ABŞ İrana qarşı sərt tərdbirləri artıraraq, yeni sanksiyalar tətbiq edib. Lakin bu dəfə sanksiyalar birbaşa İrana deyil, İranın öz ərazisində səfirliyi olan və İranla diplomatik əlaqələri davam etdirən ölklərə şamil edilib.
Qeyd edək ki, İran Cənubi Qafqazla qonşu ölkədir və regionun Azərbaycan, Gürcüstan və Ermənistan daxil olmaqla bir neçə yaxın qonşu dövlətlərində də səfirlik və konsulluqları fəaliyyət göstərir.
Maraqlıdır, bəs Azərbaycan ABŞ-ın bu qərarına necə reaksiya göstərəcək? ABŞ həmçinin İran səfirliyi fəaliyyə göstərən Ermənistan, Gürcüstan və Türkiyə ilə bu məsələni hansı formada yoluna qoya biləcək?
Məsələ ilə bağlı politoloq Elşən Manafov Ednews-a açıqlamasında bildirib ki, Azərbaycan da daxil olmaqla, digər dövlətlər öz xarici siyasətləri və dövlət maraqlarını ABŞ-ın maraqlarının konteksinə görə qurmaq məcburiyyətində deyil.
“İran hələ 1945-ci ildə BMT-nin nizamnaməsinə imza atan 51 dövlətdən biri olub. ABŞ-la İran arasındakı gərgin münasibətlər İran İslam İnqilabından bəri bəlli idi. Görünür belə bir qərarla, ABŞ bu günədək tətbiq etdiyi sanksiyaların təsir gücündən məmnun deyil. Bu səsəbdən də ABŞ İrana başqa dövlətlərin əli ilə təzyiq göstərmək niyyətindədir. Ən əsası qeyd edim ki, bu ABŞ-a baş ucalığı gətirən bir mövqe deyil. Çünki bu beynəlxalq hüquq normalarına tamamilə ziddir”.
Elşən Manafov Azərbaycanının bu sanksiyaya münasibətindən danışarkən qeyd edib ki, biz digər qonşu dövlətlərin buraxdığı yanlışlıqları diqqətlə izləyir və öz milli təhlükəsizliyini hər şeydən əsas tuturuq.
“İran Azərbaycanla təxminən 730 kilometr məsafəlik sərhəd ərazini bölüşən bir dövlətdir. Bu gün İran Ermənistanla münasibətlər konteksində Azərbaycanla diplomatik sahədə bir sıra problemlər yaşanır.
Yaxşı olardı İran da Azərbaycanın daxili işlərinə qarşımasın və mehriban qonşuluq konteksi üzərində qonşuluq münasibətini inkişaf etdirsin. Lakin ABŞ-ın istəklərinə gəlincə, hesab edirəm ki, Azərbaycan bundan sonra da İranla münasibətləri beynəlxalq hüquq prinsipləri üzərində qurub və bu cür də davam etdirəcək.
Xatırlayırsınızsa, Gürcüstanın məlum mövqeyi 2008-ci ildə Rusiya ilə qarşıdurmasına gətirib çıxardı və faktiki olaraq Gürcüstan Abxaziya və Osetiya üzərində suveren hüquqlarını itirmiş oldu. Azərbaycan iqtidarı bu nöqteyi nəzərdən geosiyasi prosesləri diqqətlə izləyir və öz siyasətini dövlət və ümummilli maraqları, habelə təhlükəsizliyi konteksi üzərində qurur”.
Söhbət zamanı politoloq həmçinin digər ölkələrin də mövqeyinə toxunub:
“Hazırda, BMT-nin tərkibinə daxil olan 203 dövlətdən ən azı yarısının İranla münasibətləri var. Bu baxımdan da ABŞ bunu bəyənməsə də, düşünmürəm həmin dövlətlər bu qərarı qəbul etsinlər. O cümlədən, Qərblə müttəfiq olan Türkiyə də bura aiddir. ABŞ Rusiyaya nə qədər sanksiya tətbiq etsə də, Türkiyəni bu sanksiyaları qəbul etməyə məcbur edə bilməz. Bu qərar sadəcə ABŞ-ın səylərinin səmərəsiz olduğunu göstərir və bu baxımdan Ukrayna müharibəsində yaşanan hadisələr də bunun bariz nümunəsidir,” – deyə o, vurğulayıb.
Elnur Ənvəroğlu
