İranın İsrailə hava hücumu əməliyyatı həyata keçirtməsi Yaxın Şərqdə siyasi gərginliyin daha da dərinləşməsinə səbəb olub. Türkiyə həm bir NATO ölkəsi kimi, həm də Yaxın Şərq ölkəsi kimi bu münaqişədə öz rolunu aydınlaşdırmağa çalışır.
Bəs görəsən Ankara hansı istiqamətdə addımlar atacaq?
Məsələ ilə bağlı Ednews-a açıqlama verən türkiyəli politoloq İsmail Cingöz bildirib ki, Türkiyə bütün münaqişələrə rəğmən tərəfsiz mövqeyini qorumağı bacarıb.
“Aprelin 1-də İsrailin İran konsulluğuna etdiyi hücumu, Türkiyə beynəlxalq səviyyədə qanunsuz bir hücum kimi dəyərləndirib və hər iki tərəfə aqressiya göstərməmək üçün çağırış edib. Münaqişənin bölgəyə yayılmaması üçün həm İsrail, həm də İrana xəbərdarlıq edən Türkiyə müharibənin region miqyasında genişlənməməsi üçün dövlətlərin bütün mümkün variantlara əl atmalı olduqlarını bildirib.
Türkiyə həmçinin İsrailə dəstək verən Qərb dövlətlərinə çağırış edərək bildirib ki, münaqişənin regiona daha çox yayılmaması üçün İsrailə xəbərdarlıq etsinlər. Bundan başqa, Türkiyə İsrailin Qəzza şəhəri üzərində apardığı qeyri-insani soyqırımı da dayandırmasını tələb edib.
Baxmayaraq ki, Türkiyə NATO ölkəsidir, Ankara özünün daxili və xarici siyasəti NATO-nunki ilə uyğun gəlmədikdə fərqli addımlar ata bilir. Türkiyə özünün müstəqil siyasətini həyata keçirtməkdən yayınmır. Türkiyə bunun ən yaxşı örnəyini Rusiya-Ukrayna müharibəsində göstərib. Ankara NATO siyasətindən kənar siyasət apararaq həm Ukrayna həm də Rusiya ilə yaxın münasibətlər yaradıb. İsrail-İran münaqişəsində də Türkiyə öz mövqeyini NATO-dan və digər alyanslardan müstəqil şəkildə apararıb. Türkiyə hazırki vəziyyətdə bu iki ölkə arasında mediatr rolunu oynamağa hazırdır”.
Politoloq hesab edir ki, bir çox qüvvələr Türkiyə və Azərbaycanı Yaxın Şərqdəki münaqişələrə daxil etmək istəyir:
“Türkiyə həm də İsrail-Fələstin müharibəsində də üçüncü tərəf kimi çıxış etməyə hazır olduğunu bildirib. Əlavə olaraq, Türkiyə bu münaqişələrin Türkiyə və Azərbaycana yayılmamasın deyə çalışır. İran səfirliyinin İsrail tərəfindən vurulduğu vaxtda İranın bəzi resursları İsrailin Azərbaycandakı səfirliyinin vurulması təklifini irəli sürüb. Hətta Türkiyənin də hədəfə çevrilməsi məsələsi də gündəmə gəlib. Aydındır ki, Türkiyə və Azərbaycanın bu münaqişəyə cəlb olunmasında maraqlı olan böyük güclər var. Lakin, düşünürəm ki, Türkiyə bütün qlobal münaqişələrdən yayınmaq və öz mövqeyini qorumaq üçün kifayət qədər güclüdür”.
Fərid Axund
