Son zamanlar Rusiya Müdafiə Nazirliyinin Azərbaycana qarşı təxribat xarakterli hərəkətləri ölkəmizin siyasi və hərbi ictimaiyyətində dərin narahatlıq doğurub.
Ümumiyyətlə, sülhməramlı kontingentin indiyə qədər missiyalarına uyğun olmayan hərəkətləri onların Azərbaycan ərazisi olan Qarabağda qalmasını sual altına qoyur.
Maraqlıdır, Azərbaycanın 10 noyabr üçtərəfli bəyanatında rus sülhməramlı kontigentinin beş illk müddəti ilə bağlı müddəanın hər hansı şərtlərə görə pozulması nə dərəcədə mümkün ola bilər?
Məsələ ilə bağlı Ednews-un sualını cavablandıran Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq Ümumi Hüquq kafedrasının professoru Əfsər Sadıqov qeyd edib ki, Azərbaycan öz ərazisində müvəqqəti yerləşən rus sülhməramlılarının missiyasına vaxtdan əvvəl xitam verə bilər.
“Rus sülhməramlıları bölgəyə yerləşdiyi vaxtdan bəri öz mandatına uyğun fəaliyyət göstərmirlər, qanunsuz hərəkətlərə yol verirlər. Bu isə beynəlxalq hüququn pozulması deməkdir. Belə halların davam etdiyi təqdirdə Azərbaycan Respublikası qarşı tərəfin öz öhdəliklərini pozmaq səbəbi ilə adi-muqavilələr hüququ üzrə 1969-cu il Vyana konvensiyasına uyğun olaraq rus sülhməramlıların fəaliyyətini dayandıra bilər. Dövlətimizin bunun üçün tam səlahiyyəti var”.
Professorun sözlərinə görə, Qarabağda rus sülhməramlıların hüquqi səviyyədə təsdiqlənən mandatı yoxdur.
“Beynəlxalq praktikaya nəzərən birtərəfli qaydada bir dövlətin sülhməramlı adı altında hərbi qüvvələrinin hər hansı regionda yerləşdirilməsi beynəlxalq hüququn prinsiplərinə uyğun ola bilməz. Sülhməramlı qüvvələrin yerləşdirilməsi BMT-nin mandatı ilə təmin olunmalı və missiyaları isə hər iki tərəfin qarşılıqlı razılığı əsasında müəyyən olunmalıdır. Ərazimizdə rus sülhməramlı kontigenti yalnız ölkəmizə basqı aləti kimi istifadə olunur. Bir məsələni də qeyd edim ki, əgər rus sülhməramlıları çağırışımıza məhəl qoymayaraq bölgəmizdə qalmağı davam edərlərsə, onda Azərbaycan BMT-nin 1974 –ci il qətnaməsinə uyğun olaraq həmin qüvvələrin hərbi təcavüzkar statusuna salınması ilə bağlı məsələ qaldıra bilər”.
Əfsər Sadıqov, həmçinin hər hansı dövlətin ərazisində başqa bir ölkənin hərbi qüvvələrinin birtərəfli qaydada yerləşməsi və qanunsuz hərəkətlərə yol verməsi kimi bənzər hallar ilə dünya praktikasında rastlaşmadığını bildirib.
“Dünya praktikasında bu kimi hadisələr təcavüz aktları ilə bərabər tutulub. Azərbaycan rus sülhməramlılarını öz ərazisinə dəvət etməyib. Naxçıvan yaxınlığında helikopter təxribatı və Bakıya məlum raketin atılmasından sonra rus sülhməramlıları ölkəmizin ərazisində yerləşdirilib. Bir dövlətin sülhməramlı adı altında hərbi qüvvələrinin heç bir razılaşma olmadan başqa dövlətin münaqişəli ərazisinə girməsi beynəlxalq təcrübədə təcavüz aktı hesab olunur”.
Yunis Abdullayev
