsində birgə fəaliyyət göstərdiyi artıq təsdiqlənir. Eyni zamanda İranın HƏMAS – a yardım etməsi, Suriya və İraqda ABŞ – ın hərbi bazalarına hücumlarda birbaşa iştirakı kimi müəyyən xəbərlər, faktlar, onu deməyə əsas verir ki, yaxın zamanlarda İrana yeni sanksiyaların tətbiqi istisna olunmur. Eləcə də eyni aqibət Rusiyanı da gözləyir. Bu baxımdan Moskva ilə Tehran, ABŞ və onun müttəfiqlərinin sanksiyalarına qarşı müqavimət göstərməyə çalışacaqlar. Eləcə də birlikdə mübarizə konsepsiyası hazırlanacaqdır. Ola bilər ki, perspektivdə İran humanitar sahələrinin əməkdaşları, idman sahəsi və mədəniyyət xadimlərinin Qərbdəki fəaliyyətlərinə məhdudiyyət qoyulsun. Bu halda Rusiya ilə İran tərəfi əməkdaşlıq edə bilər. Lakin hadisələr sübut edir ki, Rusiya və İranın Qərbə qarşı başqa ölkələrlə yaratmağa çalışdığı əməkdaşlıqlar uğursuzluqla nəticələnib. Çünki Rusiyanın sponsorluq etdiyi təşkilatlar dağılır. Beləliklə də bu blok əhəmiyyətsizdir. Bu sadəcə beynəlxalq cəmiyyətə özünü göstərmək nümunəsidir".
Əkbər Novruz
